AMERİKA BÜLTENİ (11 Mayıs 2012)
Amerikan Anayasasının birinci tashih maddesi (First Amendment), ülkede ifade hürriyetinin teminatıdır. Playboy dergisini de yayınlayabilirsiniz, ulusal güvenlik bilgilerini de… İstediğiniz herşeyi de konuşabilirsiniz ve hatta Amerikan bayrağını da yakabilirsiniz. Bütün bunlar, ‘First Amendment’in ifade hürriyetini(free speech) teminat altına alan hükmünün korumasında. Peki ya Facebook’taki ‘beğen’ butonuna basmak? Bir Amerikalı federal yargıca göre ‘Hayır’…
Virginia eyaletinde görülen Bland v. Roberts davasında, karar veren mahkeme, Facebook’ta ‘beğen’menin ‘ifade hürriyetinin koruması altında olmadığına karar verdi. Hampton bölge şerifi ofisindeki iki sivil memur, yaklaşan şeriflik seçiminde, mevcut şerifin rakibinin Facebook sayfasını ‘beğen’melerinden sonra işten çıkarıldılar. Genel olarak, memurları politik seçimlerinden dolayı işten çıkarmak anayasaya aykırı. Ancak bunun bazı istisnaları var. Memurun politik beyanatını görevinin bir parçası olarak dile getirmesi, ya da beyanatın çalıştığı kurumun işlevini etkilemesi gibi… Ancak, federal yargıç kararını verirken bunlara değinmiyor bile.
Ona göre, Facebook’ta ‘beğen’mek, bir konuşma bile değil sadece bir butona basmaktan ibaret olduğu için anayasal ifade hürriyeti korumasına tabi değil. Hakim kararında şöyle dedi:
‘’Sadece Facebook’ta bir butona basmak, ifade kavramının oluşması açısından yetersiz. Anayasa’nın öngördüğü tam bir beyan değil.’’
Oysa, Amerikan Yüksek Mahkemesi muhtelif içtihatlarında insanların sembolik davranışlarla da bir iletişim ve beyan gerçekleştirdiğine hükmetti. Örneğin bayrak yakmayı bir politik ifade sayarak ifade hürriyeti içinde değerlendirdi. Bu nedenle de Virginia bölge federal hakiminin verdiği kararın, daha yüksek mahkemeye gitmeden bölge temyiz mahkemesinde bozulacağına kesin gözüyle bakılıyor. Böylece, Amerikan Anayasasının ifade hürriyeti koruması online olarak da tecelli edecek.