AMERİKA BÜLTENİ (8 Ocak 2016)
Follow @amerikabulteni
2 Ocak Cumartesi günü, kendilerine ‘patriot’ diyen ve Amerikan kamuoyunda ‘milis’ olarak adlandırılan 20 kadar silahlı kişi, ABD’nin Oregon eyaletinin ücra bir köşesindeki bir federal binayı işgal ederek kendilerini içeri kapattı. Silahlı işgalci grup, kendilerine uzun süre yetecek erzak ve malzemeyle işgali gerçekleştirdiklerini ve gerekirse eylemlerini aylar ve hatta yıllarca sürdürebileceklerini iddia ediyor. Böylece, ülke genelinde ‘federallere’ karşı bir hareketin başlamasına ön ayak olmak istiyorlar.
Başlarında kim var?
Eylemi, Federal devlete karşı mücadelesiyle ünlü Nevadalı çiftçi Cliven Bundy’nin iki oğlu Ryan ve Ammon Bundy yönetiyor. Cliven Bundy, sürülerini federal yaban hayatı sığınma arazilerinde otlattığı gerekçesiyle 2014 yılında federal hükümetle aylar süren bir mücadeleye girerek ülke gündemine gelmişti. Cliven Bundy’nin iki oğlu bu kez Dwight ve Steven Hammond adlı Oregonlu iki çiftçiye verilen cezaları ağır bularak protesto eden çiftçi grubundan ayrılarak bu eylemi gerçekleştirdiler. Hammond kardeşlerin arazisi, işgal edilen yaban hayatı sığınağı arazisine komşu. 2012 yılında bu federal arazide orman yangınına sebebiyet verdikleri gerekçesiyle yargılanıp kısa süreli mahkum olmuşlardı. Ancak savcının temyizi sonucu, kasten orman yangını çıkarmaktan daha ağır cezaya çarptırılınca haftasonunda cezalarının kalan ksımını çekmek üzere yeniden hapse girdiler.
ABD’nin kuzey batı eyaletleri ‘ailelerin’ klanlar halinde yaşadığı bir bölge. Bundy ailesinin ilginç özelliklerinden biri de Mormon ailesi olmaları. Ancak Mormonların çok büyük bölümü, yasaların bu şekilde çiğnenmesini ve Bundy ailesinin kendisini yasaların üstünde görmesini onaylamıyor.
İşgalci eylemciler ne istiyorlar?
Eylemciler, federal devletin ‘yaban hayatı sığınağı’ ilan ederek yönetimini üstlendiği araziyi terketmesini ve yeniden çiftçilerin kullanımına açılmasını talep ediyorlar. Anayasanın, bütün arazilerin yerel yönetimlere ait olduğunu garanti altına aldığını, federal hükümetin arazi sahibi olmasını yasakladığını savunuyorlar. Kendilerini ‘Anayasal Özgürlük için Yurttaşlar’ olarak tanımlamaları da bu iddialarından kaynaklanıyor.
İşgal edilen binanın özelliği nedir?
ABD’de federal bir kurum olan Balık ve Yaban Hayatı Hizmetlerine bağlı olan, ‘yaban hayatı sığınağı’ olarak ilan edilmiş ve insan kullanımı ve avcılığa çeşitli sınırlamalar getirilen 560 ‘yaban hayatı sığınma arazisi’ bulunuyor. Bazı arazilerin ‘yaban hayatı sığınma alanı’ olarak ilan edilmelerindeki temel amaç, ülkenin su kaynaklarını, doğal bitki örtüsünü ve hayvan türlerinin yaşamını sürdürübilir hale getirmek. Oregon’daki silahlı milis ve çiftçilerin, koruma görevlilerinin binasını işgal ettiği ‘Malheur’ ulusal yaban hayatı sığınma alanı da bunlardan biri. ABD’nin batı eyaletlerinde bu federal arazileri kullanmak isteyen çiftçiler ile federal hükümet sık sık karşı karşıya geliyor.
Milisler (militia) kim?
