Skip to content
Menu

iSoru: Apple’ın herşeyi Çin’de üretmesinin sebebi ne?

AMERİKA BÜLTENİ (25 Ocak 2012)

ABD Başkanı Barack Obama’nın, yaklaşık 1 yıl önce Silikon Vadisinin patronlarıyla buluştuğu yemekte Apple’ın efsane kurucusu Steve Jobs’a bunu sorduğu ortaya çıktı. New York Times’taki habere göre, Obama, iPhone’ların üretimini ABD’ye geri getirmenin  neye mal olacağını öğrenmek istemiş. Gazetenin, Apple yöneticilerinden öğrendiğine göre ise Jobs, Obama’ya, ‘’O işler buraya geri gelmeyecek’’ demiş. Bu haberden sonra ise tartışma başladı. Sadece Apple değil, ABD’nin bütün elektronik devleri bir süredir ‘Made in USA’ markasından tamamen vazgeçmiş durumda. İşte Amerikan medyasındaki tartışmalara göre, Çin’in dünyanın en popüler elektronik ürünlerinin üretimini kendi coğrafyasına çekmesinin sırları:

Çin’in sahip olup da ABD’de eksik olan ne?

Epey şey sayılabilir. Çin, çok daha fazla orta düzey mühendise, çok daha esnek çalışma gücüne ve hepsinden önemlisi iğnesinden ipliğe ürünü bir kerede çıkarabilecek dev fabrikalara sahip. Çin ayrıca teknoloji firmalarına ‘tek durakta’ çözüm imkanı veriyor. Bütün yedek parça ve yan ürün üretimi Çin’de yapılıyor. Bir Apple yetkilisi, ‘’Bin adet lastik contaya mı ihtiyacınız var? Yan fabrikada. Bir milyon vidayı mı ihtiyacınız var. Bir blok uzaktaki fabrikada. Bu vidaların hafif değiştirilmesi mi gerekiyor? 3 saate hazır’’ diye anlatıyor.

Yani sadece ucuz işgücüyle alakalı değil Çin’in başarısı?

Hayır. NY Times’a göre, işçi ücreti elektronik üretiminin gider kalemleri içinde en önemli kalemlerden biri değil. Eğer, Apple, Çin yerine ABD’de üretse, işçilik, sadece iPhone’da 65 dolar fark yaratacak. Bu da Apple’ın kaldıramayacağı bir mali yük değil. Hem Çin de eskisi gibi emeği çok da ucuza sunmuyor. Ancak emeğin çok ucuz olduğu günlerde, üretimin bütün yedek vey an ürünleri üretimi zincirini de kurmayı başardı. Çin şu anda başka bir ülkenin, fiyatta yenebileceği, ama hızlı ve esnek üretim ile ‘know-how’da kolay kolay yenemeyeceği bir ülke haline gelmiş durumda.

Uygulamaya nasıl yansıyor bu?

NY Times’taki haberde bir örnek veriliyor. iPhone’un piyasaya çıkmasından sadece bir ay önce Steve Jobs, plastik ekranı cama çevirmeye karar verdiği zaman, Çin’deki üretici fabrika Foxconn, 8 bin işçisini özel camların geldiği gece yarısı uyandırdı ve işçiler 96 saat içinde 10 bin iPhone’u yeniden monte etti. Bir başka örnek. Apple, iPhone’un üretimini yönetmek ve denetlemek üzere 8700 mühendis kiralamasının 9 ay süreceğini hesaplıyordu. Çin’de bu sadece 15 gün sürdü.

ABD’nin kendi firmalarının elektronik üretimini Çin’den geri almasının yolu var mı?

Silicon Vadisindeki yemekte bu konu da gündeme gelmiş. Teknoloji patronları, teknoloji firmalarının yurtdışı satışlarına vergi muafiyeti getirilmesinin ABD’de üretim tesisi kurmak için kaynak yaratacağını söylemiş. Fortune dergisinin haberine göre böyle bir vergi muafiyeti sadece Apple’a 8.2 milyar dolarlık bir ek gelir sağlıyor. Yemekte ayrıca Jobs, eğer devlet nitelikli mühendis yetiştirme programı uygularsa, Apple’ın bazı üretimlerini ABD’ye geri taşıyabileceğini Obama’ya aktarmış. Jobs, Obama’ya, uzun vadede ABD’nin geleceği konusunda kötümser olmadığını da söylemiş ve eklemiş, ‘’Çünkü bu ülke manyak derecede muhteşem’’.