AMERİKA BÜLTENİ (31 Temmuz 2017)
Venezuela’da, anayasayı yeniden yazmakla yetkili olacak Anayasa Meclisi’nin üyelerini belirlemek için yapılan tartışmalı seçim gününde, protestolar sırasında en az 10 kişi öldü. Motorsikletli polis konvoyunun geçisi sırasında meydana gelen bir patlamada ise bir polis yaralandı.
Seçimleri boykot eden muhalefet temsilcileri, katılımın yüzde 12’de kaldığını savunurken, Venezuela resmi seçim kurulu katılımın yüzde 41.5 olduğunu savundu. Devlet başkanı Nicolas Maduro ise Twitter üzerinden ‘bugün zafer günü. Devrimin bugüne kadarki en büyük seçimi’ diye yazdı. Ülkedeki tamamı Maduro rejiminin kontrolündeki medya günlerdir seçim propagandası yapıyor. Bütün memurlara seçimde oy verdiklerini ispatlaması aksi taktirde işini kaybedeceği tehdidi yapıldı.
Venezuela Parlamentosunda 2015 yılı Aralık ayında yapılan seçimde muhalifler 167 sandalyenin 112’sini kazanarak çoğunluğa geçmişti. Muhalif çoğunluklar yemin edip göreve başlamadan eski parlamento Anayasa Mahkemesinin üyeliklerine apar topar Maduro’ya sadık isimleri atayarak, yeni Meclisin Anayasa Mahkemesine üye atamasına engel olmuştu. Maduro rejimi, emrindeki Anayasa Mahkemesini kullanarak bu parlamentonun geçirdiği yasaları iptal ediyor ve Meclis’in kendisini azletmesini engelliyor.
2015 seçimlerinde ağır bir yenilgi alan Maduro rejimi, devlet başkanlığı seçimi yapmaya yanaşmıyor. Geçtiğimiz aylarda Anayasa Mahkemesinin, Meclis’in bütün yetkilerini üzerine aldığını açıklamasının ardından başlayan protesto ve şiddet dalgası ise aylardır sürüyor.
Pazar günü yaşamını yitirenler ile birlikte Nisan ayından beri devam eden protestolarda yaşamını yitirenlerin sayısı 125’e ulaştı. Muhalefet Pazartesi günü yine protesto çağrısı yaparken, Anayasa Meclisinin üyelerinin toplanacağı Çarşamba günü ise Caracas’ta kitlesel bir protesto yapmayı planlıyor.
Maduro’nun eşi de Anayasanın yazımına katılacak
Protestolara neden olan Anayasa Meclisi, 545 üyeden oluşacak ve tamamı Maduro rejimi tarafından aday gösterilen 5500 isim arasından seçilecek. Adaylar arasında Maduro’nun eşi Cilia Flores’in yanı sıra, eski dışişleri bakanı Delcy Rodriguez ve eski devlet başkanı yardımcısı Diosdado Cabello gibi Maduro’nun sadıklarından çok sayıda isim var. Kimlerin seçildiğiyle ilgili oy sayımını ise yine Maduro rejimi kendi kendisine yapacak. Uluslararası ve bağımsız gözlemci bulunmuyor. Anayasa Meclisinin, yeni bir Anayasa yazdıktan sonra görevi sona erecek.
Chavez sadıklarının kafası karışık
Muhalefet bu seçimi gayri meşru ilan etti ve Venezuela halkını boykot ve protesto etmeye çağırdı. Maduro, Anayasa Meclisinin, devlette kuvvetler birliğini sağlayarak, ”kutuplaşmış ülkeye barış ve birlik getireceğini” savunuyor. Ancak, Hugo Chávez’in önderliğinde 1999 yılında yapılan anayasaya bağlı bazı rejim içi odaklar da Maduro’nun girişimini memnuniyetsizlikle karşılıyor. Ülkenin başsavcısı Luisa Ortega da dahil bazı çevreler, devlet başkanının, halka referendum yoluyla sormadan böyle bir meclis oluşturmaya yetkisi olmadığı görüşünü dile getirmişti. Parti içinde de bu Anayasanın tek amacının Maduro’yu seçimlerden korumayı ve tek adam yapmayı hedeflediğini düşünenler var. Anayasa Meclisinin görev süresine bir zaman kısıtlaması getirilmemesinin de Maduro’ya zaman kazandırmak amaçlı olduğu ve 2018 olarak açıklanan devlet başkanlığı seçiminin de yeni Anayasa çalışmaları bahane edilerek erteleneceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Bir çok ülke seçimi tanımadığını açıkladı
Muhaliflerin, Maduro’nun ”fiili diktatörlüğünü, resmi diktatörlüğe dönüştürecek hamlesi” dediği seçime, uluslararası toplum tepki gösteriyor. ABD Dışişleri bakanlığı Venezuela’daki gelişmeyi kınayarak, Venezuela halkıyla ve onların meşru milletvekilleriyle birlikte olduğunu açıkladı. Halen Maduro rejiminin 13 yöneticisine ambargo uygulayan ABD, bu listeyi genişleteceğinin işaretini verdi. ABD’nin BM Büyükelçisi Nikki Halley de, Twitter’dan, ‘’Maduro’nun hileli seçimi, diktatörlüğe doğru yeni bir adım. gayrimeşru bir hükümeti tanımayacağız. Venezuela halkı ve demokrasi kazanacak’’ diye yazdı.
Meksika, Arjantin, Kanada, Brezilya ve Peru, bu seçimi meşru görmediklerini ve seçimden çıkacak sonucu kabul etmeyeceklerini duyurdular. İngiltere ve İspanya da seçimi tanımadıklarını açıkladılar. Amerikalar Birliği Organizasyonu da seçimi yasadışı ilan edeceğinin sinyalini verdi. Venezuela, Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay’dan oluşan bölgesel ekonomik işbirliği organizasyonu Mercosur ise insan hakları ihlalleri nedeniyle Venezuela’nın üyeliğini askıya aldığını açıklamıştı. Arjantin, Brezilya, Kanada, Şili, Kolombiya ve Meksika dışişleri bakanları salı günü bir araya gelerek Venezuela’daki gelişmeyi görüşecekler.
Bolivya devlet başkanı Evo Morales ile Nikaragua hükümeti ise Maduro’yu desteklediğini açıkladı.