Skip to content
Menu

Gıda devleri Heinz ve Kraft’ın birleşmesi, ekonomi için kötü mü?

kraft-heinzAMERİKA BÜLTENİ (27 Mart 2015)

Amerikan iş dünyasında haftanın en büyük haberi gıda sektörünün iki büyük devi Kraft ve Heinz’in birleşme kararıydı. En küresel gıda firması olan Heinz, ketçap, hazır çorba ve yemek sosu gibi alanlarda dünyanın en büyük üreticilerinden biri. Kraft’ın üretim portföyünde ise Jell-O, Kool-Aid, Maxwell House, Oscar Mayer ve Velveeta gibi çok satan birçok marka var. 2013 yılında Warren Buffet’e ait Berkshire Hathaway ve Brezilyalı sermaye şirketi 3G Capital, Heinz firmasını 23 milyar dolara satın almışlardı. Şimdi de Kraft’ı da satın alarak devasa ‘’Kraft Heinz Company’’ adını verdikleri şirketi oluşturdular. Kraft Heinz, yeni yapısı ve yıllık yaklaşık 28 milyar dolarlık geliriyle dünyanın beşinci büyük gıda firması olacak. Heinz hissesi sahipleri yeni şirketin yüzde 51’ine ve Kraft hisselerinin sahipleri ise yüzde 49’una sahip olacak. Ayrıca Kraft hissedarlarına hisse başına 16.50 dolar ödenecek. Berkshire Hathaway ve 3G Capital’ın birleşmeye bu şekilde pompalayacağı paranın toplamı 10 milyar dolar.

İki şirketin birleşmesiyle oluşan yeni şirketin piyasa değerleri ise ağızları açık bırakacak büyüklükte. Bloomberg View’den Matt Levine’in hesaplamasına göre yeni şirketin net değeri 82 milyar dolar. Girişim değeri ise 110 milyar dolar. Yeni firmanın merkezi ise Heinz’in merkezinin bulunduğu Pittsburgh ile Kraft’ın merkezinin bulunduğu Chicago olmaya devam edecek.

Anlaşmayı, piyasa açısından devasa bir gelişme olarak görüp selamlayanların yanı sıra ‘oldukça rahatsız edici’ bulanlar da vardı. Peki bu devasa birleşmede ‘rahatsız edici’ olan ne?

3G Capital adlı firma, aralarında Burger King gibi firmaları satın alıp, iş gücünü ufalamakla ünlü. Berkshire Hathaway ve 3G Capital, Heinz’i satın aldıktan sonra ABD ve Kanada’daki fabrikalardan 600 kişiyi işten çıkardılar. Küresel olarak ise Heinz, sadece bu ay 6650 çalışanın işine son verdi. Heinz’in Kuzey Amerika’da halen 6800 çalışanı var. Buna Kraft’ın 22 bin çalışanı da eklenecek. Business Insider’ın hesaplamasına göre birleşmenin yaratacağı ‘sinerji’ ilk etapta en az 5000 çalışanın işine mal olacak.

Hem Heinz hem de Kraft birer mal ticareti firmaları. Günlük ihtiyaçlara hitap eden gıda ürünleri üretip satıyorlar. Çorba çorbadır, ketçap da ketçap. Çok az insan için markası önemlidir. Markalar arasında belirleyici olaran fiyatlarıdır. Bu sektörde rekabet de daha çok fiyatta yaşanır. Sektörün ekonomik açıdan lanetidir bu.

The Week’ten Jeff Spross şöyle yazıyor:

Kraft’ın yıllık karı, bir yılda yüzde 62 gerileyerek 1 milyar dolara düştü. Heinz’in rakamları da farklı değil. Organik gıdaya ve sağlıklı beslenmeye olan talep yükseldikçe de zararları büyüyor. Bu ortamda firmaların yeniden yapılma isteği de anlaşılabilir. Ama, anlaşılmaz olan firmaların bunu istihdamı ve üretken ekonomik aktiviteteyi devam ettirebilmek için değil de zengin hissedarlarının karı için yapmaları.

Sanford Bernstein’da gıda analisti Alexia Howard ise, ‘’anlaşma kar perspektifinden ve hissedarlar açısından bir anlama sahip olsa da üretimleri küçülmeye devam edecek. Yani oluşan karın ekonomiye yeni hiçbir katkısı olmayacak, sadece hissedarlar kazanacak.’’ diyor.

Birleşmenin ve birleşme için hisselere pompalanan 10 milyar doların Heinz ve Kraft’ın bu ekonomide yüzyüze kaldığı sorunları çözmeye yardım etmeyecek. Örneğin bu 10 milyar dolar hissedarlara gideceğine üretime harcanarak Heinz Kraft’ın kötü gidişatı değiştirilebilirdi.

İşte bu yüzden Spross’a göre anlaşma, finans gruplarının son yıllarda gerçek ekonomiyi yutmasının bir başka örneği.