AMERİKA BÜLTENİ (16 Şubat 2019)
Piyasa değeri 800 milyar doları aşan ve 2018’de 11.2 milyar dolar kar elde eden Amazon’un kaç lira vergi ödediğini öğrenmek için ABD Gelir Vergisi Dairesi(IRS) çekini kontrol edenleri bir sürpriz bekliyor.
Ekonomi ve Vergilendirme Enstitüsünün yayınladığı son rapora göre, e-perakende, perakende, teknoloji ve eğlence hizmetleri sektörlerinde muazzam karlar elde eden şirket üst üste ikinci yıl da tek bir Amerikan ‘cent’i bile federal gelir vergisi ödemedi.
Bu vergiden muafiyet, Amazon’un ABD’deki karını 2017’deki 5,6 milyar dolardan 2018’de iki kat artışla 11,2 milyar dolara çıkarmasına rağmen sürdü.
Bu inanılmaz durumdan bugüne kadar iki üst düzey politikacı yakındı. Donald Trump, 29 Mart 2018’de attığı Tweet ile Amazon’un hiç federal veya lokal vergi ödememesini eleştirdi. Senatör Bernie Sanders da, Forbes dergisinin Amazon’un sahibi Jeff Bezos’un iki günde 9 milyar dolar zenginleşmesini haber veren Tweet’ini retweet’lerken, ‘’Amazon’un geçen yıl ne kadar federal vergi ödediğini biliyor musunuz? Sıfır.’’ diye yorumda bulundu.
Peki bu nasıl mümkün olabildi?
Amazon 2018’de gelir vergisi beyannamesinde kendisine 129 milyon dolarlık vergi iadesi çıkardı. Bu da Amazon’u vergi konusunda devlete yüzde -1 borçlu çıkarmaya yetti.
Bunu da Amazon’un vergi ödemediğinden yakınan Trump’ın ve Cumhuriyetçilerin ‘Amerikan şirketlerini uçuracak ekonomik devrim ve büyük bir siyasi zafer’ ilan ederek çıkardıkları vergi kesintisi yasası sayesinde yapabildi. ABD’de şirket vergisi oranını yüzde 35’ten yüzde 21’e indiren bu yasa, güya toplam vergi gelirini artırmayı amaçladığını iddia ediyordu. Ancak, şirketlerin vergi iadesi için istismar ettiği bütün önemli boşlukların korunması, büyük karlar elde etseler bile şirketlerin oldukça düşük miktarlarda vergi ödemelerini veya hiç ödememelerini mümkün hale getiriyor.
Yasanın çıktığı dönemde, ülkenin önde gelen şirketlerinin Kongre üzerindeki yoğun lobisi, ve parayla mobilize ettikleri muhafazakar kitlelerin yasa yanlısı kampanyaları, itirazların duyulmasını bile engelledi. Trump’ın bir yandan bu olanağı yaratırken bir yandan da sosyal medyada ve mitinglerinde bazı büyük şirketlerin vergi ödememesini tepkisi göstermesine ‘’siyasi ikiyüzlülük’’ eleştirisine neden oluyor.
New Yorkluların tepkisi üzerine Amazon merkezini New York’a taşıma projesinden vazgeçti
Öte yandan, Amazon, New York şehrinin Queens kesimindeki Long Island City semtine merkezini kurma projesinden vazgeçtiğini açıkladı. Bunda New Yorkluların yürüttüğü büyük karşı kampanyanın etkisi oldu. Amazon’un 26 bin kişiye istihdam sağlayacağız iddiası da kampanyanın hızını düşürmedi. New Yorkluların Amazon’a tepkisinin temelinde yatan şey de dev şirketin, Lond Island City semtini, burada yoksulların vergi oranlarını düşürmek için çıkarılan yerel yasadan yararlanarak hiç yerel vergi ödememek için olduğunu keşfetmesi oldu.
AMERİKA BÜLTENİ‘ni Twitter‘dan ve Facebook‘tan takip edebilirsiniz