Skip to content
Menu

Mahkeme: Polise orta parmak hareketi çekilmesi, aracı durdurmaya yeterli bir gerekçe değil

AMERİKA BÜLTENİ (5 Mayıs 2020)

North Carolina Eyalet Yüksek Mahkemesi, kendisine ‘orta parmak’ gösterdiği gerekçesiyle bir aracı durduran polisi haksız bularak, ‘orta parmak hareketi çekmenin, bir aracı durdurmak için yeterli bir yasal gerekçe oluşturmadığı’ hükmünü verdi. Yüksek Mahkeme, oy birliğiyle aldığı karar ile, bölge temyiz mahkemesinin oy çokluğuyla aldığı, ‘aracı durdurması için makul şüphe oluştuğu’ görüşünü reddetti. 

Shawn Patrick Ellis, 2017 Ocak ayında kar fırtınasında benzini bitmiş bir motorsikletliye yardım eden iki polis memurunun yanında geçerken, kendisini süzen polise, orta parmak göstermişti. Bunun üzerine aracına binerek Ellis’i takip eden polis, yarım mil sonra durdurmuştu. Ancak Ellis, bütün kurallara uyduğunu ve durdurmanın yasal bir gerekçesi olmadığını belirterek, adını vermeyi ve kimlik belgelerini ibraz etmeyi reddetmişti. Bunun üzerine hakkında polise mukavemetten işlem yapılmıştı. 

Ellis, yaklaşık üç yıl süren hukuk mücadelesi sonunda haklı bulundu. Mahkeme kararında, ‘’Davalının, orta parmak hareketi göstermesinin, asayişi bozduğuna dair hiçbir veri bulunmuyor’’ denildi. 

Öte yandan davada Shawn Patrick Ellis’in yanında hukuk mücadelesine katılan Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği ACLU’nun avukatı Irena Como, ‘’Orta parmak göstermenin, anayasal koruma altındaki ifade özgürlüğü kapsamında bir davranış olduğunu’’ belirterek, ‘’Bu dava, kamu görevlileri ve yetkililerinin, kamusal güçlerini kullanarak, muhalif bir ifadeyi nasıl bastırmaya çalıştığının çok tipik bir örneği’’ şeklinde konuştu. 

İlk karar değil

North Carolina’daki dava, ABD’de kendilerine orta parmak gösterdiği için işlem yaptıkları kişiler ile polisler arasındaki hukuk mücadelesinin ilk örneği değil. Ancak bu davaların çoğunda, ayrıca bir davranış söz konusu değilse, mahkemeler genellikle polis aleyhine karar veriyor.

Örneğin, 2017 yılında Detroit’te kendisini keyfi olarak durduğuna inandığı polise tepki olarak orta parmak gösteren Debra Cruise-Gulyas adlı kadın sürücü, bu kez aynı polis tarafından hız cezası yazılması üzerine açtığı davayı kazanmıştı.

2006 yılında Joshua Swartz adlı bir New York eyaleti sakininin de arabasıyla seyir halindeyken gördüğü polise ‘orta parmak’ göstermesinden sonra kısa süreli tutuklanmasıyla ile ilgili açtığı davada, New York Bölge Federal Temyiz Mahkemesi de benzeri bir karar vermişti. New York Mahkemesi kararında, ‘’Sadece polis memuruna hakaret edilmesi, polis memuruna, bir vatandaşı göz altına alma ve hürriyetini kısıtlama hakkı veremez’’ hükmü verilmişti. 

Orta parmak hareketinin anlamı

Birisine orta parmak göstermek ABD kültürel literatüründe, ‘cinsel çağrışımlı bir hakaret’ olarak kabul ediliyor. ‘Hareket, ‘’the bird’’, ‘’finger wave’’ ‘’middle finger’’ veya ‘’flipping someone off’’ gibi farklı şekillerde adlandırılıyor. 

Antik Yunan’da anal ilişkinin sembolü görülen hareket, tarih boyunca birçok Batı ülkesinde ağır bir hakaret olarak kullanıldı. Hareketin ABD kültüründeki tarihi izlerini süren antropolog  Desmond Morris’e göre, bu parmak hakareti ABD’ye İtalyan göçmenler aracılığıyla 19’ncu yüzyılda geldi. Kayda geçen ilk parmak hakareti ise, bir Bostonlu tarafından bir New Yorkluya karşı gerçekleştirildi. Boston Beaneaters beyzbol takımının pitcher’ı Old Hoss Radbour’un New York Giants takımı oyuncularına yönelik hareketini gösteren fotoğraf bu el hareketinin en eski görsel dökümanı.

AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter‘dan ve Facebook‘tan takip edebilirsiniz