Skip to content
Menu

Cumhuriyetçi aday adaylarının ilk açıkoturumu Trump şovuna döndü

rek-debate1

AMERİKA BÜLTENİ (7 Ağustos 2015)

2016 ABD Başkanlık seçiminde önseçim takvimine aylar kalırken, Cumhuriyetçi Partili aday adayları ilk kez bir TV açıkoturumunda karşı karşıya gelerek kozlarını paylaştı. Cumhuriyetçi aday adaylarının açıkoturum için seçtikleri platform ‘güvenli bir bölge’ gördükleri yandaş kanal Fox News’ti. Ohio eyaletinin Celeveland şehrinde düzenlenen açıkoturum, son yılların en kalabalık açıkoturumu oldu. 17 aday adayı yarıştığı için Fox News, önce 17 aday adayından ‘ulusal planda az bilinen adaylar’ olarak nitelenen 7’sine platformu açtı. Hemen ardından ise en iddialı 10 adayın katıldığı açıkoturum başladı.

Popülist ve öteki kimlikleri aşağılayıcı  söylemleriyle partinin aşırı sağ tabanında popülarite kazanan, reailty show sunucusu ve  emlak- kumarhane baronu Donald Trump, şöhreti ve şovuyla açıkoturuma da damga vurdu. Trump, açıkoturum devam ederken, Twitter ve Facebook’ta en çok konuşulan, Google’da ise adı en çok aranan aday adayı oldu.

Trump’ın, önseçim sürecinde partinin başkan adaylığını kazanamazsa bağımsız aday olarak seçime girmeyeceği sözü vermeyen tek aday olması ise en dikkat çeken an oldu. Trump’ın tehdit kokan bu tavrı, açıkoturumu salondan dinleyen Cumhuriyetçilerin bir kısmınca yuhalandı.

17 aday adayı arasında Trump’ın yanı sıra, Florida eski valisi Jeb Bush, Florida Senatörü Marco Rubio, New Jersey Valisi Christ Christie, Wisconsin Valisi Scott Walker, Ohio Valisi John Kasich, Kentucky Senatörü Rand Paul, South Carolina Senatörü Lindsey Graham, Texas Valisi Rick Perry gibi isimler de yer aldı.

Peki gecenin öne çıkan diğer anları hangileriydi?

Kadın eleştirmenlerine yönelik kadın düşmanlığı olarak yorumlanan hakaretleri sorulan Trump, ‘’Politik doğruculuk oynayacak vaktim yok’’ diyerek, kadınları bir kez daha kızdırdı.

41’nci ABD Başkanı George H. Bush’un oğlu ve 43’ncü ABD Başkanı George W. Bush’un kardeşi Jeb Bush, Trump’ın göçmenleri aşağılayan sözleri ile toplumda ve partide bölücülük figürü olduğu yorumunda bulundu. Aday yelpazesinde ılımlı kanatta yer alan Bush’un, yakın zaman öncesine kadar beklendiği şekilde, güçlü bir profil sergileyememesi ve adaylık sürecinde öne çıkacak hamle yapaması dikkat çekiciydi.

Ulusal güvenlik konusuna oynayan New Jersey Valisi Christ Christie ile bir süre önce NSA yasasını filibuster yaparak engellemeye çalışan liberteryan tabanın adayı Senatör Rand Paul, halkın iletişiminin devletçe gizli şekilde dinlenmesinin engellenmesi konusunda sert bir tartışmaya girdiler. Paul, New Jersey Valisini 2012 seçiminden önce Obama’ya sarılmakla suçlarken, Vali Christie’nin, ‘Son kucaklaştığım insanlar 11 Eylül’ün kurbanlarıydı’ şeklindeki hamasi sözleri muhafazakar salondan alkış aldı.

Anketlerde sürekli ikinci veya üçüncü çıkan Wisconsin Valisi Scott Walker, gecenin bir başka silik ismi olarak dikkat çekti. Walker, ortaya oynayan kısa resmi cevapları dışında kürtaj karşıtı retoriğini vurgulu şekilde sergileyerek partinin sosyal muhafazakar kesimini ikna etmeye çalışırken dikkat çekti.

17 adayın belki de en ılımlı ismi olan Ohio Valisi John Kasich ise, söylediklerinden çok açıkoturumun evsahibi olmasıyla ağırlık kazandı. Kasich’in kızının gay olması halinde bunu kabullenip destekleyeceğini açıklaması ise partide esen rüzgarın tersine oldukça ılımlı bir yaklaşım olarak dikkat çekti.

Çay Partisinin iki yıldızı Ted Cruz ile Marco Rubio arasındaki yarışta ise Rubio kısmen öne geçmiş göründü. Aşırı muhafazakar Cruz’un, gölgede kalmayı bilinçli tercih ettiği, ve sonbahardan sonra desteğine ihtiyaç duyacağı Donald Trump ve Trump destekçileri ile karşı karşıya gelmek istemediği yorumu yapılıyor. Rubio ise, Hillary Clinton’a takılırken söylediği, ‘’Öncelikle şunu diyeyim ki, tanrı bizi seviyor. Cumhuriyetçi Parti’ye çok iyi aday adayları nasip etti. Demokratlar bir tanesini bile bulamıyor.’’ sözleriyle, gecenin en büyük alkışını alan isim oldu.

10 büyük adayın katıldığı ikinci açıkoturumun net bir kazananı yokken, az bilinen adayların katıldığı ilk açıkoturumun açık kazananı Hewlett-Packard firmasının CEO’su Carly Fiorina oldu. Fiorina, gerek Trump ve Bush’a gerekse de Hillary Clinton’a yönelik sert ve net çıkışlarıyla diğer 6 rakibini gölgede bıraktı.

Cumhuriyetçi Parti açık oturumu, 17 aday adayı ile rekor kırarken, içerik yoksunluğu ile şaşkınlığa neden oldu. Açık oturumdan hemen sonra birçok analistin, Demokrat Parti’nin 2007 yazında aday adaylarının katıldığı ilk açıkoturuma dikkat çekmesi boşuna değildi. Sekiz yıllık aradan sonra Beyaz Ev’e yeniden bir partililerini taşınmayı hedefleyen Demokrat aday adayları, ilk açıkoturumda sağlık sigortası reformu, vergi kesintisi politikaları, konut desteği politikalarını oldukça etraflı ve ciddi şekilde tartışmışlardı. Bu yıl aynı konumdaki Cumhuriyetçi Parti’nin ilk açıkoturumunun ise bir başkan aday adaylığı açık oturumundan çok ‘reality show’ havasında olması, Cumhuriyetçi Partiyi zor bir aday belirleme sürecinin beklediğine işaret olabilir. Bazı yorumculara göre ise açıkoturumun ve mevcut aday adaylığı sürecinin bir politik süreçten çok bir televizyon şovu havasında olmasının en önemli nedeni Donald Trump. Trump ise, popülist, ırkçı ve cinsiyetçi çıkışlarıyla anketlerde liderliğini sürdürüyor.

Öte yandan Demokrat Parti de, aday adaylarının ilk açık oturumunu Ekim ayında Nevada’da, CNN ekranlarından yapacaklarını açıkladı.

***

İLGİLİ İÇERİKLER:

Cumhuriyetçi Partinin ‘establishment’i nedir? Kimlerden oluşuyor?

Amerikan politikasında ‘conservatism’ nedir? ‘Conservative’ler kimlerdir?