AMERİKA BÜLTENİ (22 Kasım 2011)
ABD’de Kongresi’nde ülke bütçesindeki açığı önümüzdeki 10 yılda 1,2 trilyon dolar azaltacak kesinti kalemlerini belirlemek için oluşturulan Süper Komite’nin, kesinti kalemleri üzerinde uzlaşma sağlayamayacağının anlaşılmasından sonra, iki parti arasında karşılıklı suçlama yarışı başladı. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar rakiplerini uzlaşmaz olarak niteleyip, sorumluluğu rakip partiye yıkmaya çalışıyor. Bu tablo, Amerikan ekonomisine olan düşük güveni de sarsmaya başladı. Dow Jones endeksi Pazartesi günü 250 puan birden düşerek kapandı. Kongre liderlerinin uzlaşmazlık içinde uzlşatığı tek şey ise Şükran Günü tatili. Kongre tatile çıkarken, herkesin kafasında, bütçe açığı konusunda bundan sonra ne olacağı sorusu var. İşte çeşitli senaryolar:
Otomatik kesinti başlayacak
Ağustos ayında oluşturulan 6 Senatör ve 6 Temsilciler Meclisi üyesinden oluşan Süper Komite’nin, 23 Kasım gününe kadar, ülke bütçesindeki açığı 1,2 trilyon dolar azalatacak önlemleri belirlemesi gerekiyordu. Bu gerçekleşmediği taktirde ise 2013 yılı başından itibaren 9 yıla yayılacak ‘otomatik harcama kesintileri’ devreye girecek. 1 trilyon dolar civarındaki otomatik kesintilerin yarısı ülke içi kamusal harcamalardan oluşurken, yaklaşık 500 milyar doları ülkenin savunma bütçesinden kesilecek. Pentagon, hali hazırda önümüzdeki 10 yıllık dönem için 500 milyar dolarlık kesinti planı açıkladı. Otomatik kesinti ile beraber Pentagon’un savunma harcamalarındaki kesintisi önümüzdeki 10 yılda 1 trilyon dolara ulaşabilir. Bu da ABD’nin savunma endüstrisinde ve çevrelerinde büyük paniğe neden olmuş durumda.
Otomatik kesinti savunma bütçesindeki kesinti ile Cumhuriyetçileri vururken, genel halk sağlığı programlarından olan Medicare’deki kesinti ile de Demokratları vuracak. Otomatik kesinti, her halükarda ABD ekonomisini karıştıracağı gibi büyük sosyal huzursuzlukları da tetikleyebilir.
Yasal değişiklik yapılacak
Otomatik kesintiler, 2013 yılı başında yürülüğe girecek. Yani 1 yıllık süre var. Kongre’de otomatik kesintinin yaratacağı fırtınaya karşı yasal düzenlemeler yapılabilir. Örneğin Arizona Senatörü John McCain, askeri harcamalardaki kesintiye yasal sınırlama getirecek reform paketi için destek aramaya başladı bile. Ancak ABD Başkanı Obama, otomatik kesintilerde değişiklik yapacak yasalara izin vermeyeceğini açıklamıştı.
Savunma harcamaları kesintisi, vergi indirimi takası olacak
Birçok analist, Süper Komite’yi tıkayan asıl tartışmanın Bush’ın vergi indirimi yasası olduğunda hem fikir. Obama tarafından 2012 yılı sonuna kadar uzatılan Bush vergi kesintisi planı eğer bir yıl daha uzatılırsa ABD BÜtçe Dairesine göre bütçe açığını 3.3 trilyon dolar daha da artıracak. Enflasyon ve diğer faktörler de katıldığında açıktaki artış 4.6 trilyon dolara kadar çıkıyor. Şimdi, Demokratların Bush’un vergi kesintisi planından taviz verilerek zenginlere vergi artırımı karşılığında savunma bütçesindeki harcama kesintisinde indirime gidebileceği belirtiliyor.
Görelim bakalım mevlam neyler denecek
Ya da hiç kimse hiçbir şey yapmadan beklemeye başlayacak. Obama, 2012 başında 2013 bütçesini açıklayacak. Cumhuriyetçi Parti’de de adaylık önseçimleri resmen başlayacak. Süper Komite’nin çalışmaları tek bir şeyi garanti etti. 2012 başkanlık seçiminin ana tartışması Bush’Un vergi indirimi politikası ve hangi kalemlerden harcama kesintisi yapılması olacak.