Skip to content
Menu

Amerikan isimlerin kısaltmaları

pepe
Hispanik dünyada resmi adı ‘Jose’ olanlara ‘Pepe’ diye hitap ediliyor. Uruguay eski devlet başkanının adının bazı haberlerde Jose, bazılarında Pepe olarak çıkmasının nedeni bu.

CEMAL TUNÇDEMİR

31 Ekim 2015

Uruguay eski devlet başkanı Jose Mujica Türkiye’yi ziyaret ediyor. Bu saygın devlet adamının adı ‘Jose’ olduğu halde Güney Amerika kaynakları ‘Pepe Mujica’ diye yazıyor. Yine bizim adını ‘Fransis’ diye andığımız Papa’ya da, ‘Paco (Pako) demeleri gibi…

Bunun nedeni, doğumda verilmiş ismi günlük hayatta kısaltılması veya belli isimler yerine belli lakapların kullanılması geleneğinin Amerika kıtasında oldukça yaygın olması. Türkçede adı Fatma olanlara Fatoş denmesi gibi. Literatürde bu şekilde ismi kısaltmaya veya isim yerine belirli bir lakap kullanmaya, eski Yunancada ‘çocuk gibi konuşmak’ anlamına gelen sözcüğe atıfla ‘hypocorism‘ deniyor. .

İşte bu yaklaşımın bir yansıması olarak İspanyolca konuşulan dünyada gerçek adı ‘Jose (Hoze okunuyor)’ olanlar dostları ve aile içinde ‘Pepe’ diye çağrılır. Peki neden Pepe? Farklı teoriler var ancak en kabul göreni şöyle: Jose, bizde ‘Yahya’ , Anglo Sakson dünyada ‘John’, Almanca’da ‘Hans’ ve İtalyancada ‘Giuseppe’ denilen ismin İspanyol dünyasındaki karşılığı. Adı ‘Giuseppe’ olan İtalyanlara dostları kısaca ‘Peppe’ diyor. Pepe’nin de İspanyolcaya burdan geçtiği tahmin ediliyor.

Adı ‘Francisco (Fransisko)’ olanlara ‘Paco (Pako)’ denmesinin kaynağı ise bu ismin en popüler taşıyıcısı olan Fransiskan tarikatının kurucusu Asisli Aziz Fransis. Takipçileri Aziz Fransis’e Latince ‘Pater Communitatis (Cemiyetimizin Babası)’ derler. Paco işte bu iki kelimenin ilk heceleri birleştirilerek oluşturulmuş bir lakap. Francisco adının Hispanik dünyadaki bir başka kısaltması ise ‘Pancho (Panço)’. Adı Fransiska olan kadınlara ise ‘Paca(Paka)’ denir. Her ne kadar İspanyolca konuşulan bazı ülkelerde ‘Fransisko’lar için ‘Kike’ kısaltması da kullanılsa da ‘Kike’ daha çok resmi adı Federico, Ricardo veya Enrique olanlar için kullanılan bir kısaltma formu.

Çoğu dilde hypocorism örneklerine yaygın şekilde rastlanır. Örneğin Rusçada, Maria ismi samimi ortamlarda Maşa şekline dönüşürken, adı Mikhail olanlarınki Mişa, Nataliya olanlarınki Nataşa, Aleksander olanlarınki ise Saşa şeklinedönüşür.

İsimler yerine kısaltma veya lakap kullanmanın belki de en yaygın olduğu ülke Amerika Birleşik Devletleridir. Örneğin adı ‘Robert’ olanlara, tanıdıklarınca ‘Bob’, ‘Rob’, ‘Bobby’ veya Bert kısa formlarından biri kullanılır. Yani Bob Marley’in asıl adı Robert Marley’dir. Yine örneğin adı ‘William’ olanların isimleri de ‘Bill’, ‘Will’ veya ‘Willy’ şeklinde kısaltılır. Yani Bill Clinton diye bildiğimiz ABD başkanının adı aslında William J. Clinton’dır.

