Skip to content
Menu

Loving Day nedir?

Mildred Loving ve kocası Richard Loving hukuk mücadelesini sürdürdükleri sürgün yıllarında. 26 Ocak 1965.

AMERİKA BÜLTENİ

Her 12 Haziran günü ABD’de ‘Loving Day’ olarak kutlanıyor. Mildred adlı siyah genç kadın ile Richard adlı lise aşkı beyaz genç, 1958 yılında evlendiklerinde Virginia’da yürürlükte olan siyah-beyaz evliliği yasağını çiğnedikleri için tutuklandılar. Mahkemece mahkum edilen çift, hapse girmemek için sürgüne gitmek zorunda kaldı. Yaklaşık 10 yıl süren hukuk mücadeleri, 12 Haziran 1967 günü ABD Yüksek Mahkemesinin oy irliğiyle aldığı, ‘eyaletlerde ırklar arası evliliği yasaklayan tüm kanunları iptal’ kararı ile sonuçlandı.

Çiftin başına gelenler ve öyküleri, Cemal Tunçdemir’in ‘Irkçılık olunan değil yapılan bir şey‘ yazısında şöyle anlatılıyor:

11 Temmuz 1958 sabahı Virginia polisi, eyaletin Central Point kasabasındaki bir eve baskın yaparak, evde yaşayan çifti tutukladı. Çiftin suçu büyüktü; 25 yaşındaki koca Richard Loving bir beyaz ve 19 yaşındaki eşi Mildred ise bir siyahtı. Lise yıllarında tanışıp birbirlerine aşık olan çift, Mildred hamile kalınca, polis baskınından 3 hafta önce gizlice Washington DC’ye giderek evlenmiş ve yeniden Cenatral Point’e dönmüştü. 

O dönemde Virginia, bir siyah ile bir beyazın evlenmesini şiddetli şekilde yasaklayan 17 eyaletten biriydi. Virginia’nın ‘ahlak’ ve kamu düzenine saygılı örnek bir vatandaşın, toplumun ahlak değerlerini ve yasaları çiğneyen bu ‘’hain evliliği’’ ihbarı sonucu, polis Loving ailesinin yaşadığı eve baskın yapmıştı. İhbar gerçek çıkmıştı. Virginia’nın devletine milletine değerlerine bağlı ailelerinin bu ahlaksızlığa tepkisi büyüktü. Altı ay sonra 6 Ocak 1959 günü Loving çifti, ‘’Virginia’nın ahlaki ve toplumsal yapısına aykırı şekilde karı koca hayatı yaşadıkları suçunu kabul etti’’. Bir yıl hapis cezasına çarptırıldılar. Mahkeme masraflarını ödeme ve Virginia’yı terk edip 25 yıl dönmeme şartıyla hapis cezaları askıya alındı. 

Memleketlerinden taşındılar ama yeni bir hayata başlarken büyük ekonomik zorluğa düştüler. Ailelerini gizlice ve sahte isimlerle ziyaret edebildiler. Ta ki, Mildred’in dönemin Adalet Bakanı Robert Kennedy’e yazdığı ve onun da Amerikan Sivil Özgürlükler Birliğine (ACLU) yönlendirdiği yardım çığlığına kadar… ACLU’nun sağladığı avukat desteği ile Virginia mahkemesinin kararı temyize taşındı. Virginia hakimi, kararını, ‘’Allah insanları siyah, beyaz, sarı, malay ve kırmızı ırklarda yaratıp hepsini ayrı kıtalara koymuş. İnsanları ırklarına göre ayrı yerlere koyması, onların karışmasını istemediğinin göstergesi’’ şeklinde savunmuştu. Eyalet savunması da, suçu işleyenlerin ırkına bakılmadığını, sadece siyahın değil beyazın da cezalandırılmasının, bu uygulamanın ırkçı veya eşitliğe aykırı bir uygulama olmadığının delili olarak gösteriliyordu. 

Virginia Yüksek Mahkemesi de bu kararı onaylayınca dava ABD Federal Yüksek Mahkemesine taşındı. Yüksek Mahkeme, son 80 yılda önüne gelen benzeri davaların tamamında, misejenasyon (ırksal melezleşme) karşıtı eyalet yasalarının eşitliğe aykırı olmadığına hükmetmişti. Ancak bu kez öyle olmadı. 12 Haziran 1967 günü Yüksek Mahkeme, 9 üyenin de oy birliği ile, her türlü ‘misejenasyon karşıtı’ yasanın bireyin özgürlüğünü ve eşitliği çiğnediğine hükmederek Virginia ve diğer eyaletlerdeki bütün ‘siyah-beyaz evliliği yasağı’ kanunlarını iptal etti. 

Fakat buna rağmen eyaletler farklı şekillerde bu ırkçı uygulamayı sürdürmeye çalıştı. Alabama, 2000 yılında ırklar arası evlilik engelini kaldıran son eyalet oldu. Loving çifti Yüksek Mahkemenin kararından sonra memleketlerine geri döndü. 3 çocuklarını orada büyüttüler. Richard Loving 1975 yılında sarhoş bir tırcının aracına çarpmasıyla 41 yaşında yaşamını yitirdi. Aynı kazada sağ gözünü kaybeden Mildred ise 68 yaşında yaşamını yitireceği 2008 yılına kadar hayatta kaldı. Kamuoyundan ve medyadan hep uzak yaşadı. Verdiği tek röportajda, ‘’kahraman olmak değil gelin olmak istiyordum’’ dedi. Hukuk mücadelesinin gerekçesini de ‘’artık memleketimize dönmek istiyorduk’’ şeklinde dile getirecekti. Loving çifti sonradan haklarındaki filmler, kitaplarla bir sembole dönüştü. Yüksek Mahkemenin kararını açıkladığı 12 Haziran günü ABD’de ‘Loving Günü’ olarak kutlanıyor.