AMERİKA BÜLTENİ (9 Aralık 2016)
Follow @amerikabulteni
ABD’de dünyadaki çoğu devlet gibi, hazine tahvil ve bonoları piyasaya sürerek borçlanıyor. ABD’nin sürekli büyüyen borç miktarı ise 20 trilyon dolar sınırına dayandı. ABD’de devletin borçlanmasında tavan sınırı uygulaması var. 2015 yılında hükümet ile Kongre arasında yaşanan kriz bu tavanın geçici olarak askıya alınması ile son bulmuştu. Ancak 2017 yılında tavan yeniden kalkıyor ve borçlanma tavanı 20.1 trilyon dolar olarak yürürlüğe giriyor. ABD’nin borcunun mevcut artış hızında da bu tavana 2017 Mart ayı başlarında ulaşması bekleniyor. Trump yönetiminin ve Kongrenin bu engeli aşmak için nasıl bir tavır alacağı merak konusu.
Bununla beraber, ABD hazine bono ve tahvilleri, küresel finans piyasalarındaki en kazançlı olmasa da en itibarlı ve güvenli yatırım olmaya da devam ediyor. ABD’nin mevcut 19.9 trilyon dolarlık borcunun 12.9 trilyon doları milli borç. Yani alacaklıları ABD içinde. Bunun da yaklaşık yüzde 30’u devlet içi borç. ABD Hazine Bakanlığı, yaklaşık 230 diğer federal kuruma borçlu. Örneğin ülkenin en büyük emeklilik fonu olan Sosyal Güvenlik Yed-i Emin Fonu, vergi gelirinden harcamasından artan geliri yastık altında tutmak yerine ABD hazine bonosuna yatırıyor. Amerikan Hazinesinin toplamda en büyük alacaklısı konumunda.
Ancak ABD’nin yabancı ülkelere de 6 trilyon 154 milyar dolarlık borcu bulunuyor. En büyük iki alacaklısı ise Çin ve Japonya. Her iki ülke de bu yüksek alacaklarından dolayı ABD dolarını, kendi paralarına göre yüksek değerde tutmaya çalışıyor. Dahası böylece, ABD’ye ihracatlarını kolaylaştırıyor ve ekonomilerini büyütüyorlar. Çin dönem dönem elindeki ABD varlıklarını satma tehdidi imasında bulunsa da her iki ülke de ABD’nin en büyük bankerleri konumunda bulunmaktan şimdilik memnun. Çin, 2007 yılında İngiltere’yi geçerek ABD’nin en büyük alacaklısı konumuna yükselmişti. Daha sonra Japonya’yı da geçerek en büyük banker oldu.
2016 Eylül ayı itibarı ile ABD’nin en fazla borçlu olduğu 10 ülke şöyle:
(ABD’nin her ülkeye borcu, o ülkelerin devlet bankalarının veya özel şirketlerin sahip oldukları ABD tahvil ve bonolarının miktarının toplamı.
1 – Çin
1 trilyon 157 milyar dolar (Aralık itibarı ile 1,5 trilyon dolar)
Çin, ABD Hazinesinden alacağı 2011 yılında bir trilyon doları geçen ilk ülke oldu ve halen bu statüsünü koruyor.
2 – Japonya
1 trilyon 136 milyar dolar. (Aralık itibarı ile 1,3 trilyon dolar)
3 – İrlanda
270 milyar dolar
Birçok Amerikan şirketinin, ABD’deki vergiden kaçınmak için mesken tuttuğu İrlanda’nın sahip olduğu ABD borcunun miktarı, kendi ekonomisinden bile daha büyük.
4 – Cayman Adaları
262 milyar dolar
Dünyadaki hedge fon varlıklarının yüzde 60’ı İngiltere’ye bağlı Cayman Adalarında bulunuyor. 56 bin kişinin yaşadığı ada, kimliği büyük ölçüde gizli devasa bir parasal varlığı barındırıyor.
5 – Brezilya
258 milyar dolar
6 – İsviçre
240 milyar dolar. Ser verip sır vermeyen bankalarıyla İsviçre dünyanın sınır-aşırı varlıklar piyasasının yüzde 28’ine tek başına sahip.
7 – Lüksemburg
227 milyar dolar.
Avrupa’nın en küçük ülkelerinden biri olan Lüksemburg, ABD’nin en büyük 10 alacaklısından biri. Finans yatırımları açısından bir vergi cenneti olması nedeniyle 150’den fazla bankasıyla bir bankerler ülkesi olan Lüksemburg, dünyanın kişi başı geliri en yüksek üç ülkesinden biri. Dünyadaki yaklaşık 3,5 trilyon dolar değerinde yatırım fonu hissesinin tercihli ikametgahı konumunda.
8 – İngiltere
217 milyar dolar
Bir zamanlar ABD’nin en büyük alacaklısı olan İngiltere, elindeki ABD varlıklarını son 20 yılda büyük ölçüde satarak sıralamada alt sıralara indi.
9 – Hong Kong
189 milyar dolar
Asya’nın en büyük bankacılık merkezi olan Hong Kong, önemli oranda ABD borcuna da sahip.
10 – Tayvan
189 milyar dolar
Bütün gelirini ihracattan kazanan Tayvan’da yatırımcılar kara günler için kazandıkları ekstra parayı sürekli ABD hazine bonolarına yatırınca, Tayvan ABD’nin en büyük alacaklılarından biri haline geldi.
Türkiye, en fazla ABD tahviline sahip ülkeler arasında 22’nci sırada. Türkiye’den kamu kurumları ve özel şirketlerin sahip olduğu ABD tahvili miktarı 2016 Eylül ayı itibarı ile 61,5 milyar dolardı.
Amerika Bülteni’ni Twitter’dan takip edebilirsiniz: Follow @amerikabulteni