Gerçek isim yerine kısa form veya lakap kullanmanın genel bir kuralı yok. İsimlerin kısaltma veya lakaplarının farklı farklı oluşum şekilleri var. Örneğin adı Alexander olan erkeklerden Alex veya Alec kısa formunu kullananlar gibi Sandy kullananlar da var. Ama Sandy kadınlarda ise Sandra adının kısaltılmış formudur. Nadiren de Alexandra’nın kısaltılmış formu olarak kullanan kadınlar da var.

Bazı isimlerinse çok fazla kısaltılmış formu vardır. Örneğin Anglo Sakson dünyanın en yaygın erkek isimlerinden biri olan Edward adını taşıyanlar yakınlarınca, Ted, Teddy, Ned, Ed, Edwin veya Eddie gibi kısa formlardan biriyle çağrılır.

Bazı kısaltma formları ise birden fazla isim için kullanılabilir. Örneğin Sally formu, resmi adı Sarah ve Sandra olan kadınlar için kullanılabileceği gibi, İtalyan erkek adı Salvatore için de kullanılır.  Yine Jerry adına çok sık rastlamamızın nedeni bu kısaltmanın, tam adı Gerald, Gerard, Jeremy, Geraldine veya Jeremiah olanların nerdeyse tamamı tarafından kullanılmasıdır. Yine Jack kısa formu, John, Jonathan, Jackson, James, Jason, Jacob, Joseph veya Jared gibi farklı isimlerce kullanılabilir.

Bazı lakaplar ise yaygınlıklarıyla zamanla kendileri bir ada dönüşmüş. Örneğin Jack başlangıçta adı ‘John’ olanlara dostlarınca takılan bir lakaptı. Ancak günümüzde artık resmi adı da ‘Jack’ olan çok sayıda insan var. Jacob isminin kısa formu olan Jake de bugün kendi başına modern bir isme dönüştü. Yine, başlangıçta ‘Robert’ adının kısa formlarından biri olan ‘Robin’ de zamanla kendi başına bir isme dönüştü.

Bazı kısa formlar ise ismin basitçe kısaltılmasından oluşur. Adı Pamela olanlar Pam, Jessica olanlar Jess, Geoffrey veya Jeffrey olanlar Jeff, Jennifer olanlara Jenn, Joshua olanlara Josh, Jillian olanlar Jill, Peter olanlar Pete, Daniel olanlar Dan, Zachary olanlar Zack, Raymond olanlar Ray, Ronald olanlar Ron, Walter olanlar Walt, Kimberly olanlar Kim, Philip olanlar Phil, Christopher olanlar Chris, Gregory olanlar Greg, Douglas olanlar Doug şeklinde kısa formlar kullanır.

Popüler bazı Amerikan isimlerinin kısa formları ise şöyle

Michael: Mike, Micky

Bradley: Brad

Benjamin: Ben, Benny

Albert: Al, Bert

Richard: Rick, Dick, Rich

Arthur: Art

James: Jimmy, Jim bazen de Jack

Charles: Chuck, Charlie

Elisabeth: Betty, Liz, Lisa, Beth

Timothy: Tim, Timmy

Lawrence: Larry

Nicholas: Nick, Nicky

Thomas: Tom, Tommy

Kenneth: Ken, Kenny

Virginia: Ginger, Ginny

Rebecca: Becky

Samuel: Sam, Sammy

Amanda: Mandy, Mindy

Stephen: Steve

Matthew: Matt

Joseph: Joe, Joey

Michelle: Shelly

Victoria: Tori, Vick, Vicky

Eugene: Gene

Jacob: Jake

Andrew: Drew, Andy, Andie

Bernard: Bernie

David: Dave, Davy

Nicole: Nicky

Anthony: Tony

Andreas: Andy

Henry: Harry, Hank

Jonathan: Jon, Nathan, Johnny

Judith: Judy

Leonard: Leo, Lenny, Lennie

Lucille: Lucy

Patricia: Patty, Tricia

Rudolph: Rudy

Patrick: Pat, Paddy

Terrence: Terry

Abiagil: Abby

Oliver: Noll

Isaac: Zac, Zach

Margaret: Peg, Meg, Peggy, Maggie

Marjorie: Maggy

Mary: MollyPolly

Katrina: Kate, Katy, Kathy

Carolyn: Lynn, Carol, Carrie, Cary

Maximilian: Max