Skip to content
Menu

Iowa’da son ve en önemli anketin sonuçları ne anlama geliyor?

Cemal T. Demir (AMERİKA BÜLTENİ)

Cumhuriyetçi Partinin 2012 başkan adaylığı yarışı Salı günü Iowa’dan başlıyor. 7 adaydan bazılarının yarıştan çekilmesine neden olabilecek bu kritik dönemeç öncesi yayınlanan Des Moines Register  anketi muteberliğiyle biliniyor. Iowa’nın en büyük gazetesi olan Des Moines Register, 2008’deki son anketinde, birçok siyasi analistin görüşlerine ters olarak, Demokratlarda Barack Obama’nın, Cumhuriyetçilerde Mike Huckabee’nin kazanacağını öngörmüş ve sonuçlar anketi doğrulamıştı.

Des Moines Register  tarafından yayınlanan 2011 anketi ise, eyalette 3 aday lehine sonuçlanabilecek bir sonuç öngörüyor. Buna göre, parti içindeki merkez güçlerin ve ana akım medyanın desteğini arkasına alan Mitt Romney, birkaç ay önce gözden çıkardığı düşünülen Iowa’da yüzde 24 ile önde görünüyor. Parti içindeki sistem karşıtı libertaryan kanadın adayı Ron Paul ise, yüzde 22 destekle, oldukça süpriz şekilde Romney’nin birinciliğini tehdit ediyor. Üçüncü sırada ise 3 hafta öncesine kadar yüzde 1-2 bandında gezinen Rick Santorum bulunuyor. Iowa’da belirleyici olan Evanjelik seçmenin gözdeleri olan Rick Perry, Gingrich ve Michele Bachmann ise ilk üç araında bile değil. Iowa’da bugün oluşan tabloyu 3 hafta öncesine kadar tek bir siyasi analist bile tahmin edemezdi. Peki bütün bu anket sonucu ne anlama geliyor? İşte farklı açılardan Register anketine bakışlar:

Saat saat desteği artan Santorum Iowa’yı kazanabilir

Register’ın Kasım anketinde yüzde 6’ya yükselen Pennsylvania eski senatörü Rick Santorum son haftaya yüzde 15 civarında oyla girdi. Son anketin 4 gün önce yapıldığına dikkat çeken uzmanlar, Santorum’un devam eden yükseliş trendiyle dağınık haldeki Evanjelikleri kendi arkasında toparlayabileceğini ve kazanabileceğine dikkat çekiyor. Iowa seçimi ‘caucus’ yöntemiyle yapılıyor. Yani birçok noktada oylamalar da el kaldırma yöntemi bile kullanılıyor. Perry ve Gingrich’in destekçileri adaylarının kazanamayacağından emin olunca son dakikada eyaleti, ‘gayri Hristiyan’ odaklara kaybetmemek için Santorum’a yönelebilir.

Romney, Iowa’nın gerçek kazananı pozisyonunda

Parti merkez sisteminin ve ana akım medyanın adayı Mitt Romney,  yarışa birkaç gün kala bile Iowa’daki beklentisini alt seviyede tutuyor. Başlangıçta kimse Mormon olan ve liberal bir politik kayda sahip Romney’nin Iowa’da kazanacağını öngörmezken, Romney son ankette lider konumunda. Bu anket sonucu bile Romney’nin seçim kampanyasına çok önemli bir momentum kazandırmaya yetecek. Romney, Iowa ve ardından New Hampshire’ı kazanırsa bu üçüncü kritik durak South Carolina seçmenini Romney lehinde ikna etmeye yetecek ve yarışın çok erken bitmesine yol açabilecek. Diğer yandan Iowa’yı Santorum ya da Ron Paul’dan birinin kazanması da, Romney’i Perry ya da Gingrich’ten birinin kazanmasından çok daha az tehdit edeceği için, Paul ya da Santorum’un arkasından ikinci olmak da Romney açısından kayıp olmayacak. Mevcut tabloda her halükarda Romney kazanıyor.

En büyük kaybeden Perry olabilir

Washington Monthly’den Steve Benen, Iowa anketinin, Cumhuriyetçi Parti adaylarını iki gruba ayırdığını ifade ederek, kazanma umudundaki ilk grubun aksine, ikinci gruptaki Bachmann, Gingrich ve Perry’nin, sonucun bütün kampanyalarının sonu olmaması mücadelesi verdiklerine dikkat çekiyor. New York Times’tan Nat Silver ise, Perry’dan daha büyük kaybedecek bulunmadığına dikkat çektiği analizinde, Perry’nin Iowa için uygun politik çizgi özgeçmişine, milyonlarca dolarlık reklam gücüne ve Iowa’ya bütün gücüyle yüklenmesine rağmen hala ‘büyük kaybetmeme derdindeki’ ikinci grupta yer almasının altını çiziyor. Perry’nin son günlerde Romney’i bırakarak doğrudan Santorum’a yüklenmeye başlamasının nedeni de bu… Her ikisi de aynı Evanjelik oy tabanına hitap ediyor. Santorum’un kazandığı her fazladan oy, Perry’nin kampanyasının temelinden gidiyor.

Yine de kesinlik yok, Iowa’da herşey olabilir

Washington Monthly’den Benen’in yazısında, Iowa’lı seçmenlerin yüzde 40’ının ‘kesin bir fikre sahip olmadıkları ve her an düşüncelerini değiştirebilecekleri’ni ifade etmelerine de işaret ediyor. Romney yüzde 24 ile önde, ancak, bu garanti bir liderlik değil. Romney, Ekim ayında da yüzde 24 oya sahipti. Cumhuriyetçi Partiyi oldukça yakından takip eden Fox News de, Iowa’da Salı günü, anketlerdekinden dramatik şekilde farklı bir sonuç çıkabileceği yorumunda bulunuyor. Iowa’nın Cumhuriyetçi Valisi Terry Branstad’ın sözcüsü de Fox News’e yaptığı açıklamada, ‘’Iowa’da Salı günü en önde 3 aday olacak gibi. Ve 6 adayın da ilk 3’e girme şansı ve potansiyeli devam ediyor’ diyor. Hem Mormon olması hem de adaylık yarışındaki en ılımlı ve bilge aday olması nedeniyle Utah eski Valisi Jon Huntsman’a Iowa’da kimse şans vermiyor.

Cumhuriyetçilerde artık ayın değil haftanın yıldızı var

Cumhuriyetçi Parti adaylık yarışı yakın tarihte görülmemiş şekilde her ay bir başka adayın yükselip anketlerde birinciliğe yükseldiği bir iniş-çıkış trafiğine sahne oldu. Eğer Santorum ve Paul öngörülen desteklere Salı günkü seçimde ulaşamazsa, bu yükseliş ve inişlerin periyodunun çok kısaldığı anlamına gelecek. Zira Santorum’un yükselişi bir haftadır devam ederken Ron Paul da 15 gündür yükseliş içinde. Oysa Bachmann’ın liderliği 44 gün sürerken, Perry 32 gün, Herman Cain 33 gün ve Gingrich 27 gün boyunca partinin anket lideri ve yıldızı olmanın keyfini yaşamıştı. Ama belki de böyle olmayacak ve Santorum’un, ‘en doğru zamanda liderlik ve yıldızlık’ sırasına konduğu ortaya çıkacak. Bütün bunların cevabını Salı akşamı alabileceğiz.