CEMAL TUNÇDEMİR
AMERİKA BÜLTENİ (30 Ağustos 2015)
Follow @amerikabulteni
ABD’de evinin iç mimarisinde veya dekorasyonunda değişiklik yapmak isteyen her çift, en yakın ‘Target’, ‘Home Depot’, IKEA veya ‘Bed,Bath and Beyond’ mağazalarından birine giderek istediği değişikliği anında yapabilir. Tabii ki eğer ABD başkanı veya First Lady’si değilse. ABD’de devlet başkanı ve eşi, yaşadıkları evde istedikleri her yenilemeyi, dekorasyonu yapabilme özgürlüğüne sahip olmayan tek çift.
ABD First Lady’si Michelle Obama da bu gerçeği, Beyaz Saray’dan ayrılmalarına bir sene kala, sadece resmi devlet yemeklerinin verilebildiği yemek salonunu modernize edilmesi gerektiğini düşündüğündeki zahmetli süreçle yeniden yaşadı. 215 yıllık evin tarihi yemek salonundaki yemek masasının eskiyen sandalyeleri, halısı, perdesi, aksesuarlarının bir kısmı ile diğer bazı mobilyaları ve duvar boyası yenilendi.
Temmuz ayında kamuoyunda gösterilen 600 bin dolarlık dekorasyon, her zaman olduğu gibi haftalarca tartışıldı. Dekorasyon, Amerikan medyası ile Beyaz Saray icraatlarını takip eden sivil denetim platformları ve sanat çevrelerince kalem kalem sorgulanarak tartışıldı. Elbette ki Beyaz Saray’da bir mobilya yenileme, tamir ve dekorasyon kararına gelen tepkiler, işin tek baş ağrıtan zorluğu değil. Böylesi bir yenileme ve dekorasyon için aşılması gereken mevzuat engelleri asıl zahmetli kısmı oluşturuyor.
Beyaz Saray’a mobilya almak kolay değil
Beyaz Saray’dan ayrılmalarına bir yıldan biraz fazla bir süre kalan Obama çifti, resmi devlet yemeklerinin verildiği tarihi yemek salonundaki sandalye, perde, halı ve tabloların değiştirilmesi zamanı geldiğini düşünerek süreci başlattılar. Teamüllere uygun olarak bu konunun takibini First Lady Michelle Obama üstlendi. Michelle Obama, öncelikle teklifini yazılı olarak Beyaz Saray Koruma Kurulu’na bildirdi. Çünkü, Başkan ve ailesi, Beyaz Saray’daki kişisel yaşam odaları ve küçük aile mutfakları dışında Beyaz Saray’da tek bir sandalye değişikliğinin bile bu kurulun detaylı inceleme ve onayından geçirmeden yapamaz. Beyaz Saray Koruma Kurulu ise, başkandan gelecek her isteği otomatik olarak onaylayacak basit bir bürokratik yapı değil. Kurulda Smithsonian Enstitüsünün yöneticilerinden, Milli Parklar Kurulu yöneticilerine, Ulusal Sanat Galerisi yöneticilerinden önde gelen mimar ve sanat uzmanlarına, Beyaz Saray baş kahyası ve baş küratörüne kadar, alanlarında uzman ve yetkin isimler yer alıyor. Teklifi ve değiştirilmesi planlanan eşya ve salonu dikkatli bir incelemeden geçiren ve uzman raporlarını değerlendiren kurul, talebi yerinde görerek onayladı.
Ancak yenileme kararını bu kuruldan geçirmek de yetmiyordu.
First Lady daha sonra yenileme ve dekorasyonun finansmanını sağlayacak Beyaz Saray Tarih Cemiyeti’nin kapısını çaldı. Bu cemiyet, ABD Devlet Başkanlığı konutunun zengin tarihini, sembolizmini, geleneğini korumak için kurulmuş özel statülü bir vakıf.
Vakıf, kendi yaptırdığı incelemelerden sonra, yeni sandalyeler, perde kumaşları, halılar ve kurul tarafından alınması onaylanan 4 modern sanat tablosu ile işçiliğin maliyeti olan 595 bin doların, bu tür işlere tahsisle sınırlı Beyaz Saray Bağış Fonundan ödenmesini onayladı. Bütün bu süreç sonunda çalışma başlatıldı ve Temmuz ayında devletin yemek salonunun yenilenmiş hali kamuoyuna tanıtıldı. Yemek masası sandalyeleri, 1818 yılında dönemin başkanı James Monroe tarafından yaptırılan sandalyelerin benzeri şekilde yaptırılmasına özen gösterildi.
ABD Başkanının mobilyalarına Craigslist’ten sahip olabilirsiniz
Peki Obama çifti Beyaz Saray’da yaşadıkları özel dairede bir değişiklik yapabilir mi? Başkan ve eşi ile varsa çocuklarının yatak odalarının, oturma ve dinlenme alanları ile özel mutfaklarının olduğu bu özel kısımda, diledikleri zaman, mobilya ve dekorasyon değişiklikleri yapma yetkileri var. Ancak bir şartla: Bu alanda yapacakları her türlü değişikliği, alacakları her türlü mobilya veya eşyanın parasını kendileri ödemek zorundalar.
Ne Beyaz Saray’ın resmi bütçesi, ne de Beyaz Saray Tarih Cemiyeti, bu özel yaşam alanındaki masrafları karşılamıyor. Sadece, First Lady’lere Beyaz Ev’e ilk taşındıkları zaman bir defalığına bu tür değişiklikler için 100 bin dolarlık bir ödeme yapılıyor. Başkan aileleri kendi paralarıyla özel yaşam alanı için aldıkları eşya ve mobilyaları, isterlerse taşınırken yanlarında götürebilir. Götürmezlerse, sadece ABD’de yaşanacak bir orijinal durum daha ortaya çıkar. Bu eşyaları eğer Beyaz Saray’ın yeni sakini de kullanmak istemezse, her hangi bir Amerikan vatandaşı, günlük oto açık artırma salonlarındaki bir açık artırmada veya Craigslist‘teki mobilya satış ilanından sahip olabilir.
Yenilenen tarihi yemek salonu, Nisan ayında yine benzeri zahmetli bir süreç sonunda alınabilen Çin porseleni yemek takımı ile beraber, Obama döneminin Beyaz Saray’a iki hatırası olarak kalacak. Bu süreçte yaşadığı zahmet ise Michelle Obama’ya hatıra olarak kalacak.
CEMAL TUNÇDEMİR‘i Twitter’dan takip edebilirsiniz
Bir demokraside, devlet başkanlığı sarayında oturmanın faturası