AMERİKA BÜLTENİ (8 Kasım 2017)
ABD’de her yıl Kasım ayının ilk Salı günü seçim günü. Bu yıl Kongre veya başkanlık seçimi olmayınca bütün dikkatler de iki eyaletteki valilik seçimi ile bazı şehirlerin belediye başkanlığı seçimlerine yoğunlaştı. Geçen yıl bugün yapılan başkanlık seçiminde Donald Trump’a yenilerek büyük bir hezimet yaşayan Demokrat Parti, özellikle Virginia seçim sonucu ile büyük moral kazanırken, 2018 Kongre seçimleri için beklentileri de yükseldi.
Peki Salı akşamı tablo ne anlama geliyor? Politik analist Eric Bradner’e göre sonuçlardan çıkarılabilecek en önemli bazı yorumlar şunlar:
Mavi Dalga
Demokratlar, ülke genelinde New Jersey ve Virginia eyalet valiliği, Charlotte (North Carolina) ve St Petersburg’daki (Florida) çekişmeli belediye başkanlığı seçimleri başta olmak üzere, büyük küçük seçimlerin çoğunu kazandı. Demokratlar, 2016 başkanlık seçiminde 5 puan farkla kazandıkları eyaleti, Salı akşamı 20 puan farkla kazandı.
Obama’nın sağlık reformu Obamacare çerçevesinde Maine eyaletinde Medicaid için yapılan referandumu da Demokratlar kazandı ve Medicaid’in kapsamı eyalette genişletildi.
Trumpizm bu kez işe yaramadı
Virginia Cumhuriyetçi vali adayı Ed Gillispie, bütün seçim kampanyasını Trump’ın 2016 kampanyasının aynı yönetme ve üslubuyla gerçekleştirdi. Rakibini göçmenlere karşı hoşgörülü olmak ve böylece çetelere yol vermekle suçladı. Trump’ın ‘kültür savaşı’ stratejisini uyguladı, maçlardan önce ulusal marş okunurken diz çöken NFL oyuncularına karşı kampanyalar yaptı. Virginia’da ‘güneyli ırkçılar için anlamı büyük Konfederasyon heykellerini kaldırtmayacağı’ sözü verdi. Ancak 1860’lardaki Kuzey Güney iç savaşında güneylilerin karargahı olan eyalette bunların hiçbiri işe yaramadı. Trump ise sonuçtan sonra attığı Tweette, Ed Gillispie’nin, kendisini yeterince sahiplenip savunmaması nedeniyle kaybettiğini savundu.
Kültür savaşını bu kez Cumhuriyetçiler kaybetti
Demokratlar, Virginia’da sadece sandalye değil sosyal ayrışmalara neden olan kültür savaşı politikasını da kazandı. Demokrat milletvekili adaylarından trans Danica Roem, eyalet meclisinde translar aleyhine bir çok yasa tasarısının mimarı olan Bob Marshall’a karşı kazanarak koltuğunu elinden aldı ve eyaletin ilk trans milletvekili oldu. Eyalet vali yardımcılığı seçimini ise Demokratlar, bütün seçim kampanyasını, kürtaj tartışmasının odağındaki Planned Parenthood karşıtlığı üzerine kuran Cumhuriyetçi aday Jill Vogel’a karşı kazandı. Eyaletin Adalet Bakanlığı seçimini ise eşcinsel evlilik yanlısı tutumu ile bilinen mevcut Demokrat Adalet bakanı Mark Herring, Cumhuriyetçi Partili rakibinin eşcinsel evlilik karşıtı seçim kampanyasına rağmen yeniden kazandı.
Obama ve Biden’in zafer gecesi
Demokratların zafer gecesinde herkesin eski başkan Barack Obama ve yardımcısı Joe Biden’i kutlaması boşuna değildi. İkili sahaya indi ve ülke genelinde demokrat adaylara destek mitinglerine katıldı. Obama New Jersey ve Virginia’da mitingler yaptı. İkilinin performansı, özellikle siyah ve Hispanik seçmenlerin 2008’deki gibi yeniden seçime ilgisini çekti ve özellikle de Virginia’da Afrika kökenli ve Hispanik seçmenlerin seçime katılım oranının yüksekliği Demokratlara zaferi getirdi. İkilinin 2018 Kongre seçimi ile 2020 başkanlık seçimi için Demokrat adaylar lehine çalışmaya devam edecekleri belirtiliyor.
