AMERİKA BÜLTENİ (14 Kasım 2017)
ABD Senatosunun dengelerini etkileyecek Alabama Senatörlüğü özel ara seçimine haftalar kala, Cumhuriyetçi Partinin muhafazakar ve ırkçı adayı Roy Moore hakkında ortaya çıkan cinsel taciz iddiaları politik gündemin ilk sırasına yerleşti. Eski bir avukat ve eyalet yargıcı olan Moore, yargıçlığı döneminde ahlakçı söylem ve kararlarıyla biliniyordu.
Ancak, Leigh Corfman adlı bir kadının, 14 yaşında bir kız çocuğuyken Moore’un kendisine cinsel tacizde bulunduğunu ileri sürmesi her şeyi değiştirdi. Washington Post’un gündemi sarsan haberi sonrası Moore ve destekçileri, kadının ortaya çıkış zamanlamasına dikkat çekerek bunun siyasi bir komplo olduğunu savunmaya başladılar. Moore ise yaptığı ilk açıklamada, ‘’ABD’nin geldiği kültürden gurur duyuyoruz, ve bu kültürün gittiği yerden de eğer Allah’a doğru gidiyorsa gurur duyuyoruz. Eğer Allah’a doğru gidersek ülkemizde milli birlik sağlanır’’ diye konuştu.
Moore’un daha sonra yaptığı açıklamada, yıllar önce kendisinden çok genç bir kıza meyilli olduğunu itiraf etmesi ise dikkat çekti. Bununla beraber henüz iddiaları kabullenmiş değil.
Ancak, Corfman’ın verdiği bilgilerin inandırıcılığına ek olarak Beverly Young Nelson adlı bir kadının daha ortaya çıkarak 15 yaşındayken Moore’ın kendisine cinsel tacizde bulunduğunu söylemesi, ardından, Moore’un avukatlık yaptığı yıllarda liseli kızlara sarkıntılık yaptığı suçlaması ile bir alışveriş merkezine girişinin polis tarafından süresiz olarak yasaklandığı, YMCA spor merkezlerinin de aynı nedenle Moore’a giriş yasağı koyduğu gibi bilgilerin ortaya çıkması ile çok sayıda Cumhuriyetçi isim, Moore’a bir an önce adaylıktan çekilmesi çağrısı yapmaya başladı. Cumhuriyetçi Senatör Pat Toomey, 14 yaşındaki kızla Moore arasında ne geçtiğini kesin olarak bilmenin mümkün olmadığını ancak, kadının iddilaarının, Moore’un inkar şeklinden daha inandırıcı olduğunun da açık olduğunu söyleyerek, Moore’a çekilme çağrısı yaptı. Cumhuriyetçi Partili senato lideri Mitch McConnell’ın da Moore’u telefonla arayarak adaylıktan çekilmesini istediği medyaya yansıdı.
Cumhuriyetçi Partili isimlerin Moore’a mesafe koymasına rağmen, güçlü bir ahlakçı söyleme sahip politize Evanjelik çevrelerin Moore’a desteklerini çekmemesi, aksine artırması ise Evanjelikler arasında tartışma başlattı. JMC araştırma kurumunun Alabama Evanjelikleri arasında yaptığı ankete katılan Alabama Evanjeliklerinin yüzde 71’i ortaya çıkan iddialara rağmen ya artık kesinlikle Moore’a oy vereceklerini (yüzde 37) veya iddiaların umurlarında bile olmadığını (yüzde 34) söyledi. Moore’a oy vermekten vaz geçtiğini belirten Evanjeliklerin oranı ise sadece yüzde 28’de kaldı.
The Liberal Left can FROWN, but we Conservatives can Smile because if God be for us, Who can be Against us… pic.twitter.com/MPm8lVB5Q8
— Pastor Mark Burns (@pastormarkburns) November 19, 2017
(Roy Moore’a destek veren Evanjelik vaiz Mark Burns, ”gülüyoruz çünkü Allah bizimle” diye konuşacaktı)
Muhafazakar kesimin son yıllarda çokça dikkat çeken kalemlerinden Rod Dreher, geleneksel muhafazakar çizginin yayın organı American Conservative’de yayınlanan yazısında dindar Evanjelik Hristiyanların bu çifte standardını eleştirerek, Evanjeliklerin bu tavrını, Katoliklerin yıllarca istismarcı rahipleri görmezden gelerek istismar vakalarının artmasına ve sonunda kamuoyu nezdinde kilisenin büyük saygınlık kaybetmesiyle sonuçlanmasına benzetti. İddiaların ortaya çıkış zamanlamasının da Demokratların ve bazı Cumhuriyetçilerin bu iddiaları hemen sahiplenmesinin de manidar olduğunu kaydeden Dreher, ‘’Ancak bütün bunların, bu iddiaların gerçek olup olmamasıyla bir ilgisi yok’’ diyerek, Evanjeliklerin iddiacı kadını hiç dinlemeden hemen Moore’u sahiplenmesini eleştirdi.
Her iki kadının da Trump destekçisi olduğuna dikkat çeken Dreher, kadınların ideolojik bir saike sahip olmadığının açık olduğunu vurguladı. Corfman’ın bu ifşasıyla, Alabamalı muhafazakarların nefretinden ve düşmanca tavırlarından başka bir kazancı olmadığını kaydeden Dreher, ‘’Peki ifşa etmek için neden yıllarca bekledi? İfşa ettikten sonra gördüğü muameleye bakın. Eğer seks kurbanlarını dinleyebilecek vicdanınız varsa tacize uğrayan kadınların çoğunun hele de çocuk yaşta uğramışlarsa bunu ifşa etmekte oldukça güçlük çektikleri ve hatta uzun yıllar bunu kimseyle paylaşamadıklarını öğrenirsiniz. Corfman’ın, Hollywood’un güçlü ismi Harvey Weinstein hakkındaki iddiaların ortaya çıkmasından cesaret almış olabilir. Kaldı ki o medyaya bunu anlatmadı. Washington Post muhabirleri, Moore’u araştırırken onu buldular. Roy Moore, Alabama’da çok kudretli bir isim. Ona karşı konuşmak kolay değil.’’ diye yazdı.
Evanjeliklerin Moore’a en azından ‘’ya daha ikna edici bir açıklama yap veya adaylıktan çekil’’ demesi gerektiğini kaydeden Rod Dreher, Evanjeliklerin ahlaki değil kabileci bir mantıkla hareket ederek, şaibeli bir isme ısrarla destek vermeye devam etmelerinin uzun vadede bütün dindar Hristiyanların imajını yaralayacağını savundu. ”Solcular bu adamdan nefret ediyorsa ne yaparsa yapsın destekleyelim demenin ‘ahlaki çürüme’ olduğunu” söyleyen Dreher, ‘’Bu tavır, bu dünyada muktedir olmayı ahlaklı ve haklı olmaya yeğlemektir’’ diye yazdı.
Los Angeles Times’ın Evanjelik yazarı Kathryn Brightbill de Evanjeliklerin cinsel taciz iddiları karşısında Moore’a desteklerini artırmasını eleştirdiği yazısında şu gözlemini paylaştı:
‘’Amerikan kültürünün, Senato adayı Roy Moore hakkındaki iddiaları çok da rahatsız edici bulmayan bir kesimi hakkında konuşmamız gerek. Bu kesim, Washington Post’ta yayınlanan taciz haberinde sadece iki şeyden rahatsız olacak bir kesim: Moore, 14 yaşındaki bir kız çocuğuna, önce kız çocuğunun ailesinin izni almadan mı yanaştı. İkincisi, evliliği haricinde bir cinsel ilişki kurmaya mı çalıştı. Bu toplumsal kesim Evanjelikler. Moore’un dalgasında yükseldiği ve benim içinde büyüdüğüm bu sosyal kesimde 14 yaşında bir kızın bir yetişkin erkeğe kur yapması çok da nadir görülen bir durum değil. ‘’Bir yetişkin erkeğin 14 yaşındaki bir kıza kur yapması’’ yerine ‘’14 yaşında bir kızın bir yetişkin erkeğe kur yapması’’ tabirini kullanmamın bir nedeni var; Evanjelikler bu tür ilişkiyi her zaman böyle yansıtır. 1990’lı ergenlik yıllarımda evden öğrencilik yaptığım dönemlerde bu ilişki türü bize bu şekilde tanıtıldı. Biz arkadaşlarımızla aramızda, kız arkadaşlarımızdan ailesinin izni ile bir yetişkin erkekle beraber olan kız arkadaşlarımız için böyle derdik.’’
