AMERİKA BÜLTENİ (17 Nisan 2019)
Merkezi Taipei’de bulunan ve dünyanın en büyük elektronik ürünler ve yedek parça imalatçısı olan Foxconn’un CEO’su Terry Gou, Tayvan’da gelecek yıl yapılacak devlet başkanlığına aday adayı olduğunu açıkladı. Ülkenin en zengin üçüncü isminin Çin ile yakınlaşma yanlısı Kuomintang Partisinin adayı olarak seçimi kazanma olasılığı, Tayvan’ın Çin’in eksenine girmesini de güçlü şekilde gündeme getirmesiyle politik dengeleri sarstı.
Ülkede halen devlet başkanlığını, Pekin ile arasındaki mesafeyi daha da netleştirme yanlısı İlerici Demokratik Partiden Tsai Ing-wen yürütüyor. Taipei’de düzenlediği basın toplantısında, KMT’nin adaylık önseçimine katılacağını açıklayan Gou, 2020 seçiminde ‘istikrar, ekonomi ve gelecek’ vaadinde bulunacağını söyledi.
Tayvanlı milyarderin politikaya girme nedeni ise ‘ilahi’ mesaj. Çin deniz tanrıçası Mazu ile rüyasında konuştuğunu söyleyen Gou, tanrıçanın kendisine sorumluluk almasını emrettiğini kaydetti. Gou, tanrıçanın kendisine ‘ekonominin gelişeceği ve bunun da barış ve refaha yol açacağı müjdesini verdiğini de açıkladı. Denizcilerin ve balıkçıların koruyucusu görülen Mazu hem Taoistler hem de Budistlerce kutsal görülüyor. Milyarder aday, daha sonra da bir başka Çin tanrısı Guan Yu’nun tapınağını ziyaret ederek dua etti.
Siyasal gözlemciler Gou’nun adaylığının, halen yeniden seçilmesi zorlaşmış devlet başkanı Tsai’nin siyasi geleceğini daha da zorlaştıracağı görüşünde. Halen Çin ile daha net mesafe konulmasını ve daha net bağımsızlık vurgusu isteyen parti tabanının baskısı altındaki Tsai’nin kendi partisinde önseçimleri kazanması bile çok kolay bir süreç olarak görülmüyor.
Her ikisi de Çinli olan Çin ve Tayvan, Çan Kay Şek’in Çin iç savaşından sonra 1950’de hükümetini Taipei’ye taşımasından sonra fiili iki devlete dönüştü. Her iki taraf da Çin’in gerçek devletinin kendisi olduğunu iddia ederken, bugün dünyadaki devletlerin çok büyük kesimi Çin Halk Cumhuriyeti’ni resmi Çin devleti olarak görüyor. Çin, Tayvan’ı ‘devlet’ olarak görecek her türlü ilişkiye sert tepki gösteriyor. Tayvan, dünyanın bir çok ülkesinde büyükelçilik yerine kültür büroları aracılığıyla temsil ediliyor.