RAND raporu: At gözlüklü liderler bir ülkeyi batağa nasıl sürükler?
AMERİKA BÜLTENİ (26 Aralık 2014)
Follow @amerikabulteni
Tarih, liderlerin at gözlüğü nedeniyle, Napolyon’un Rusya’yı işgale kalkmasından ABD’nin Irak’a girmesine kadar bir çok askeri fiyaskoya sahne oldu. Ama, liderler, bu hatalardan ne kadar ders alıyor? Rand Corporation adlı düşünce kuruluşu uzmanlarının hazırladığı ‘At Gözlükleri, Fiyaskolar ve Savaşlar: ABD ve Çin liderlerine dersler’’ başlıklı kitap, geleceğin liderlerinin benzeri fiyaskolardan kaçınması için 8 askeri-politik fiyaskoyu yakından inceleyerek bu sorunun yanıtını arıyor. Analize göre, stratejik açıdan fiyaskolar, at gözlüklü yanlış hükümlere dayalı kararlarla başlıyor. Ve stratejik karar alıcıların bu tür hatalardan kaçınmak için neler yapabileceği sorgulanıyor. Rapora göre yönetimlerin yanlış hükümleriyle stratejik açıdan büyük hata olan savaşlara girilmesi özellikle 20’nci yüzyılda çok sık rastlanan bir durum. Raporun asıl amacı ise ”21’nci yüzyılın savaşı olacak” denilen ve küresel bir yıkım yaratabilecek muhtemel bir ABD – Çin savaşından kaçınmaları konusunda ABD ve Çinli liderlere uyarılarda bulunmak. Çin ve ABD arasında Güneydoğu Asya’da yükselen güvenlik krizinin, yıkıcı bir savaşa dönüşmesinin, taraflardan birinin veye her ikisinin birden kendisi veya rakibi hakkında bir yanlış değerlendirmesiyle mümkün olabileceği uyarısı yapılıyor.
Liderin at gözlüğü: Yargısını onaylayan danışmanlar ve analizler
Raporda ayrıca bazı tavsiyeler de dile geririliyor. Bunlardan en önemlisi de savaş gibi önemli kararlarda, karar alıcının, savaş karşıtı tezlerin de kendisine ulaşacağı yolları açık bıraktığından emin olması. Hükümet önemli kararlarda hükümetten politik, ekonomik ve idari olarak bağımsız düşünce odaklarının düşünecelerine de mutlaka başvurmalıdır.
Kitabın yazarlarından David C. Gompert bunu şöyle anlatıyor:
“Savaşa karar veren liderler, herşeyi kontrol altında tutabileceklerine ve kendi güçlerine aşırı güvenirler. Bu tür liderler, kendi düşüncelerini onaylayıp pekiştiren analizleri, danışmanları ve bilgileri dikkate alır, kendi yargılarına muhalif analiz, danışman ve bilgileri ise dikkate almazlar. Yani esasında, at gözlüğü, fiyaskoyu hazırlayan şeydir”
Raporda, stratejik fiyaskolara yol açan yanlış hükümlü kararlar tarihinin yanı sıra, Napolyon’un 1812 yılında Rusya’yı işgale kalkması, Hitler’in 1941’de Rusya’yı işgal girişimi, ABD’nin 2003’te Irak’ı işgal etmesi, Japonların 1941’de Pearl Harbor’a saldırısı, 1973 Mısır’ında ABD ve SSCB’nin etki savaşı, Sovyetlerin 1979’da Afganistan’ı işgali gibi tarihi olaylar, karar alma süreçleri, yanlış hükümleri ve fiyasko sonuçlarıyla analize tabi tutuluyor.
Karar alıcıların psikolojisi
Kitap, stratejik karar alıcıların psikolojilerinin, bilinçaltı müktesebatlarının ve çocukluklarından itibaren karakterleri şekillendiren anılarının da kararlarında önemli faktör olduğuna dikkat çekiyor. Tek bir kişinin mutlak karar alıcı olduğu durumlarda bütün bu faktörler bir ulusun kaderini etkileyebilecek faktörlere dönüşebiliyor.
Raporun tam metnini aşağıdaki linklerden okuyabilir veya indirebilirsiniz:
PDF dosya (1.9 MB) – Desktop bilgisayarlar için.
ePub file (4.5 MB) – Tablet ve akıllı telefonlar için.
mobi file (10.1 MB) – Kindle 1-3 için.