Skip to content
Menu

”Gizemli siyonist milyarder, Newt Gingrich’i satın mı aldı?”

Cemal T. Demir (Amerika Bülteni)

Newt Gingrich’in, Ortadoğu sorununa ılımlı yaklaşan bir Cumhuriyetçi profili çizdiği 6 yıl öncesinden, Filistinlilere karşı savaşçı bir şahine dönüşmesinin, aşırı siyonist görüşleri ve barış karşıtlığıyla bilinen kumarhaneler kralı milyarder Sheldon Adelson’un parası ile bir ilgisi var mı? Bu soruyu gündeme getiren The Daily Beast yazarı Wayne Barrett’e göre ‘’Evet’’.  Barrett, ‘’Gingrich’in Filistin karşıtı şahin çıkışları, Adelson’a bir tür borç ödemesi mi?’’ diye soruyor.

Iowa önseçiminden hemen sonra, Gingrich için çalışan ‘’Winning our Future(Geleceğimizi Kazanmak)’’ adlı super PAC’a tam 5 milyon dolar bağışlayan Adelson, bu super PAC’ın South Carolina’da başlattığı reklam bombardmanı ile kampanyası ölmek üzere olan Gingrich’i adeta yeniden diriltti ve yarışın en iddialı adayı haline getirdi.

Ancak bu, Gingrich ve Adelson’un ilk işbirliği değil. İkilinin yolları 1990’lı yıllarda kesişti ve sonrasında hiç ayrılmadı. Gingrich’in Temsilciler Meclisi Başkanı olduğu dönemde ikili birlikte Bill Clinton’a ve Ortadoğu’da barış görüşmelerinden yana herkese savaş ilan ettiler. Gingrich, özellikle Monica Lewinsky skandalı sırasında Temsilciler Meclisi Başkanı olarak Clinton’un azli sürecinde önemli rol oynadı.

New York’ta yayınlanan The Jewish Voice’ın haberine göre, Las Vegas’ın en büyük kumarhanecisi ve dünyanın sayılı zenginlerinden biri olan Sheldon Adelson ile Gingrich, otel ve kumarhane sektöründeki sendikalara karşı işbirliğiyle tanıştı ve bugüne taşındı işbirliği. Adelson, Gingrich’in Beyaz Saray için iki adaylık mücadelesine bugüne kadar 13 milyon dolar harcadı. Bu ABD’de bir bağış rekoru.

ABD’de bir süredir super PAC’ların politikacılar ve demokrasi üzerindeki etkisi tartışılırken, Gingrich – Adelson ortaklığı çok daha özel bir boyut kazanıyor. Adelson’un parası, Gingrich’te önemli bir değişim yaratıyor ve bu değişim, başkan adayının kumarhane haklarına yaklaşımı değil, savaş ve barışa yaklaşımı gibi çok hayati bir konuda bile olabiliyor.

Gingrich, Adelson’un sponsurluğunda ‘Winning the Future’ PAC’ını kurmadan 1 yıl önce, 2005 yılında Middle East Quarterly dergisinde yayınlanan yazısındaki savunduğu görüşleri bugün hayata geçirmeyi çalışan Obama yönetimini çok sert sözlerle kınayabiliyor. Ortadoğu sorununa, 6 yıl içinde oldukça derin bir yaklaşım değişimi…

Gingrich’in geçtiğimiz haftalarda Filistinlilerden ‘icat edilmiş bir halk’ diye sözetmesi de bu değişim çerçevesinde tesadüf değil. Çünkü Filistinliler hakkındaki ‘invented people’ ifadesinin asıl sahibi Adelson. Oysa görece ılımlı 2005 model Gingrich, ”ABD’nin Filistin halkının makul bir toprağa sahip olma hakkını koruması gerektiğidnen’ söz edebiliyordu.

Aralık ayında bir radyo programında Gingrich’e, ‘Judea ve Samaria’daki (Aşırı sağcı Yahudiler Batı Şeria yerine bu ifadeyi kullanıyor) Yahudi yerleşimcilerin yaşam hakkı hakkında ne düşündüğü soruldu. 2005’te bu tür yerleşimciliğe karşı çıkan Gingrich, bu radyo programında ise ‘’bu bölgelerdeki yerleşim faaliyetlerine hiçbir şekilde itirazı olmadığını ve Filistinler terör yaptığı sürece, bu yerleşimlerden şikayete hakları olmadığını’’ savundu. Soruyu soran Zionist Organization of America(ZOA) başkanı Morton Klein’di. Adelson, Klein’i ‘kendisinin siyonizm öğretmeni ve dünyadaki en önemli ve tutkulu siyonist’’ olarak tanıtıyor. Klein, ‘’İsrail 1948’den beri barışsız yaşıyor, yaşamaya da devam edebilir’’ görüşünde. Klein ve Adelson, Obama yönetiminin telkinlerine uyarak yerleşimcilere yasak getirmemesi için de İsrail’e kadar giderek Netanyahu üzerinde büyük baskı kurdular.

Sheldon Adelson, ”iki devletli çözümün Yahudi devletinin ölüm ilanı” olduğuna inanıyor. 2007’de dönemin İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in barış inisiyatifini destekledi diye, ABD’deki en sağcı Yahudi organizasyoncu olan AIPAC’tan bile parasal desteğini çekebilecek  kadar şahin bir Siyonist olarak biliniyor. Bugüne kadar hakkında medyada çıkan en detaylı portrelerden biri olan Connie Bruck’ın New Yorker dosyasına göre ise Adelson, daha 2007’de İran ile savaşa hazırdı ve bekliyordu. O dönemde kendisine ait Adelson Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün Prag’daki konferansında Şah’ın oğlunu katılımını engelledi. Gerekçesi ise Şah’ın oğlunun İran’a askeri harekatın bütün halkı rejimin kollarına iteceği için desteklememesiydi. Adelson’un sahibi olduğu ve İsrail’in en çok satan gazetesi İsrael Hayom gazetesi de bugünlerde neredeyse hergün İran ile savaş ve Gingrich’in başkanlığı propagandası ile çıkıyor. Mitt Romney de Ortadoğu konusunda benzeri aşırı Neocon politikaları savunsa da, Adelson, Gingrich’e kişisel olarak kefil olmaya devam ediyor.

