AMERİKA BÜLTENİ (26 Eylül 2017)
Tek bir futbolcunun 2016 yazında, polisin siyahlara karşı orantısız şiddetini protesto etmek için başlattığı ‘ulusal marş çalınırken diz çökme’ eylemi 1 yılı aşkın süre ülke gündeminden uzak ve birkaç sporcuyla sınırlı olarak devam etti. Ta ki ABD Başkanı Donald Trump, Cuma günü Alabama’da bu futbolculara kameralar önündeki konuşmasında ‘or.spu çocuğu’ diye küfrederek, kulüp sahiplerine bu futbolcuları takımdan kovması çağrısı yapıncaya kadar.
Cumartesi günü bu sivil itaatsizlik eylemi önce beyzbol sahalarına sıçradı. Ardından tatilde olan NBA’in yıldızları sosyal medyadan Donald Trump’a savaş açtı. Donald Trump polemik üzerine geçen sezonun NBA şampiyonu Warriors’un Beyaz Saray’a davetini iptal etti.
Pazar günü oynanan Amerikan Futbolu Ligi NFL maçları sırasında ise bütün ülkeye yayıldı ve sahaları karıştırdı. Geçen yılın şampiyonu New England Patriots takımının oyuncuları diz çöktüğünde tribünlerin yarısı yuhalarken diğer yarısı alkışladı. En çarpıcı görüntülerden biri ise Pazartesi günü yaşandı. Texas’ın ve NFL’in en büyük kulüplerinden biri olan Dallas Cowboys’un Arizona Cardinals’a karşı Phoenix’te Pazartesi akşamı oynadığı maçtan önce milli marşın okunmasına kısa süre kala Dallas Cowboys takımı ve Arizona Cardinals oyuncuları beraber diz çöktü. Onlarla beraber diz çöken bir isim ise oldukça dikkat çekiciydi; Dallas Cowboys kulübünün sahibi Jerry Jones.
Jones, Phoenix seyircisinin yuhalamalarına aldırış etmeden oyuncuları ile beraber diz çökerek, ‘bu oyuncuları kovun’ çağrısında bulunan ABD başkanına baş kaldırdı. Donald Pittsburgh Steelers takımı, sahaya ıkmak için takım olarak ulusal marşın sona ermesini bekledi. Miami Dolphins takımı ise maç öncesi ısınma hareketleri yapmaya üzerinde ‘’#ImWithKap’’ (Kaepernick Yalnız Değil) yazılı formalarla çıktı.
Londra’da da diz çöktüler
En güçlü görüntülerden biri de Londra’da yaşandı. Londra Wembley Stadyumunda Jacksonville Jaguars ve Baltimore Ravens’in oynayacağı Amerikan Futbolu Ligi maçı öncesi her iki takımın oyuncularının bir kısmı diz çökerken diğerleri kol kola girerek arkadaşlarına destek verdi. Trump’ın ‘bazıları arkadaşım’ derken kast ettiği NFL kulüp sahiplerinden biri olan ve Trump’ın kampanyasına 1 milyon dolar bağışlamış olan Jacksonville Jaguars’ın sahibi Shahid Khan da bu sırada siyah oyuncularıyla kol kola girerek onlarla dayanışmasını göstermekten çekinmedi.
NASCAR’da da Trump’a sert tepki var
Donald Trump ise NFL ve NBA ligine yansıyan isyana karşı Pazartesi günü, beyaz ırkçılarının en favori spor aktivitesi olan ve sporcularının neredeyse tamamı beyazlardan oluşan Amerikan oto yarışı NASCAR’ın yarış sürücülerini övdü: ‘’NASCAR, destekçileri ve seyircileri ile gurur duyuyorum. Ülkemize ve bayrağımıza saygısızlık yapmazlar. Bunu açık ve net şekilde ortaya koydular’’.
Trump bu açıklamayı, NASCAR sahiplerinin ‘diz çökecek sporcuyu atarız’ açıklaması üzerine yapmıştı. NASCAR’ın efsane isimlerinden Richard Petty de diz çöken oyunculara tepki gösterirken, ‘’Milli marş çalınırken ayağa kalkmayacak kişi bu ülkeden defolup gitsin’’ diye konuşmuştu.
