Skip to content
Menu

Kore Savaşı ne zaman ve nasıl başladı?

AMERİKA BLTENİ (25 Haziran 2018)

Komünist Kore ordusunun, bağımsızlığını ilan eden Güney Kore’ye 25 Haziran 1950 günü girmesi, tarihin en uzun savaşlarından birinin başlamasına neden oldu. Amaç, Kore yarımadasını Kim Il Sung’un liderliğinde birleştirmekti.

Ancak bu girişime küresel tepki gecikmedi. Bu gelişme sırasında henüz 5 yaşında olan Birleşmiş Milletler, bu olayı küresel etkinliğinin ilk sınavı olarak gördü. O günlerde BM üyesi olan 59 ülkeden 48’i, BM’nin çağrısına uyarak Güney Kore’ye askeri yardımda bulundu. 20’den fazlası savaşmak üzere asker gönderdi.

3 yıl süren sıcak çatışmalar, 27 Temmuz 1953 günü yapılan ve bugüne kadar uygulanan ateşkes ile durdu. Çatışmalar barış anlaşmasıyla değil ateşkes ilanı ile durduğu için savaş teknik olarak hala sürüyor. Ateşkes anlaşmasıyla iki askeri güç de, son askeri çatışmanın olduğu hattan 2000 metre geriye çekilerek bir sınır ve ‘askerden arındırılmış bölge’ oluşturdu.

Üç yıl süren savaşa Amerika Birleşik Devletleri 302 bin asker ile katılırken, Türkiye de Kore yarım adasına ilk etapta Tuğgeneral Tahsin Yazıcı komutasında 5000 asker gönderdi. Daha sonra yapılan takviyelerle Kore’ye gönderilen asker sayısı toplamda 21 bini geçti. Yaklaşık 800 Türk asker hayatını kaybederken, irtibat kesilen 166 askerin akıbetleri ise bir daha hiç öğrenilemedi. Savaş sürerken 1952’de NATO üyesi olan Türkiye, Kuzey Kore devletini ise 2001 yılında resmen tanıdı.

Bu hafta ABD, Kuzey Kore sınırının iç kesimlerine 100 kadar tabut gönderdi. Bu tabutlarla 1950-1953 yılları arasında süren çatışmalarda yaşamını yitiren ve o günden beri ulaşılamayan Amerikan askerlerinden tespit edilenlerin mezarları nakledilecek. Kuzey Kore liderinin Donald Trump ile gerçekleştirdiği tarihi zirvenin ardından Kuzey Kore lideri Amerikalılara jest olarak bu izni verdi.

Kore krizinin özet kronolojisi:

1945 yılında Japonya’nın Kore işgali sona erince Sovyetler Kuzeyden ve ABD Güney’den Kore yarımadasına asker gönderdi.

1946’da Kuzey Kore Komünist Partisi kuruldu. Sovyetlerin desteklediği parti lider kadrosunda Kim Il-sung da yer aldı.

1948’de Kore Demokratik Halk Cumhuriyetinin kurulduğu ilan edildi ve Sovyetler askerlerini çekmeye başladı.

1950’de yarımadanın güneyi bağımsızlığını ilan etti. Komünist yönetim güneye asker gönderince 3 yıl sürecek çatışmalar da başladı.

1953’te ateşkesi ilan edildi.

1960’larda Güney Kore çok hızlı bir sanayileşme sürecine girdi.

1972’de her iki Kore barışçıl bir birleşme beyannamesi yayınladı.

1974 Şubat ayında Kuzey Kore  lideri Kim Il-sung en büyük oğlu Kim Jong-il’i halefi olarak ilan etti.

1985 yılında Kuzey Kore, uluslararası nükleer silahsızlanma anlaşmasını imzaladı.

1991’de Kuzey ve Güney Kore iki ayrı devlet olarak Birleşmiş Milletler üyesi oldu.

1994 yılında Kim Il-sung öldü. Yerine oğlu Kim Jong-il devlet başkanı oldu.

1996’da kıtlık ve ardından yaşanan büyük çaplı sellerden yaklaşık 3 milyon Kuzey Koreli yaşamını yitirdi.

1996’da Kuzey Kore, ateşkes anlaşmasını artık tanımadığını belirterek, askerden arınmış bölgeye binlerce asker gönderdi.

2000 yılında her iki Kore’nin lideri, Kuzey Kore’nin başkenti Pyongyang’da bir araya gelerek tarihi bir zirve gerçekleştirdi. Parçalanmış ailelerin birleşmesinde anlaştılar. Güney Kore hapishanelerindeki 3500 Kuzey Koreli serbest bırakılarak ülkelerine gönderildi.

2002 yılında Japonya Başbakanı, Kuzey Kore’ye tarihi bir ziyaret gerçekleştirdi.

2011 yılı Aralık ayında Kuzey Kore lideri Kim Jong-il öldü. Devlet başkanlığı oğlu Kim Jong-un‘a geçti.

2017’de Kuzey Kore’nin nükleer denemeleri nedeniyle yarımadada tansiyon 1950’li yıllardan beri en yüksek düzeyine çıktı.

2018 Ocak ayında iki ülke arasında kurulan diyalogun ardından Kuzey Kore, Güney Kore’de Şubat ayındaki kış olimpiyatlarına katıldı.

2018 Nisan ayında Kim Jong-un, Güney Kore tarafını ziyaret eden ilk Kuzey Kore devlet başkanı oldu. Kuzey Kore lideri sınırı geçerek Güney Kore devlet başkanı Moon Jae-in ile tarihi bir zirve gerçekleştirdi.

2018 Haziran ayında Kuzey Kore lideri ve ABD Başkanı Trump, Singapur’da bir araya geldi. İki ülke lideri tarihlerinde ilk kez yüzyüze bir görüşme gerçekleştirmiş oldu.

AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter‘dan ve Facebook‘tan takip edebilirsiniz