AMERİKA BÜLTENİ (7 Haziran 2021)
G7 ülkelerinin maliye bakanlarının zirvesinde, dünya ekonomisini değiştirecek çok önemli bir uzlaşmaya varıldı. G7 ülkeleri, kendi aralarında şirket gelirleri vergisinin en az yüzde 15 olmasına destek konusunda uzlaştı. Uzlaşma yasal düzenlemelere dönüştüğünde, Amazon, Facebook ve Google başta olmak üzere çoğunluğu Amerikan şirketlerinden oluşan teknoloji devlerinin, çok büyük gelirler elde edip, çok küçük vergiler ödediği çağı kapanacak. Bu tür firmalar, artık fiziksel merkezlerinin olduğu yerde değil, gelir elde ettikleri her yerde vergi ödeyecekler. Uzlaşma bu yönüyle, ABD ile Avrupa Birliği arasında uzun süredir devam eden, teknoloji şirketlerinin vergisini kimin tahsil edeceği çekişmesini de sonlandıracak.
Anlaşma, bu uygulamanın bütün dünyada yaygınlık kazanmasını sağlamayı da içeriyor.
ABD, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya, Almanya ve Japonya’dan oluşan G7 ülkeleri, bu kararla, çok uluslu şirketlerin dünyanın her yerinde kar kazandıkları karlarını, dünyada şirket vergisi çok düşük ülkelerde toplayarak nerdeyse hiç vergi ödememelerini engellemeyi amaçlıyor. Karar, dünyada ‘vergi cenneti’ bırakmama konusunda on yıllardır süren mücadelenin bugüne kadar ki en önemli kazanımı.
Büyük şirketlerden sonra, son yıllarda, ilaç patent gelirleri, yazılım hakları, telif hakları gibi birçok gelir kaynağı da bu tür vergi cennetlerine yönelerek, asıl parayı kazandıkları ülkelerde vergi vermekten kurtuluyordu.
Uzlaşmanın ilk sınavı, gelecek ay Venedik’te toplanacak G20 ülkeleri maliye bakanları zirvesi olacak. Buradan çıkacak olumlu bir uzlaşmanın, Ekim ayındaki G20 liderler zirvesinde bir uzlaşma kararına dönüşmesi halinde, ‘vergi cenneti’ ülkelerinin, küresel asgari şirket vergisi oranı uygulamasını engelleme veya kaçınma şansı oldukça zayıflayacak.
OECD’nin hesaplamalarına göre, küresel asgari şirket vergisi oranı uygulaması, ilk etapta, sınır aşırı dijital satışlar ve vergiden kaçınma yollarıyla kayıt dışı kalan 80 milyar dolar para vergi sistemlerine katılacak.
Uzlaşmaya göre, ülkeler kendi şirket gelirleri vergisini belirlemede serbest kalmaya devam edecek. Ancak, bir şirket, karlarını küresel asgari vergi oranı yüzde 15’den az bir ülkede tutsa bile, şirketin merkezinin veya satışının olduğu ülke, söz konusu şirket için bu açığı kapatacak kadar vergi oranı artırımına gidebilecek.
Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, ‘tarihi’ diye nitelendirdiği uzlaşmaya, dijital devlerin ilk kez gerçekten vergilendirileceğini ve vergiden kaçınma önünde büyük bir bariyer oluşturulacağını söyledi. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, kararı, ‘benzeri görülmemiş çok önemli bir karar’ olarak nitelendirdi.