AMERİKA BÜLTENİ (16 Mart 2017)
Follow @amerikabulteni
Girdiğiniz bir kafede, boş sandalyeyi rezerve etmek için iPhone telefonunuzu masaya bırakıp sonra tezgaha kahve almaya gitmek dünyanın pek çok yerinde akıllıca bir davranış sayılmaz. Japonya telefonunuzun çalınması endişesi yaşamadan bunu rahatlıkla yapabileceğiniz birkaç ülkeden biri. Bir trende, kafede unuttuğu çantasını cüzdanını sonradan gidip eksiksiz alabilen birçok yabancı hayranlıkla dolu şaşkınlık yaşar. Japonya ‘çarşı pazarındaki’ bu sosyal güvenliğin en çarpıcı göstergelerinden biri de Tokyo’da her yıl bulunup sahiplerine iade edilen ‘kayıp para’ miktarı. Dünyanın en kalabalık metropolitan bölgesi olan Tokyo’da, 2016 yılında sokakta bulunarak polise teslim edilmiş sahipsiz para miktarının 3.67 milyar Japon yen (32 milyon dolar) olduğu açıklandı. Tokyo Metropolitan Polis Teşkilatı bu paranın yaklaşık dörtte üçünün, hak sahiplerine ulaştığını açıkladı.
Japonya’da 2011 depreminden sonra sahipsiz enkazlarda bulunarak polise teslim edilen para miktarının 78 milyon dolar olması dünya medyasının dikkatini çekmişti. Kansai Üniversitesi profesörü Toshinari Nishioka, bunun en önemli nedenlerinden biri olarak, Japon ilköğreniminde çocuklara yoğun şekilde etik ve moral eğitimi verilmesini sayıyor.
Öğrenciler, kendileri bir şey kaybettiğinde ne hissedeceklerini, kaybetmeden öğreniyor. Dolayısıyla bir şey bulduğunda kaybeden kişi ile empati yapabiliyor. ‘’Japon karakollarına sokakta bulduğu 10 yen’i (30 kuruş) getiren çocuklara sıklıkla rastlanır’’ diyor Nishioka.
Bir başka önemli motivasyon da Japonya’nın kayıp değerli eşyayı bulma yasası. Bu yasaya göre, para bulan kişinin bunu polise götürmesi zorunlu. Ve bulan kişi isterse, sahibi ortaya çıkınca da sahibin koşullarına göre paranın yüzde 5 ile 20’si arasında bir kısmını ödül olarak talep etme hakkına sahip. Eğer bulup karakola teslim ettiği paranın üç ay içinde sahibi çıkmazsa, paranın tamamı bulan kişinin oluyor.
Bu kayıp para miktarı, Japon halkının bir başka özelliğini daha yansıtıyor: Nakit para bulundurmak. 2015 yılında Japonya’da tedavülde 103 trilyon yen para dolaşıyordu. Çünkü Japonya’da nakit parayı banka yerine evde bulundurmak finansal yatırım açısından çok riskli bir davranış değil. Para değerini koruyor. Ve ev hırsızlığı, soygun riski de oldukça düşük.
AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter’dan takip edebilirsiniz