ABD Kongresinin beşte birinin 3 haftalık yaz tatilini AIPAC sponsorluğunda İsrail’de geçirmesinin yankıları sürüyor. Temsilciler Meclisinin tam 81 üyesi, İsrail’in mevcut sağcı yönetimine yakınlığıyla bilinen güçlü İsrail lobisi AIPAC’ın bir yan kuruluşunca İsrail’e götürüldü.
26 Demokrat Partili ve 55 Cumhuriyetçi Partili Kongre üyesi, 3 ayrı heyet olarak gerçekleştirdiği gezilerde İsrail’in tarihi ve turistik yerlerini gezmenin yanı sıra İsrail başbakanı ve Cumhurbaşkanı ile de görüştüler. Christian Science Monitor gazetesi, rekor sayıda Kongre üyesi içeren bu sıradışı ziyaretlerin BM’de Filistin Devletinin bağımsız devlet olarak tanınması konusunda oylama yapılmasının hemen öncesine gelmesine dikkat çekerken, ziyarete, hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi Kongre üyelerinin Filistin devlet başkanı Mahmud Abbas’a ve Başbakan Salam Fayad’a ‘tehditleri’ damga vurdu.
Temsilciler Meclisindeki iki numaralı Demokrat Steny Hoyer başkanlığındaki Demokrat heyetin, görüştükleri Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a, Filistin Devletinin tanınmasını BM gündemine getirmekten vazgeçmemeleri halinde Kongre’nin Filistin’e yapacağı yardımı keseceği tehdidinde bulunduklarının ortaya çıkmasından sonra, Cumhuriyetçi Partinin Temsilciler Meclisindeki tek Yahudi üyesi ve aynı zamanda partinin Kongre’deki grup lideri olan Eric Cantor, kendilerinin de bunu Abbas’a hatırlatacaklarını gizlemedi.
Eric Cantor, Beyaz Saray’dan karışık sinyaller geldiği ve İsrail’in yanında durmakta isteksiz izlenimi verdiği böyle bir zamanda, Kongre’nin İsrail’le birlikte olduğunu vurgulamanın özellikle daha önemli olduğunu söyledi.
Fransız uluslararası haber kaynağı France24 ise, Kongre’nin bu açık yanlı tavrının ve tehdidinin, ABD Başkanı Barack Obama’nın Ortadoğu barış görüşmelerinde adil ve tarafsız arabulucu olma amacının altını oyduğuna dikkat çekiyor. France24’e konuşan Brookings Institution yönetim çalışmaları kürsüsü başkan yardımcısı Darrell West, bu kadar çok Kongre üyesi İsrail’i ziyaret ederken, Başkan Obama’nın İsrail’den taviz istemesinin mümkün olmadığını ifade ediyor.
‘’Sanki 6 Gün Savaşlarının başladığ gece gelmiş gibiler. Çünkü İsrail, diplomatik izolasyon tehdidi altında’’ diye konuşan Haaretz gazetesi diplomasi yazarı Akiva Eldar, ‘’Netanyahu, bu ziyaretle Obama’ya net bir mesaj gönderiyor: Benimle uğaşma! Kongre’nin her iki kanadı da yanımda’’ yorumunda bulunuyor.
Ziyaretin tüm masraf ve organizasyonu, Washington’daki güçlü İsrail lobisini temsil eden ve kısaca AIPAC olarak bilinen İsrail ABD İlişkileri Komitesi’ne (American Israel Public Affairs Committee) bağlı Amerikan – İsrail Eğitim Vakfı tarafından gerçekleştirildi.
Her ne kadar bu lobilerce ABD’den Kongre üyelerinin İsrail’e götürülmesi bir rutine dönüşmüş olsa da, bu yılki ziyaretin farklı bazı yönleri var. Öncelikle rekor sayıda Kongre üyesini içeriyor. İkinci olarak ise bu kez Temsilciler Meclisinin yeni üyelerinin seçilmesi dikkat çekiyor. Christian Science Monitor, AIPAC’ın Kongre’nin genç üyelerin, ABD’nin içinde olduğu krize rağmen, İsrail’e yapılan yıllık 3 milyar dolarlık yardımı devam ettirmesinin önemi konusunda da eğitmek istediğini aktarıyor.
Gezinin zamanlamasının İsrail-Amerika ilişkileri açısından sorunlu olduğunu vurgulayan Foreign Policy dergisi de Birleşmiş Milletler’in Filistin Devleti’nin tam üyelik başvurusunu yakın zamanda değerlendireceğini hatırlatarak, ABD Kongre üyelerinin böyle bir geziye bu ölçüde kalabalık katılımlarının etik olarak da sorgulanmaya açık olduğunu savundu. Dergi ‘’Paranın satın alabileceği en büyük seçilmiş organ’’ başlıklı analizinde, “Şayet çoğu insanın ABD’nin arabuluculuğuna olan inancını neden yitirdiği merak ediliyorsa cevabı bu tür davranışlarda aranabilir.” sözlerine yer verildi. Dergi ayrıca, Kongre üyesi Steny Hoyer’ın İsrail gezisindeyken yaptığı “İsrail’e yapılan hibelerde bir değişiklik olmayacak.” açıklamasını da eleştirirken ABD’nin sağlık ve sosyal güvenlik harcamalarında kesintiye gidip dünyanın 27. büyük ekonomisi olan İsrail’e aktarılan hibede değişiklik yapmamasını tutarsız buldu.
ABD Kongresi, 3 haftalık yaz tatili arasından sonra Salı günü yeniden çalışmalarına başlayacak. AMERİKA BÜLTENİ (4 Eylül 2011)