AMERİKA BÜLTENİ (5 Ocak 2012)
Kongre’de son dakikada gelen uzlaşma ile ‘Mali Uçurum’dan kurtulan ABD, 2 ay içinde gelecek çok daha büyük bir krize hazırlanıyor. Bu kez uçurum değil bir ‘mali kıyamet’ sözkonusu. Eğer ABD Kongresi 2 ay içinde ulusal borçlanma tavanını yükseltip, yönetime yeni borçlanma yetkisi vermezse ABD federal hükümeti, hukuken olmasa da fiilen iflas sürecine girebilir.
Cumhuriyetçiler, ‘’Obama yönetimi radikal bir kesinti programı açıklamadığı sürece’’ borç tavanını yükseltmeye yanaşmayacakları sinyali veriyor.
Son olarak çıkarılan bir kanunla yasal borçlanma üst limiti, 16.4 trilyon dolara çıkarılmıştı. ABD yönetiminin bu sınıra Şubat ayı sonu veya Mart ayı başı gibi ulaşacağı tahmin ediliyor. 1917’den beri ABD’de yasal borçlanma üst limiti bulunuyor. Sadece Kongre’nin çıkardığı yasa ile belirlenebilen bu limite ulaşıldığında Hazine Bakanlığı artık borçlanamıyor. Bu da devletin icrasının para bulamayacağı için birçok faaliyetini durdurması demek.
İşte bu kıyametten kurtulmak için bugünlerde yoğun bir arayış var. Bu arada ‘teknik olarak mümkün’ ama fiilen absürt bir öneri büyük yankı yapıyor. Bu önerinin sahipleri Obama yönetimine, Mali kıyametten kaçmak ve Kongre’yi bye-pass etmek için darphanede bir ya da iki tane 1 trilyon dolarlık platinyum metal para basması önerisinde bulunuyor. Yasal olarak ABD Hazine Bakanlığı istediği parasal değerde metal para çıkarma yetkisine sahip. Demokrat Partili New York milletvekili Jerrold Nadler’ın başını çektiği yazar ve politikacı grubu bu iddialarında ciddi. Hazine Bakanı 1 trilyon dolarlık metal parayı alıp Merkez Bankası’nda hazinenin hesabına yatıracak ve karşılığında para çekebilecek. Böylece borç tavanını yükseltmeden parasal kaynağa sahip olacak.
‘’1 trilyon dolar değerinde rezalet’’
Ancak bu sıradışı fikre karşı çıkanlar da ciddi. Ve bu fikri, ABD’yi bütün dünyada mizah malzemesi yapacak trilyonluk bir rezalet olarak görüyorlar. Morther Jones yazarı Kevin Drum ise, kanuna karşı hile içeren böyle bir kararın ABD Yüksek Mahkemesi’ne gideceğine ve mahkemece iptal edileceğine emin.
Dahası, bazı analistler, böylesi bir kararın ABD’de hiperenflasyona neden olacağını ve ABD’yi sokaklarında tarihin Weimar Cumhuriyeti ya da günümüzün Zimbabwe’si gibi trilyon rakamlı paraların tedavülde olduğu ülkeler arasına sokacağını savunuyorlar. Ancak fikrin savunucuları, bu paranın helikopter para (doğrudan ekoniminin içine bırakılan para) olmadığını vurgulayarak, hiper enflasyon korkusunu yersiz buluyor.
Madem mümkün o halde neden 16 trilyonluk bir basmıyoruz?
Trilyon dolarlık para gündeme geldikten sonra bazı yorumcular ve sokaktaki vatandaş da, ‘’madem öyle, 16 trilyon dolarlık bir para çıkaralım ve borçtan bir kere de kurtulsun devlet’’ görüşünü dile getiriyorlar. Ancak, trilyoncular, bu görüşün cehaletten kaynaklandığına dikkat çekiyor. Zira 1 trilyon dolar değerindeki para, Hazine’ye borcunu ödeme imkanı yaratmak için değil, mevcut borç tavanının neden olacağı hukuk krizinden kurtulmanın çaresi.
Obama, Cumhuriyetçilerin absürt istekleri ile absürt 1 trilyon dolarlık bozuk para arasında sıkışacak mı yoksa rasyonel bir çözüm bulabilecek mi? Art arda kıyamet dramaları yaşayan ABD’de ‘mali kıyamet için geri sayım başladı.