Ancak bu sert ifadeler bile NASCAR’dan da ses yükselmesine engel olmaya yetmedi. Aslında öncesinde bazı NASCAR sporcuları da yarışlardan önce ulusal marş çalınırken arabaları önünde diz çökmüştü. NASCAR’ın günümüzdeki en popüler isimlerinden biri olan Dale Earnhardt Jr. da kısa süre sonra attığı Tweet’te yazdığı John F. Kennedy sözü ile NFL oyuncularına destek verdi:
‘’Bütün Amerikalılar, barışçıl protesto yapma hakkına sahiptir. Barışçıl devrimleri imkansız kılanlar, şiddet dolu devrimleri kaçınılmaz kılar – JFK’’
Kış olimpiyat takımı da Trump’ı protesto etti
Trump’a bir yanıt ise gelecek yıl Güney Kore’de yapılacak kış olimpiyatına Utah’da hazırlanan kış olimpiyat takımı oyuncularından geldi. Amerikalı ünlü kayakçı Adam Rippon, ‘’ABD Başkanının çok önemli bir işi olduğunu düşünüyorum. Dünyada ABD’nin yoğunlaşması gereken çok önemli gelişmeler yaşanıyor. Başkan Trump’ın ifade özgürlüğüne karşı konuşmaları son derece tehlikeli ve bölücüdür’’ dedi.
Ünlü Alp kayakçısı Laurenne Ross da aynı fikirdeydi ve sosyal medyadan sporcu paylaşımlarını şu şekilde onayladı:
‘’Bazıları biz sporcular için ‘susun ve sadece kayın’ veya ‘çenenizi kapatın sadece oyununuzu oynayın’ diye düşünebilir. Gerçek şu ki internet diye bir şey var, haberler hızla yayılıyor. Sosyal medya, hepimize sesinin duyulmasına yardım ediyor ki bu harika bir şey’’.
Altın madalyalı kayakçı Mikaela Shiffrin de, sporun, eskiden daha büyük rol oynamaya başlamasının güzel bir gelişme olduğunu düşündüğünü söyledi: ‘’Bize, değerlerimizi dünya ile paylaşmak için harika bir fırsat veriyor. Sporun son aylarda bütün dünyada daha güçlü bir rol üstlenmeye başladığını görmek çok ilginç’’
”Bayrağı veya ulusal marşı protesto etmiyoruz”
Beyaz Saray, Amerikan spor liglerinin neredeyse tamamına yayılan protestoyu, ‘bayrağa ve ulusal marşa karşı bir protesto’ olarak yansıtmaya çalışıyor. Ancak gerçekte hiçbir oyuncu bu niyeti dile getirmiş değil. Protestonun tek bir amacı var o da ‘ırkçılılığı ve silahsız siyahları öldüren polislerin hapse girmemesini’ protesto etmek. Donald Trump’ın Virginia’da ırkçı bir beyazın ırkçılık protestocularının arasına arabasıyla dalıp 1 kişiyi öldürmesi ve 19 kişiyi yaralamasını kınamaktaki isteksizliği ve son olarak protestocu sporcuları ‘or.spu çocuğu’ diye küfretmesi ise eylemin yayılmasına neden oldu.
13 ay önce eylemi başlatan Colin Kaepernick’e ilk desteği veren sporcu olan Eric Reid, 25 Eylül’de New York Times’ta yayınlanan makalesinde, ‘’Dini inancım, haksızlığa karşı çıkmayı bana görev veriyor’’ diyerek protestoya katıldığını’’ yazdı. ‘’Adaletsizlik ve haksızlığı görüp de hiç sesini çıkarmamayı tercih eden insanlardan biri olmayı ret ediyorum’’ diye kaydeden ünlü futbolcu, Martin Luther King Jr.’ın ‘’Bazı zamanlarda sessizlik insanlığa ihanettir’’ sözünü aktardı. Eylemlerinin bayrağa ve ülkeye saygısızlık amacı taşımadını tam aksi bir düşünceye sahip olduklarını ifade eden Reid, ‘’Amerikalı olmaktan gurur duyuyorum ve ülkemi çok seviyorum. James Baldwin’den alıntı yapacaksam tam da bu nedenle sürekli ülkemi eleştirme hakkında ısrar ediyorum’’ ifadelerini kullandı. Reid, ulusal marş sırasında diz çökmelerini de, yas sırasında bayrağın yarıya indirilmesi gibi ‘bedeni yarıya indirerek’ acısını gösterme eylemi olduğunu kaydetti.
Amerikalı gazeteci David Cron’a göre ise, ‘’diz çökme’’ eylemi artık Trump’a karşı protestonun sembolü haline geldi. Ona göre bundan sonra sadece spor sahalarında değil her yerde görmeye hazırlıklı olmak lazım.
İşte Time dergisinin Cuma gününden sonrasını özetlediği kısa videosu: