AMERİKA BÜLTENİ (28 Şubat 2012)
Amerikan Yüksek Mahkemesi, uzun yıllar konuşulacak bir içtihat kararının davasını bugün görüşmeye başlayacak. Dava sonunda mahkeme, şirketlerin de, gerçek kişiler gibi uluslararası insan hakları ihlali suçunun faili olup olamayacaklarına kaar verecek.
Mahkemenin Demokrat başkanlarca atanmış üyeleri istisnasız olarak, şirketlerin de kişi gibi sorumluluğu yönünde tavır alırken, Cumhuriyetçi başkanlarca atanmış üyeler ise biri dışında, ‘insan hakları ihlali suçu’ konusunda şirket muafiyetini savunuyor.
……………….
YÜKSEK MAHKEME: Amerikan sisteminin temelindeki 9 kişi
……………..
Eğer 9 üyeli mahkeme şirketleri bu suçtan muaf tutma yönünde karar verirse, Cumhuriyetçi mahkeme üyeleri, Ameirkan anayasası, hukuk ve adalet kriteriyle değil, doğrudan şirket çıkarları için oy kullandıkları suçlamasıyla yüzyüze kalacak. Çünkü, 2012 başkanlık seçiminin en tartışmalı konusu olan ‘super PAC’lara yol açan 2010 tarihli ünlü ‘’Citizens United v. FEC’’ davası içtihadında Yüksek Mahkeme’nin Cumhuriyetçi üyeleri, şirketlerin de ‘kişi’ olduğunu ve bu nedenle gerçek kişiler gibi seçim kampanyalarına bağış yapmalarının yasaklanmasınının ifade hürriyeti hakkının ihlali olacağına hükmetmişti. Bu içtihatla, şirketlerin, Amerikan seçimlerine sınırsız para akıtmasının önü açıldığı için birçok çevre, kararı, demokrasiye büyük bir ‘şirket darbesi’ olarak görüyor.
……………………..
Citizen United v. FEC davası nedir?
…………………….
Kararı, büyük tartışmalara yol açabilecek ‘’Kiobel v. Royal Dutch Petroleum’’ adlı davada, bir grup Nijeryalı, Shell Oil’in de sahibi olan petrol şirketinin, 1990’lı yıllar boyunca Nijerya hükümetine, Shell’in bu ülkedeki yatırımlarını protesto eden çevre ve insan hakları savnucularının, işkence ve baskı görmesi ile yargısız infazlarında yardım ettiği için cezalandırılmasını istiyor. Dava, Amerikan iç siyasetine bakan yönünün yanı sıra, emvcut Amerikan Yüksek Mahkemesinin uluslararası hukuka bakışı hakkında da bir turnusol olacak. Davacı Nijeryalılar, Kongre’nin 1789 yılında çıkardığı, Amerikan kamuoyunda ‘Alien Tort Statute’ olarak bilinen ve Amerikan vatandaşı olmayanlara Amerikan mahkemelerinde hak imkanı veren yasal düzenlemeye dayanarak hukuk mücadelesi veriyor.
…………………..
………………….
Obama yönetimindeki Amerikan Devleti, mahkemeye gönderdiği yazıda, Nijeryalı davacıları desteklediğini bildirdi. Obama yönetimi, ‘’Şirketlerin yüz yıllarca işledikleri suçlarda cezalandırıldığını’’ ifade ederek, ‘’Şirket mesuliyeti yasal kültürümüzün bir parçası’’ görüşünü dile getirdi.
Bugünkü sözlü duruşmanın, Yüksek Mahkeme’nin vereceği karar konusunda ipucu vereceği belirtiliyor.