23 Haziran 2011
ANALİZ / Cemal DEMİR
‘’Ben West Virginia halkının gözlerine bakarak, ülkenin milli borç tavanını düşürmek için sosyal güvenlik, Medicare, okullarımıza, yollarımıza, hastanelerimize, altyapımıza, ihtiyarlarımızın hizmetlerine yatırımları kestiğimizi, ancak Afagnistan’da okullar yollar, alt yapı için milyarlar harcamaya devam edeceğimizi söyleyemem’’. West Virginia’nın Demokrat Partili Senatörü Joe Manchin, Obama’nın Afganistan’dan 2012 sonuna kadar 33 bin asker çekme kararının yetersizliğine bu şekilde tepki gösteriyor.
NY Times ise, bugünkü başyazısında, ‘’Biliyoruz ki ülke inşa etmek Washington’da tabu haline geldi. Ancak Afganistan’a asgari devlet fonksiyonlarını icra edebilmesine yardım etmek, bu ülkeden çıkmanın da tek yolu.’’ diye yazıyor.
ABD, tarihinin en uzun savaşında Afganistan’da bir batağa saplanmış duygusu içinde. Çıksa çıkamıyor, kalsa kalamıyor.
Bütün buna rağmen, Amerikan savunma ‘establishment’i Obama’nın mütevazı çekilme kararını bile hazmedebilmiş değil. Bu çevrelerin sözcülerinden Washington Post yazarı Richard Cohen, bugün sıcağı sıcağına, ‘’Amerikan yüzyılı Çarşamba akşamı bitti. Çarşamba akşamı Başkan Obama, bu gücün sınırlarına ulaştığını açıkladı. Afganistan’dan 10 bin asker çekecek. Savaş bitmedi ama biz bittik.’’ diye yazabildi.
ABD’nin mevcut milli bütçesinin yüzde 20’sini ‘savunma’ bütçesi oluşturuyor. Birçok kişi ülkenin bu şekilde devam etmesinin imkansızlığına vurgu yapıyor.
Afganistan’da halen 100 bin ABD askeri bulunuyor. Bunun dışında 90 bin sözleşmeli özel güvenlikçi ya da hizmetçi ile 1150 Dışişleri Bakanlığı çalışanı da bulunuyor. Tek bir askerin şahsi maliyeti yıllık 1,1 milyon dolar. Yani sadece askerlerin şahsi maliyeti yılda 120 milyar dolar.
Resmi rakamlara (Congressional Research Service) 2001 Ekim’inde başlayan Afgan savaşının, Amerikan vergi mükelleflerine maliyeti 443 milyar dolar. 1523 Amerikan askeri de hayatını kaybetti.
Pentagon ise, 11 eylül’den sonra Irak da dahil tüm savaşla ilgili harcamaların 1 trilyon doları geçtiğini belirtiyor.
Diplomatik harcamalar, gazi maaşları gibi yan harcamalarla bu rakam 1,3 trilyon doları buluyor. Bu rakamın 3-4 trilyon dolar civarında olduğunu iddia eden hükümet dışı organizasyon rakamları da var.
Kongre Bütçe Ofisinin (CBO) öngörüsüne göre de önümüzdeki 5 yılda da, asker sayısı yarıya kadar inse bile yaklaşık 500 milyar dolarlık bir maliyet çıkacak.
Brave New Foundation bünyesinde kurulan ‘Afganistan’ı Yeniden Düşünmek’ grubu, geçtiğimiz Nisan ayında ‘’savaşın maliyeti hesap çizelgesi’’ni yayınlamıştı.
Buna göre örneğin 2010 yılında 40 bin dolar toplam geliri olan bir Amerikalı, savaşa tam 1694 dolar ödedi. Ortak beyanname dolduran evli bir çift 100 bin dolarlık gelire sahipse, ödedikleri verginin 4757 doları savaşa gitti.
ABD’nin milli borcu ge.tiğimiz 16 Mayıs günü GayriSafi Milli Hasılası ile aynı büyüklüğe ulaşıp geçti. CBO, önlem alınmazsa ABD’nin milli borcunun 2025 yılında GSMH’nın iki katına çıkabileceğini duyurdu. Bu ekonomik tabloya hiçbir devlet ve imparatorluk gücü dayanmaz.
Amerikan imparatorluğu büyük bir çıkmazda ve bu imparatorluğun ittihatçı maceraperestleri ekonomik tabloya hiç bakmaksızın, 10 bin askerin çekilmesini bile Ameirkan yüzyılının sonu diye ilan edebiliyor. Uygarlıkları yıkan, gerçeklere gözünü kapayan bu ‘yurtsever savaşçı maceraperest’ kafadır. Amerikan yüzyılı bitecekse Cohen’in temsil ettiği zihniyet yüzünden yıkılacak. Obama’nın asker çekme kararı yüzünden değil…