AMERİKA BÜLTENİ (2 Eylül 2015)
Follow @amerikabulteni
Tacikistan hükümetinin başı, yayınlanmasını istemedikleri haberleri yazmaya devam eden gazetecilerle dertte. Bunlardan biri de faraj.tj.com adlı haber sitesinin editörü Emincan Gulmurodzoda (Amindzhon Gulmurodzoda). Gulmurodzoda geçtiğimiz günlerde 2 yıl hapse mahkum edildi. Hapis gerekçesi ise, gazeteci tutuklamalarına aşina uluslararası gazetecilik ve insan hakları örgütlerini bile şaşırttı. Bir suç bulabilmek için Gulmurodzoda’nın çocukluğuna kadar her şeyini araştıran Tacik güvenlik birimleri, aradıklarını 1989 yılına ait bir evrakta buldular. Gulmurodza’nın çocukken, pasaport çıkartılabilmesi için doğum gününü nüfusa yanlış kaydettirdiği iddia edildi ve bu sözde evrakta sahtekarlık iddiasıyla tutuklandı ve mahkum olarak hapse kondu.
Gulmurodza hakkındaki soruşturma 2015 yılının Nisan ayında başladı. Tacik yetkililer, Gulmurodza’nın Tacikistan Devlet Üniversitesi Gazetecilik Fakültesinin eki dekanı olan babası Paivandi Gulmurodza ile beraber, 1989 yılında (Gulmurodza’nın 6 yaşında olduğu) pasaport başvurusu yaparken, Gulmurodza’nın doğum tarihini 1 yıl yanlış belirttiklerini belirledi. Hakim, 26 yıl önceki bu başvuru formunu, evrakta sahtekarlık olarak kabul etti ve o dönemde 6 yaşında olmasına rağmen gazetecinin 2 yıl hapsine karar verdi. Tacik yetkililer ise, uluslararası kuruluşlardan yükselen tepkilere, Gulmurodza’nın gazetecilik faaliyeti nedeniyle tutuklanmadığı, evrakta sahtekarlık resmi belgede usulsüzlük gerekçesiyle tutuklandığı savunması yapıyor.
Resmi haber ajansı dışında kaynak olmayacak
Aslında Gulmurodza’nın tutuklanması, Tacikistan’da basına ve muhalefete karşı hergün dozu biraz daha aratan baskının bir son halkası. 20 Temmuz günü yayınlanan bir kararnameyle, bütün medyanın, hükümet işlerine ilişkin tüm haberlerinde, devletin resmi haber ajansının (Khovar) geçtiği haber dışında kaynak kullanması yasaklandı. Kararnameyle ülkedeki tüm bakanlıklar ve resmi kurumlar artık basın bültenlerini ve açıklamalarını sadece Khovar’a gönderebilecek. Diğer medya organları da Khovar’dan aldığı haberi yayınlayacak.
Ülkede son dönemde yürürlüğe giren ‘kamu düzenini ve ulusal güvenliği koruma yasası’nın verdiği yetkiyle Tacikistan Telekomunikasyon Dairesi de, internette hükümeti eleştiren veya hükümeti rahatsız eden içerikleri olan web sitelerini sık sık engelliyor. Bunlar arasında Facebook ve Gmail de var. Barışçıl muhalefet yürüten aktivist Maksud İbrahimov, Temmuz ayında Rusya’dan zorla getirilerek, ‘politik aşırılık’ suçlamasıyla 17 yıl hapse mahkum edildi. İnsan hakları avukatı Şükret Kudretov ise ‘gayrimeşru ilişki’ suçlamasıyla tutuklanarak hapse kondu.