Demokrat partide 2020 başkan adaylığı yarışı
Salı günkü seçimin bir diğer etkisi de Demokrat Partinin 2020 başkan adaylığı yarışı için söz konusu. Hillary Clinton’ın 2008 adaylık yarışının yönetici ve daha sonra Demokrat Parti yöneticisi olduktan sona Virginia eyalet valisi seçilen Terry McAuliffe, Salı akşamı yardımcısını yeni Virginia valisi seçtirmeyi başararak, ‘’McAuliffe 2020’’ spekülasyonlarının yelkenlerini şişirdi. McAuliffe’in, LGBT hakları konusundaki tavizsiz savunuculuğu, eyalet ekonomisini başarılı şekilde devretmesi ve eyalet yönetiminin partinin elinde kalmasını sağlayarak görev süresini tamamlaması, 2020 için artı puanlar olarak hanesine kaydedildi.
İşte resmi olmayan sonuçlara göre bazı önemli seçimlerde kazananlar:
Virginia
Virginia eyalet valiliği seçimini Demokrat Parti adayı Ralph Northam kazandı. Bu zafer, Demokrat Partinin Trump döneminde kazandığı en önemli siyasi başarı oldu. Oy dağılımının bir birine çok yakın olduğu eyaletteki seçim bir “Trump referandumu” olarak görülüyordu.
Demokratları büyük sevince boğan diğer önemli sonuç ise Virginia Eyalet Meclisinde Cumhuriyetçilerin elindeki 14 sandalyeyi geri kazanarak, eyalet meclisinde çoğunluğu ele geçirmeye 17 yıl aradan sonra ilk kez yaklaşmaları oldu. Halen 66-34 Cumhuriyetçiler lehine olan sandalye sayısı farkı, Salı günkü sonuçla 52-48’e düştü.
Virginia Eyalet Meclisine seçilen Danica Roem ise, eyalet tarihinde milletvekili seçilen ilk trans oldu.
New Jersey
New Jersey eyalet valiliği seçimini Demokrat Parti adayı Phil Murphy kazandı. Böylece Demokratlar, New Jersey’de eyalet yönetimini 8 yıl aradan sonra yeniden ele geçirdi.
Washington eyaleti
Seattle’da senato ara seçimini Demokrat aday Manka Dhingra kazanınca eyalet senatosunda çoğunluk, meclis çoğunluğu ve valiliğin de sahibi Demokratlara geçti. Washington eyaleti, kongresi ve valiliği ile Demokratların olan 7’nci eyalet oldu. Cumhuriyetçiler 26 eyalete hükmediyor.
Seattle’da partilerin aday göstermediği belediye başkanlığı seçimini her ikisi de Demokrat Partili ve her ikisi de kadın olan iki adaydan Jenny Durkan kazandı. Şehri 1926’dan beri ilk kez bir kadın belediye başkanı yönetecek.
New York
New York Belediye Başkanlığı seçimini Demokrat Partili mevcut belediye başkanı Bill de Blasio yeniden kazandı. Demokrat Partinin kalesi New York’ta Demokratlar 30 yılı aşkın zamandır hiç iki dönem üst üste belediye başkanlığı kazanamamıştı.
New York eyaleti halkı, eyalet anayasasına göre her 20 yılda bir önlerine gelen ‘eyalet anayasasında değişiklik için bir anayasa kurultayı toplansın mı’ referandumuna, yüzde 80 çoğunlukla ‘Hayır’ oyu verdi.
Boston
Boston Belediye Başkanlığını, mevcut Demokrat Partili belediye başkanı Marty Walsh ikinci dönemi için yeniden kazandı.
Charlotte
Charlotte’un belediye başkanlığını Demokrat Parti adayı Vi Lyles kazandı. North Carolina’nın en büyük kentini tarihinde ilk kez bir Afrika kökenli kadın yönetecek.
Detroit
Detroit Belediye başkanlığını mevcut belediye başkanı Mike Duggan ikinci kez kazandı.
Atlanta
Atlanta belediye başkanlığı seçiminde yarışan 12 adaydan yüzde 50’den fazla oy alan aday olmadığı için ikinci tur seçim 5 Aralık’ta yapılacak.
St Petersburg (Florida)
Günün en çekişmeli ikinci belediye başkanlığı seçimini de, Demokrat Partili mevcut belediye başkanı Rick Kriseman az farkla ikinci kez kazandı.
AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter’dan takip edebilirsiniz