AMERİKA BÜLTENİ (20 Ekim 2012)
1972 yılı başkanlık seçimine 12 gün kala (26 Ekim) Cumhuriyetçi aday Richard Nixon’ın ulusal güvenlik danışmanı Henry Kissinger, “Vietnam Savaşını bitiriyoruz” açıklaması yaptı. Nixon’ın farklı kazanmasına vesile olduğu için seçim öncesi bu tür son dakika gelişmelerine Amerikan siyasi literatüründe ‘Ekim Sürprizi’ denmeye başlandı. En ünlü ‘Ekim Sürprizi’ ise İran’da ABD’nin Tahran büyükelçiliğinin basılmasıyla 54 Amerikalının rehin alınmasının Jimmy Carter’ın başkanlığı Ronald Reagan’a kaptırmasına neden olması. Gary Sick’in Tahran’daki rehine krizini anlattığı 1990 tarihli kitabının da aynı adı taşıması bundan dolayı.
Cumhuriyetçiler bu başkanlık seçiminin Ekim Sürprizi olarak Libya’da ABD büyükelçisinin öldürülmesini kullanıyor. Peki Beyaz Saray ya da Obama yönetmi buna karşı olarak seçime günler kala yapacağı bir Ekim Sürprizi ile seçimin kaderine müdahale edebilir mi? Bugünlerde ABD’de Ekim Sürprizi potansiyeli taşıyan çok sayıda senaryo dolaşıyor.
İşte Ekim Süprizi olma potansiyeli taşıyan 4 muhtemel senaryo:
Libya elçisini öldüren teröristlere saldırı
ABD yönetiminden ve CIA’den gelen işaretler ABD’nin Libya’da elçiyi öldüren saldırıyı organize eden ve icra edenlere yönelik bir saldırı hazırlığında olduğu. ABD zaten teröristlerle savaş halinde. Dolayısıyla, böylesi bir operasyonun Obama’nın seçim sonucuna ne kadar olumlu etki yapacağı garanti değil.
İran ile son dakika antlaşması
İran’ın nükleer programını askıya alacağını açıklayacağı bir son dakika antlaşması, Obama’nın diplomasi öncelikli çözüm politikası açısından büyük bir başarı olacak. Taraflar antlaşmaya yakın olmadıklarını belirtiyor. Ancak İran’dan gelen karışık mesajlar, bu senaryonun tamamen gündemden kalkmasına engel oluyor.
El Kaide’nin bir numarasını ele geçirmek
George W. Bush’un ikinci kez seçilmeye çalıştığı 2004 yılında en büyük ‘Ekim Sürprizi’ beklentisi Bin Ladin’in seçime birkaç gün kala ele geçirileceği yönündeydi. Obama Bin Ladin’i iki yıl önce öldürdü. O günden beri çok sayıda ‘iki numara’ öldürdü. Bugünlerde Obama’dan ‘Ekim Sürprizi’ olarak beklenen operasyon ise El Kaide’nin mevcut bir numarası Eyman Zevahiri’nin ölü ya da diri ele geçirilmesi.
ABD’den Güney Çin denizinde tansiyonu düşürecek bir hamle
Ortadoğu ABD’nin dikkatini sürekli dağıtıyor ancak Güney Çin denizinde nerdeyse her gün iki ya da üç ülkenin taraf olduğu kayalık adalar üzerinde mülkiyet tartışmaları yaşanıyor ve askeri tansiyon oldukça yüksek. Dünyanın bazı büyük ekonomilerine ev sahipliği yapan coğrafyadaki gelişmeler küresel ekonomiyi de tehdit ediyor. Japonya ve Çin arasındaki ada krizi yüzünden Çin’de Japon arabalarının satışı nerdeyse sıfıra yaklaştı. Obama böyle bir atmosferde Teddy Roosevelt gibi bugünlerde devreye girip Uzakdoğu’da tansiyonu düşürecek hamleler yapabilir. İkinci kez seçilmeye katkı yapmasa bile İkinci kez Nobel kazanmaya etki edebilir.