Cemal T. Demir
(AMERİKA BÜLTENİ)
ABD, her yıl Kasım ayının son perşembesi olduğu gibi bu yıl 24 Kasım Perşembe günü ülkede her etnik kökenden, her dinden, her dilden, her sosyal ve ekonomik çevreden Amerikalı’nın tek ortak bayramı olan Thanksgiving’i (Şükran Günü) kutlayacak. Aile üyelerinin, arkadaş çevrelerinin, yoksulların ve hatta evsizlerin bile hindili yemek masalarında toplandığı bu özel gelenek yüzyıllardır sürüyor.
Bu sosyal bayramın ertesi günü, sabahın erken saatlerinden sonra ise ABD’de tam bir alışveriş çılgınlığı yaşanıyor. Her yıl Şükran Günü’nün ertesindeki Cuma günü gelenekselleşen bu indirimli alışveriş çılgınlığına ‘Black Friday (Kara Cuma)’ deniyor. Amerika’da yıl içinde tek bir günde en büyük ekonomik canlılığın yaşandığı en fazla alışverişin yapıldığı gün. Özellikle son çeyrek yüzyılda her geçen yıl bir çılgınlığa dönüşen Black Friday, Şükran Günü’nü gölgelemeye ondan daha çok konuşulur olmaya başladı. Eskiden Şükran Günü asıl, Black Friday tali bir etkinlik iken gittikçe, Black Friday’in, asıl şov haline geldiği gibi bir görüntü oluşması rahatsızlığa neden oluyordu. Bu yıl bazı büyük alışveriş zincirlerinin aldığı bir karar, bu rahatsızlığı, ‘Black Friday, Thanksgiving’i bitiriyor mu?’ endişesine dönüştürdü.
Kara Cuma, Perşembe akşamından başlayacak
Son yıllarda alışveriş merkezleri, kapılarını Kara Cuma’da sabah 05:00 civarı açıyordu. Ancak Target mağazalar zinciri bu yıl kapılarını, Şükran Günü gece yarısı açacağını açıkladı. Bu da, ülke genelindeki 200 bin Target çalışanının Şükran Günü en geçe 23:00’te işlerinin başında olması anlamına geliyor. Yine, Target’in Kara Cuma’daki indirimli ürünlerini kaçırmak istemeyen Amerikalıların da akşam 22:00’den önce Target mağazalarının önünde sıraya girmesi gerek. Çünkü, Kara Cuma’da başta elektronik ve beyaz eşya olma üzere oldukça yüksek indirim yapılan birçok ürün sınırlı sayıda satılıyor ve ‘’ilk gelen kapar’’ prensibi geçerli. Ülkede ekonomik kriz de, birçok Amerikalıyı, aile bütçelerinde önemli bir yer işgal eden Noel alışverişlerini, indirimli Kara Cuma’da yapmaya adeta mecbur ediyor.
Ya hindi ya İphone 4S !
Target’in ardından Macy’s, Best Buy ve Kohl’s mağazaları da kapılarını gece yarısı açacaklarını duyurdu. Walmart ise çok daha erken Şükran Günü 22:00’de kapılarını açıyor. Şimdi Amerikalılar, artık, Şükran Günü yemeği ile alışveriş çılgınlığı arasında bir tercih yapmak zorunda. Ya Şüran Günü yemeği yiyecekler ya da mağazaların önünde sıraya girmeye gidecekler…
İlk tepki, Target çalışanlarından geldi. Target çalışanları, işe yetişebilmek için yılın en önemli akşamında aile yemeğini erkenden terketmek zorunda olacaklarından yakınıyor. Bir Target çalışanı, ‘’Sıkı çalışmaktan şikayetimiz yok ancak bayramımıza bu şekilde kastedilmesi de oldukça ileri gitmek demek’’ şeklinde tepki gösteriyor. Target çalışanlarının başlattığı imza kampanyasını şu ana kadar 200 bin Target çalışanından 190 bine yakını imzaladı.
Bu ekonomik çılgınlık, ABD’nin Abraham Lincoln’dan beri milli bayramı olan Şükran Günü’nün gelecek yıllarda tamamen ‘Black Friday’ bayramına dönüşeceği öngörülerine neden oluyor. Bu da en çok hindileri sevindirir her halde…