AMERİKA BÜLTENİ (15 Ekim 2014)
Amerikan Merkezi İstihbarat Ajansı CIA, 67 yıllık tarihi boyunca, bir çok ülkede silahlı ayaklanmalara örtülü askeri yardımda bulundu. Bugün Suriye muhalefetini eğitme çabası da bu geleneğin son halkası. Ancak CIA içinde hazırlanan gizli bir çalışma raporu, muhalefeti silahdırarak, sonuç almanın çok nadiren başarılı olan bir yöntem olduğunu belirliyor. New York Times gazetesinde yayınlanan haberde, 2012 ve 2013 yıllarında, Obama yönetiminin, Suriye’deki iç savaşa müdahil olup olmama konusundaki kararı için istediği kurum içi gizli analiz raporunda, CIA’nin geçmiş yıllarda yurt dışındaki örtülü silah desteklerinin, uzun vadede çatışmalara etkisinin çok minimal düzeyde olduğu kaydedildi. CIA raporu, bu etkinin, karada onlara destek veren Amerikan askeri olmadığında ise çok daha az olduğunu da kayda geçiriyor. NY Times, raporun, Obama Yönetiminin bazı etkili üyelerini, Suriye’deki muhalif grupları destekleme fikri hakkında şüpheye düşürdüğünü yazdı.
CIA’nin, muhaliflere örtülü askeri destekle sonuç alabildiği en önemli örnek Sovyetler Birliği’nin işgal ettiği Afganistan’dan çekilmesinin sağlanması olmuştu. Ancak gazetenin haberinde, bu başarıda, Pakistan istihbarat görevlilerinin Mücahitlerle beraber Afganistan içinde çalışmasının önemli rol oynadığının altı çiziliyor. Yine, Afganistan’da CIA tarafından desteklenen bazı Mücahit gruplarının daha sonra El Kaide terör örgütünü kurması da, yeni askeri destek kararlarını riskli hale getiren bir başka unsur.
CIA, yöntemi ilk kez Yunanistan’da uygulamıştı
‘’Yabancı güçleri silahlandırmak CIA’nın kuruluşundan beri ana misyonuydu ve Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliğine karşı truva savaşların unsuruydu’’ diye yazan New York Times haberi şöyle devam etti:
‘’Bu türden ilk operasyon, CIA’nin kurulduğu 1947 yılında, Başkan Harry Truman’ın emriyle milyonlarca dolarlık silahın Yunanistan’a gönderilerek buradaki komünist isyanın bastırılmasında kullanılması oldu. O yılın Mart ayında Kongre’deki konuşmasında Truman, Yunanistan’ın düşmesinin Türkiye’yi de karıştıracağını belirterek, karışıklık bütün Orta Doğu’ya yayılabilir dedi.’’
CIA’nin desteği, zayıf Yunan hükümetinin güçlenmesine yardımcı oldu. Ancak her zaman böyle başarılı olunamadı. 1961 yılında CIA’nin eğittiği Kübalı muhaliflerin Castro rejimini devirmek için çıkarma yaptığı Domuzlar Körfezi operasyonu fiyaskoyla sonuçlandı. Yine 1980’lerde Reagan yönetiminin emriyle, Nikaragua’daki Sandinista hükümetini devirmek için CIA’nın yardım verdiği silahlı kontralar da sonunda yenilmişti. 11 Eylül saldırılarından sonra ise CIA, Afgan milislere destek vererek Taliban’ın şehirlerden sökülmesini sağlamıştı. 2006 yılında ise Somali’de başarısızlık yaşanmıştı.
Eğit – donat çok uzun sürecek bir süreç
Gazeteye konuşan Georgia Üniversitesi profesörü Loch K. Johnson, ‘’Oldukça karışık bir tarih’’ yorumu yaparak, ‘’Savaşılacak zeminde, sadık ve çok yetenekli insanlar varsa bunu başarabilirsiniz ancak’’ diye konuştu. Ancak Suriye’deki gelişmeler, Suriye muhalefetinin samimiyeti ve kendisine destek vereceklere bağlılığı konusunda büyük şüphe doğurdu. Uzun süren kanlı iç savaş ılımlı muhalafeti yorarken, IŞID ve El Nusra gibi radikal örgütleri güçlendirdi.
Obama, geçtiğimiz ay, Pentagon’un Suriye’deki muhalif güçlerin eğitimi ve donatımı konusunda görevlendirebileceğini açıklamıştı. Ancak bu çalışma henüz başlamış değil. Pentagon Sözcüsü Amiral John Kirby, NYT’a açıklamasında, askeri görevlilerin eğit donat programını nasıl uygulayacakları ve eğitilecek muhalifleri nasıl seçeceklerinden önce yapılacak ön çalışmanın bile aylarca sürebileceğini söyleyerek, ekledi: ‘’Bu çok uzun sürecek bir süreç’’