Federal hükümeti yerel yaşamlarına tehdit gören ve kendisine ‘patriot’ diyen milis hareketleri de en çok bu gerilimden besleniyor. Bu kişiler ve hareketler genellikle taşralı beyaz ırkçılardan oluşuyor. Bu milis hareketlerinin, ABD Anayasasının, bireysel silah taşıma hakkı getiren ikinci ek maddesine (Second AMendment) dayanarak silah taşıması ve gerektiğinde federal hükümetle silahlı çatışmayı ‘anayasal hak’ görmeleri de krizi, politik uzlaşmazlığın ötesinde bir güvenlik sorunu haline de getiriyor.
Federaller ne yapacak? Silahlı baskın olur mu?
Buna şimdilik pek ihtimal verilmiyor. Çünkü FBI’ın 1990’larda Texas’ta Davidian tarikatı üyelerine yönelik kanlı baskının ve Ruby Ridge baskınının tartışmaları, etkisi hala sürüyor. Federaller bu iki olaydan ders çıkarmış olarak, Oregon’daki işgali silahlı şiddet kullanmadan sonlandırmanın yollarını arıyor. Bunda en büyük güvenceleri eylemin sözcüsü olmuş Bundy kardeşlerin kişiliği. Eylem haklarını korumak için yapıldığı halde Hammond’lar eyleme çok sahip çıkmıyor. Bundy kardeşler de çiftçilerin dünyasında ‘general’den çok ‘fırsatçı’ tipler olarak biliniyor.
Bölge şerifi son olarak Cuma sabahı eylemcilere kardeşleri araıcılığıyla haber göndererek, eyleme son vermeleri çağrısı yaptı.
Eyleme Amerikan kamuoyunda tepkiler nasıl?
Farklı tepkilere neden oldu. Öncelikle medyanın ve devletin eyleme yaklaşım biçimi büyük eleştiriye neden oluyor. Bir grup silahlı beyaz milisin bir federal devlet kurumunu işgal edilmesine medyada ‘terörizm’ yakıştırması yapılmaması ve eylemcileri sempatik gösteren haberler çifte standart olarak nitelendiriliyor. Aslında ‘Oregon’da silahlı olarak devlet kurumu işgal edenlere medyada neden ‘terörist’ denmediğini medyanın kendisi de tartışıyor.
Aynı eylemi siyah bir grubun veya Müslüman kökenlilerin yapması halinde medyanın aynı anlayışlı ve sakin tavrı takınmayacağına dikkat çekiliyor. Diğer yandan devletin de, ellerinde ‘kullanmaktan çekinmeyeceklerini’ belirttikleri makinalı tüfekler ve değişik silahlar olan ve ölmeye hazır olduklarını’ belirten bir gruba karşı son derece ‘anlayışlı’ olması da yine çifte standart olarak değerlendiriliyor. Oyuncak tabancası nedeniyle veya basitçe elini cebine attı diye öldürülen silahsız siyahlara dikkat çekiliyor. Yine Baltimore ve Ferguson’da ordunun güvenliği sağlamaya yardıma çağrılmasını hatırlatıyor bu çevreler.
No black group could pull a stunt like this for 15 minutes. #whiteprivilege https://t.co/ZOxH3D81rb
— Van Jones (@VanJones68) January 4, 2016
#whiteprivilege is entering a federal building armed with weapons, refusing to leave, and knowing you won’t be shot. #OregonUnderAttack
— Rev. Heidi C. Heath (@revfemme) January 4, 2016
Geniş bir kesim ise alay ediyor eylemcilerle. Silahlanmaya cüret etmiş bu gözükara eylemcilerin, Federal tiranlığa savaş ilan etmek için Kuzey Amerika kıtasının ücra bir eyaletinin en ücra köşelerinden birinde kimsenin pek de ilgilenmediği bir binayı ele geçirmeleri bu kesimlerin en çok alay ettiği konu. Bu çevreler, Twitter’da #YallQaeda, #VanillaIsis, #YeeHawd ve #YokelHaram gibi ‘hashtag’ları da açanlar…
Follow @amerikabulteni