Skip to content
Menu

‘High 5’ ya da ‘çak’ hareketini ilk kim başlattı?

Çocuklarımızla oynarken, spor karşılaşması yaparken ya da sevdiğimiz takım gol attığında yanımızdaki ile ellerimizi kaldırıp ‘çak’ yapmak sıradan ve doğal bir hareket.

Elbette, bu derece ‘tutulan’ bir el hareketinin, bir kerede bir kişi tarafından başlatıldığına inanmak insanın hoşuna gidiyor. Ancak büyük olasılıkla, tarihte birçok kez birçok farklı yerde birçok farklı insan yeniden başlattı bu hareketi.

Hepimize tarihin ilk çağlarından beri insan adeti olduğu hissi verse de bu küresel el hareketinin oldukça yakın zamanda başladığı yönünde de çok farklı teoriler var.

Sosyal tarihçi, gazeteci Jon Mooallem’in ESPN Magazine dergisinde yayınlanan yazısında aktardığı teorilerden ilkine göre bu hareket 1977 yılında hayatımıza girdi ve başlatan bir beyzbol oyuncusu…

2 Ekim 1977 günü oynanan beyzbol karşılaşması sırasında Dodgers’ın oyuncusu Dusty Baker’ın,  30’ncu ‘home run’ vuruşu Dodgers’ın play-off’a yükselişini seyremek için stadı dolduran 46 bin seyirciyi sevinçten çılgına çeviriyordu. Baker, takım arkadaşları ile kucaklaşıp, son kaleye koşarken genç yedek oyuncusu Glenn Burke ile karşılaştı. Oldukça iri vücutlu olan Burke, kendisine ‘King Kong’ lakabı takılmasına neden olan geniş ve uzun kollarını havaya kaldırmış halde bekliyordu. Ne yapacağını bilemeyen Baker, bir anda yükselerek Burke’ın avucunun için kendi avuç içiyle ‘çak’ yaptı. Ardından vuruş alanına (plate) yerleşen Burke, MLB ligindeki kariyerinin ilk ‘home run’ vuruşunu gerçekleştirdi. Bu kez Burke, Baker’ın yanına koştu ve herkesin bakışları arasında bir kez daha havada avuçlarını çarpıştırdılar. Ve o gece, ‘high five’ bir beyzbol fenomenine dönüştü. Ardından hızla diğer sporlara ve tüm dünyaya yayıldı.

62 yaşındaki Dusty Baker halen Cincinnati Reds takımının teknik direktörlüğünü yapıyor. ‘High Five’ın yaratıcısı iri yarı Glenn Burke’ın hikayesi ise sonradan daha ilginç bir hal aldı. Burke, 1980 yılında jübilesini yaptıktan hemen sonra, gay olduğunu açıklayarak, bu durumunu kamuoyu ile açıktan paylaşan ilk Profesyonel Beyzbol Ligi (MLB) oyuncusu oldu. 1993 yılında AIDS’e yakalandı ve 1996 yılında hayatını kaybetti.

İKİNCİ TEORİ

Mooallem’in aktardığı bir başka teoriye göre ise bu hareket 1978-1979 sezonunda University of Louisville basketbol takımının antrenmanı sırasında başladı. Wiley Brown, takım arkadaşı Derek Smith ile geleneksel hale gelen ‘low five (diz seviyesinde el vurma)’ hareketi yapmaya gitti. Ancak Smith bir an kendiliğinden ‘no. up high’ dedi. Smaçlarıyla ünlü Louisville Cardinals’ın oyuncusu, bugünlerde ndiana University Southeast’in koçluğunu yapan Brown, ‘’Hakkaten niye eğiliyoruz ki diye düşündüm. Ve zıplayarak high five yaptık’’ diye anlatıyor. Brown, daha sonra ülkeye yayılan ‘high five’ın Smith tarafından başlatıldığında ısrarcı.

New York Times’ın 1980 yılında yayınladığı küçük bir haber de bu konuda krediyi Derek Smith’e veriyor ve Smith’ten 3 yıl önce aynı hareketi yapmasına rağmen Burke’ten hiç bahsetmiyor.

Beyzbolu bıraktıktan yıllar sonra Burke, bir gazeteciye şöyle konuşmuştu: ‘’Birine ‘çak’ yaptığınızda bir duygu hissediyorsunuz. Ben bunu herkesten önce hissettim.’’