AMERİKA BÜLTENİ (21 Aralık 2013)
Çin’de 250 bin gazeteci bugünlerde harıl harıl Marksist literatürü okuyarak ders çalışıyor. Çünkü mesleklerini sürdürebilmeleri buna bağlı. GlobalPost’ta yayınlanan habere göre, ülkedeki yaklaşık 250 bin gazeteci, mesleklerine devam etmek istiyorsa rejim tarafından Ocak ve Şubat ayında ‘Marksizmin gazetecilik anlayışı’ konusunda sınavı geçmek zoruna. Hükümet, sınavlara kalan sürede gazeteciler için haftalık kurslar da düzenleyerek, Komünist Parti çizgisini yakalamalarını sağlıyor.
Çin yönetimine ait Global Times’a konuşan bir Marksist eğitimci, ‘’hala bazı etik yoksunu gazeteciler bulunduğundan’’ yakınarak, ‘’Medyayı Marksizmin gazetecilik anlayışı konusunda acilen eğitmemiz gerek. Böyle bir eğitim hafife alınmamalı ve uzun vadeli olarak gerçekleştirilmeli’’ dedi.
Ocak ve Şubat ayında gerçekleştirilecek sınavda sorulacak diğer konulardan bazıları şöyle:
- Halkın bilgilendirilmesinde Parti’nin öncü rolü konusunda eğitim, Parti’nin düşünce ve politikasının yansıtılmasında medyanın bir silah ve alan olarak doğası
- Japonya konusunda özellikle de sağcı başbakanı Shinzo Abe yönetimi konsuunda eleştirel haber yapılması konusunda yazım klavuzu
- İnsan hakları, demokrasi veya basın özgürlüğü savunucularının eleştirilmesinin ve Komünist Parti’ye saldırıya niyetli düşmanlar olarak lanse edilmeleri klavuzu
- Parti ile haber medyası arasındaki ilişkiyi, ‘lider ve yönetilen’ ilişkisi olduğu öğretisi
- Dedikoduları engellemek için ‘gazetecilik etiği’ kuralları
Sınav hakkında bilgi almak isteyen gazeteciler, Devlet Propaganda Dairesi’nin hazırladığı 700 sayfalık ders kitabını satın alabiliyorlar. Analistler, sınavın yeni devlet başkanı Xi Jinping’in ‘medyayı hizaya getirme’ isteği konusunda bir başka açık gösterge olarak yorumluyor.
Çin Milli Savunma Üniversitesi politik komiseri Ekim ayında, ‘İnternetin kamuoyu oluşturma savaşının ana cephesi haline geldiğini’ ilan ederek, ‘’Gazetecilik ve propagandanın hükümetin ideolojik mücadelesine destek konusunda sorumluluğunun büyüdüğünü’’ ifade etmişti.
Çin’in güney kesimlerinde bazı liberal medya organlarının yolsuzluk haberleri yapmada ve kamu sağlığı skandallarını gündeme getirmede daha cesaretli hale gelmeleri en önemli rahatsızlık kaynağı. Bu gazetelerin en ünlülerinden biri olan Southern Weekend, yeni yıl başyazısında politik reform çağrısı yapmalarının sansürlenmesi üzerine 2013 başında greve gitmişti. Global Post’a konuşan bir Southern Weekend muhabiri, hükümetin gazetecilere Marksist eğitim çabasını ‘gülünç ve kamu kaynağı israfı’ olarak nitelendirdi:
‘’Muhtemelen sınavın amacı, düşüncede tek tipliliği sağlamak, sorun çıkaracak düşüncelere kaymalarını engellemek. Örneğin sıklıkla, ‘Sosyalizmin birinci aşaması’ ve ‘Çin karakterli Kapitalizm’ tabirlerini kullanıyoruz. Ancak bunlar nedir sınırları nedir bilinmiyor. Herkes bunları tanımlamaktan kaçınıyor. Standart cevaplar olarak hazırlanmış ezberler bunlar’’
Çin Türkiye’nin ardından üçüncü sırada
Aralık 2013 itibarı ile ülkede 30 Çinli gazeteci, yaptıkları haberler nedeniyle hapiste. Çin, en çok gazeteci hapseden ülke sıralamasında üçüncü sırada yer alıyor. Uluslararası Gazetecileri Koruma grubunın son yayınladığı listeye göre Türkiye hapisteki 40 gazeteci ile dünyada en fazla gazetecinin hapiste olduğu ülke. İkinci sırada ise 35 gazeteci ile İran yer alıyor.