Peki Sheldon Adelson kimdir?

ABD’nin birçok zengini sadece bu ülkede değil dünyada da tanınıyor. Ancak ülkenin en büyük üçüncü zengini, ABD içinde bile çoğu kişi tarafından bilinmiyor. İsrail’de ise herkes tarafından çok iyi tanınıyor. New Yorker dergisi 2008 yılında, Amerika’dan çok İsrail’de tanınan Sheldon Adelson’a 12 sayfasını ayırarak, okurlarına tanıtmıştı.

New Yorker portresinden birkaç yıl önce, kendisini Washington’daki bir resepsiyonda ABD Başkanı George Bush’a “Dünyanın en zengin Yahudisi” olarak tanıtan Adelson, New Yorker’ın portre haberine katkı yapmayı ise reddetmişti.

Las Vegas’ta yaşayan kumar imparatoru Adelson, Cumhuriyetçi Partinin aşırı tutucu ve Neocon çevreleri ile İsrail’de Likud Parti eğilimine yakınlığıyla biliniyor. Forbes dergisinin 2008 listesine göre,  kişisel serveti 26.5 milyar doları bulan Adelson, o dönemde Bill Gates ve William Buffet’ten sonra ABD’nin üçüncü zenginiydi. Bu yılki listelere göre ise ABD’nin en zengin sekizinci ve dünyanın en zengin 16’ncı kişisi. Tam servetinin ne kadar olduğunu ise kimse bilmiyor.

Las Vegas’ın en büyük iki kumarhanesinnin yanı sıra, dünyanın kumar merkezi olarak bilinen Çin’in Macao adası başta olmak üzere dünyanın birçok yerinde resmi ya da gayri resmi kumarhaneleri var.

78 yaşındaki gizemli işadamı, son 10 yıldır perde gerisinden ABD ve İsrail içinde başta olmak üzere küresel politika dünyasını etkileme çabalarıyla dikkat çekiyor. Bu çabaların en dikkati çekeni ise, Bush’un “terörle mücadele” politikasına destek amacıyla 501 statüsünde kurulan “Freedom’s Watch (Özgürlük İzleme)” adlı lobi grubu.

Freedom’s Watch, bugünlerde, İran’a karşı askeri hareket için kampanya yürütüyor.  2008’de parti içindeki adaylık yarışında Rudy Giuliani’yi destekleyen Sheldon Adelson, şu anda Newt Gingrich  için çalışıyor.

ABD’deki Yahudi örgütleri, uzun yıllar boyunca İsrail’deki iç siyasi çekişmelere karışmamayı ve partiler üstü kalmayı tercih ettiler. Ancak özellikle Adelson ile bu gelenek bozuldu. 2007’de dönemin İsrail Başbakanı Ehud Olmert aleyhine kampanya yapmaya başlayan Adelson,  Olmert’i devirerek yerine Likud lideri Benjamin Netanyahu’yu geçirmek için büyük paralar harcadı.

Adelson bu amaçla, 2007 yılın Ocak ayında bedava dağıtılan Netanyahu yanlısı Yisrael Hayom (İsrail Bugün) gazetesini kurdu. İsrail medyası, Netanyahu yanlısı bu yeni gazeteyi “Bibiton” ismiyle anıyordu. Bu isim,  Netanyahu’nun lakabı olan Bibi ile, İbranice gazete anlamına gelen “iton” kelimelerinin karışımından oluşuyor.

Adelson’un olay yaratan portresini kaleme alan Connie Bruck, Obama’nın Ortadoğu danışmanlarından eski California milletvekili Mel Levine’in karısı.  Bir zamanlar ünlü Yahudi örgütü AIPAC’ın üyesi de olan Levine, ABD içindeki Likudçu Yahudi eğilimlere karşı çıkışlarıyla tanınıyor. Los Angeles Times gazetesine bir açıklama yapan Adelson’un sözcüsü ise, New Yorker’da yayınlanan portreye tepki göstererek, “Derginin, kişisel hayatını özel tutmak isteyen prensipli bir işadamına karşı hayali betimlemeler yaptığı ve Adelson’a karşı kullanabilmek için her taşın altını yokladıkları” iddiasında bulunmuştu.

Kaldırımda gazete satıcılığından Las Vegas krallığına

Sheldon Gary Adelson, 1933 yılında Boston’da, Ukrayna göçmeni bir Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası taksi şoförü olan Adelson, çocukken sokaklarda kaldırımda gazete satarak başladığı iş yaşamının sonunda, ABD’nin en zengin üçüncü kişisi haline geldi. 1988 yılında bir ortağı ile Las Vegas’ta ilk kez kumarhane otel satın alan Adelson, 20 yılda dünya kumar piyasasının en kudretli isimlerinden biri haline geldi. 1991 yılından beri İsrailli Miriam Ochshorn ile evli olan Adelson, Mitchell ve Gary adınnda iki erkek çocuk babasıydı. Her ikisi de uyuşturucu bağımlısı olan çocuklarından Mitchell, 2005 yılında aşırı dozdan hayatını kaybetti.