AMERİKA BÜLTENİ (31 Ekim 2018)
6 Kasım Salı günü ABD genelinde halk federal kongre üyelerini belirlemek için sandık başına gidecek. Ancak aynı gün yapılacak tek seçim bu değil. Bir çok eyaletin kongre üyeleri, valilikleri ile bir çok şehrin belediye başkanlığı ve belediye meclisleri için de aynı gün seçim yapılacak. Ve her seçim gününde de olduğu gibi bir çok eyalet ve kentte de değişik konularda referandumlar da sandığa gelen vatandaşlara görüşleri sorularak gerçekleştirilecek.
Bu referandumlardan bazıları ise ABD ceza hukuku uygulamalarında önemli değişiklikler yapma potansiyeli ile hukuk dünyasının yakın takibi altında. İşte Vox.com’dan German Lopez’in derlediği bu önemli referandumlardan bazıları:
Colorado eyaleti ‘Amendment A’ referandumu
Colorado eyalet anayasasına göre, zorla çalıştırma yasağından, kriminal mahkumlar hariçti. Aslında ABD Anayasasının köleliği yasaklayan 13. Ek maddesi de benzeri bir istisnaya olanak veriyor. Ancak Colorado’da Salı günü yapılacak referandumda halka bu istisnanın da kaldırılıp kaldırılmaması sorulacak. Kaldırılırsa Colorado eyaleti artık mahkumları zorla çalıştıramayacak.
Florida ‘Amendment 4’ referandumu
Florida, cürüm işleyenlerin mahkumiyetlerini bitirdikten sonra bile oy hakkına sahip olamadığı 3 eyaletten biri. Salı günü referandumla değişikliğe evet çıkarsa, mahkumların hapis cezası sona erdikten sonra otomatik olarak oy hakkına kavuşması mümkün olacak. Florida’daki eyalet anayasası değişikliği referandumların kabul şartı olarak ‘evet’ oylarının yüzde 60’ı bulması gerek.
Florida ‘Amendment 11’ referandumu
Florida Anayasasına göre ceza kanunlarında mahkum lehine olan düzeltmeler de geriye yürümüyor. Örneğin marihuana bulundurduğu için hapis yatmakta olan biri, marihuana bulundurmak serbest hale gelse de cezasını çekmeye devam ediyor. Yüzde 60 evet oyu çıkması halinde Florida’da da artık ceza kanunlarında suçlu lehine olan düzenlemeler geriye doğru olarak ona da uygulanabilecek.
Louisiana ‘Amendment 1’ referandumu
2016 yılında mahkeme, cürümden mahkum olanlara mahkumiyetlerini tamamlar tamamlamaz seçimlerde aday olabilme hakkı vermişti. Referandumda ‘evet’ çıkması halinde ise bu tür kişilere aday olabilmeleri için mahkumiyetlerini tamamladıkları gün üzerinden en az 5 yıl geçmesi şartı gelecek.
Louisiana ‘Amendment 2’ referandumu
Louisiana eyaleti Oregon eyaleti ile birlikte ABD’de ağır ceza yargılamalarında jüride oy birliği aramayan, oy çokluğunu yeterli gören iki eyaletten biri. 1898 yılında, ‘Anglosakson ırkının Louisiana’daki üstünlüğünü koruma’ adıyla getirilen bu şart, jüride bir siyah olması halinde onun oy gücünü kırmak için getirilmişti. Referandum, diğer 48 eyalette olduğu gibi ağır ceza yargılamalarında jüri kararlarına geçerli olabilmesi için ‘oy birliği’ şartı getirilmesini içeriyor.
Ohio ‘Issue 1’ referandumu
Ohio yasalarına göre, uyuşturucu bulundurma, tutuklanmayı ve hapse mahkum olmayı gerektiren ağır cezalık suç konumunda. Issue 1 referandumu ile satıcı olmadığını gösterecek kadar uyuşturucu bulundurma ağır cezalık suç olmaktan çıkıyor ve kabahat hükmüne indiriliyor. Bu tür suçlamalarda zanlının tutuklanması veya mahkum olması zorlaşıyor. Ayrıca, tecavüz, cinayet, çocuk tacizi suçları haricinde bir suçla mahkum olanlara, rehabilitasyon programlarına katılmayı kabul ederlerse cezalarında yüzde 25 indirilmesi de halka sorulacak. Cezaevlerinde azalacak mahkum ve tutuklu sayısı nedeniyle elde edilecek ek gelir ise kurban yakınlarına destek fonuna aktarılacak.
Oregon ‘Measure 105’ referandumu
Oregon eyaleti, eyalet polis güçlerinin, eyalet bütçe kaynaklarının ve eyalet kurumlarının, federal hükümete göçmen kontrolü işlerinde yardımcı olmasını yasaklıyor. Bu da Oregon’u göçmenler için ‘sığınak eyaletler’den biri yapıyor. ‘Measure 105’ referandumu bu yasağı kaldırılmasını ve böylece Oregon polisine kaçak göçmenlik kontrolü ve baskını yapmasına izin verilmesini halka soruyor.
Washington ‘Initiative 940’ referandumu
Ülke genelindeki bir çok yerel polis teşkilatı gibi Washington eyaletinin polis teşkilatları da aşırı güç kullanımı, silahsız zanlıları öldürme veya yaralama gibi skandallara konu oldu. Initiative 940 referandumu ile bu konuda bazı önleyici mekanizmaların getirilmesi halka soruluyor. Evet çıkarsa, polisin güç kullanması standartları değişecek, güç kullanımının gerekli olup olmadığını ortaya koyacak ‘iyi niyet testi’ uygulaması başlayacak. Ayrıca polisin güç kullanması nedeniyle yaralanma ve ölüm olan her olayda soruşturma polislerce değil, bağımsız soruşturma kurumlarınca yapılacak. Ayrıca eyaletteki bütün polis memurlarının akıl ve ruh sağlığı eğitiminden geçmesi zorunlu olacak.
AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter‘dan ve Facebook‘tan takip edebilirsiniz