Brightbill şöyle devam etti:
‘’Roy Moore hakkındaki iddialar çok daha büyük bir problemin sadece bir parçası. Güneylilere ve Alabama’ya özgü bir problem de değil. Hristiyan tutuculukla ilgili bir problem. Evanjelik lider Billy Graham’ın torunu ve GRACE (Godly Response to Abuse in a Christian Environment) adlı organizasyonun lideri Boz Tchividjian, Protestan dünyadaki istismar vakalarının, Katolik rahiplerin neden olduklarından az olmadığına inandığını söylüyor.
Katoliklerin aksine Evanjelikler, bunun hesabını henüz vermeye başlamadı. Evanjelizm ve fundamentalist bir sosyal çevrede büyüyen kadınlar yıllardır çocuk yaştaki kızlara seksin normalleştirilmesini içten içe tartışıyor. Acı hikayelerimizi sosyal medya hesaplarımızından ve blogumuzdan ve çeşitli platformlardan paylaştık. Ancak Roy Moore’un skandalı patlayıncaya kadar Amerikan toplumunun dikkatini çok az çekebildi. Herkes, Roy Moore vakasının izole münferit bir vakaymış gibi sanıyor ama değil.’’
Dreher ise Brightbill’ın yazısındaki tespitine hak vererek yazıyla ilgili sadece, Amerikan protestan toplumunun üçte birinden fazlasını oluşturan bütün Evanjelik kesimlerin böylesine fundamentalist olmadığını ve genelleme yapmanın yanlış olacağı şerhini düşüyor. Roy Moore olayının bir saatli bombaya dönüştüğünü ileri süren Dreher, eğer bugün gerekli tepki verilmezse, bütün Evanjeliklerin toplumun gözünde aynı kategoriye ineceğini ve fundemantalistler ile aynı akıbeti yaşamalarının kolaylaşacağı uyarısı yapıyor.
ABD polikası ve dini gruplar ilişkisi konusunda uzman Evanjelik yazar Michael Wear ise, Twitter hesabından, ‘’Hakim dini görüşün, dinin geleneksel gerekleri ile hiçbir ilişkisinin kalmadığı bir süreçten geçiyoruz. Eskiden dindarlık, tanrının insanlardan iyi şeyleri yapıp, kötü şeyleri de yapmamalarını istediğini ifade ederdi. Ancak günümüzde dini görüş, kişinin, eğer doğru şeylere inanıyorsa, en kötü şeyleri de yapsa, doğru bir insan olduğu yönünde evrildi. Söylem ve icraat arasındaki bu kopuş, kilisenin kendisi için de büyük bir yük haline geldi ve günümüzde Hristiyan ile Hristiyan olmayan arasında yaşayış açısından hiçbir fark kalmadı’’ tespitini paylaştı.
Wear, Evanjeliklerin doğru inancı yanlış davranışla barıştırma çabasının güçlüğü içinde olduklarını ifade ederek, ‘’inançla yanlış davranışları meşrulaştırma, birçokları için faydacı bir tavır oluyor. İnsanı yok ediyor kabileyi yüceltiyor.’’ tespitinde bulundu.
‘’Roy Moore bir domuz’’ diye yazan Dreher ise şöyle tamamlıyor yazısını:
‘’Bu inandırıcı iddialara rağmen onu desteklemeye devam edecek Hristiyanlar da, kendini iktidar şehvetine kaptırmış birer domuza dönüşecek ve bu sürü hep beraber kiliseyi uçurumdan aşağı sürükleyecek’’
AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter’dan takip edebilirsiniz