AMERİKA BÜLTENİ (28 Ocak 2014)
ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkanlarının her yıl Ocak ayında yapması geleneksel olan ‘Birliğin Durumu (State of the Union)’ konuşmasını Salı akşamı ABD Kongresinde gerçekleştiriyor. Kongre’nin Senato ve Temsilciler Meclisi kanatlarının ortak oturumunda gerçekleşen konuşma, ABD’deki bütün televizyonlardan canlı yayınlanıyor.
Amerikan Anayasası’nın, başkanın Kongre’ye ülkenin durumuyla ilgili bilgi vermesini zorunlu kılan hükmü uyarınca başkanlar her yıl ocak ayında Kongre’de Birliğin Durumu konuşması yapıyorlar.
Dünyanın gözü bu konuşmada
Diğer ABD başkanlarının aksine Birliğin Durumu konuşmalarının çok büyük bölümünü iç politika konularına ayıran Barack Obama’nın, bu yılki “Birliğin Durumu” konuşmasında da, ağırlığı iç politika konularının oluşturacağı tahmin ediliyor. Bunlar arasında, ABD ekonomisinin genel durumunun yanında orta sınıfın durumu, asgari ücret, vergi kanunu, eğitim, küresel ısınma ve göçmenlik sistemi reformu gibi iç politika konular var. Obama, 2013 yılındaki konuşmasında dış politikaya sadece 10 dakika ayırarak şaşkınlığa neden olmuştu.
Küresel sorunların ABD açısından daha büyük zorluklara dönüştüğü bu dönemde dış politikanın nasıl bir yer bulacağı merak konusu. Birliğin Durumu konuşmasına girmesine kesin gözüyle bakılan iki dış politika konusu ise Suriye’deki iç savaş ile İran ile yapılan nükleer müzakere süreci. Bazı analistlere göre ise, Obama, ABD’nin tarihindeki en uzun savaşı olan Afganistan Savaşı’nı da bitirerek, askerlerin yıl sonuna kadar çekileceğini açıklayabilir.
Öte yandan Türkiye’de son dönmede yolsuzluk ve paralel devlet tartışmaları etrafında gelişen krizin de bu çok önemli konuşmaya girip girmemesi, ABD yönetiminin gelişmelere bakışına yönelik çok önemli bir ipucu verecek. Yönetime yakınlığıyla bilinen New York Times gazetesinin Obama’nın konuşmasından sadece 1 gün önce başyazısında Türkiye’deki gelişmelere yönelik sert eleştirisi dikkat çekti.
Birliğin Durumu konuşması geleneği George Washington ile başladı
İlk ‘Birliğin Durumu’ konuşması 1790 yılında Başkan George Washington tarafından yapıldı. Dönemin başkenti New York’ta yapılan ve tarihe en kısa Birliğin Durumu konuşması olarak geçen konuşmasında Başkan Washington, North Carolina’nın birliğe kabul edildiğini açıklamıştı. 3. Başkan Thomas Jefferson, bu geleneğin İngiliz geleneği olduğunu belirterek konuşmayı reddetmiş ve anayasa hükmünü Kongre’ye yıllık rapor göndererek yerine getirmişti. 1913 yılına kadar 112 yıl boyunca süren yazılı rapor geleneği, aynı yıl Başkan Woodrow Wilson’ın Kongre’de konuşmasıyla yeniden sözlü konuşma geleneğine dönüştü.
Bir bakan özel sığınakta koruma altına alınıyor
1923 yılından beri radyolarda da yayınlanan konuşma 1947 yılından itibaren televizyonlar aracılığıyla da yayınlanmaya başlandı. 1997 yılında ise ilk kez interntetn canlı yayınlandı. Konuşma, Kongre’de Temsilciler Meclisi üyeleri ve senatörlerin ortak oturumunda, tüm devlete ve millet hitaben yapılıyor. Bu nedenle, bakanlar, genelkurmay başkanı, ordu komutanları, üst düzey bürokratlar ve Yüksek Mahkeme üyeleri de Kongre salonunda hazır bulunarak konuşmayı dinler. Ülkenin bütün yöneticilerinin aynı salonda bulunması nedeniyle her hangi bir kaza ya da saldırı ihtimalinde ülkeyi yönetmesi için önceden belirlenmiş bir bakan, konuşma süresince başkent Washington dışında gizli bir sığınakta koruma altına alınır. 11 Eylül’den beri, bu bakana, birkaç önde gelen Kongre üyesi de eşlik ediyor.
Partiler üstü bir devlet etkinliği
Başkanın konuşması, milli hususiyeti nedeniyle her iki partinin mensubu politikacılarca Yüksek Mahkeme üyeleri dışındaki diğer davetlilerce sık sık alkışlarla desteklenir. Alkış süresi genelde aynı zamanda senato başkanı da olan başkan yardımcısının alkış süresine göre oluyor. Muhalif partili üyeler de başkanın hangi açıklamalarını alkışlayacaklarını önceden belirlenmiş bir parti liderine bakarak belirlerler. Bu yıl Cumhuriyetçiler, Başkanın konuşma kürsünün hemen arkasında Başkan Yardımcısı Joe Biden ile beraber oturacak olan Meclis Başkanı John Boehner’ın alkışına göre tavır alacağı kaydediliyor.
Ancak 1966 yılından beri, muhalefet partisi de, Başkanın konuşmasını müteakip, bir temsilcisi aracılığıyla televizyondan kısa bir değerlendirme cevap konuşması yapıyor.
Çok önemli kararların ilk sinyali bu konuşmada veriliyor
1942 yılında Franklin Delano Roosevelt’in, “uzun ve zorlu bir savaşı” haber vererek, İkinci Dünya Savaşına katılacakları sinyali vermesi, 1962 yılında John F. Kennedy’nin aya insanlı seyahat gerçekleştireceklerini açıklaması, 2002 yılında Başkan Bush’un, İran, Kuzey Kore ve Irak’ı, “şeytan üçgeni” olarak tanımlaması gibi bazı konuşmalar, tarihi gelişmelerin habercisi mesajlarıyla, uzun yıllar boyunca tartışıldı.