Skip to content
Menu

FED tahvil alımlarına devam edecek; Peki bu sürpriz kararın asıl nedeni ne?

FED Başkanı Bernanke'yi oldukça zor günler bekliyor.
FED Başkanı Ben Bernanke

AMERİKA BÜLTENİ (19 Eylül 2013)

ABD Merkez Bankası (FED), Çarşamba günü bütün piyasaları şaşırtan sürpriz bir kararla aylık 85 milyar dolarlık tahvil alımlarını azaltmayacağını duyurdu. FED, ekonominin böylesi bir azalmaya hazır olmadığı görüşünü savundu.

Devam edegelen uygulamayla FED, faizleri sıfıra yakın tutarak ekonomiyi canlandırmak için her ay 45 milyar dolarlık hazine tahvili ve 40 milyar dolarlık da mortgage’a dayalı tahvil alımı gerçekleştiriyor. Program özellikle FED’in mortgage’a dayalı alımlarından doğrudan olumlu etkilenen emlak sektörü için hayati.

Ancak, FED’in bu müdahale programını bir noktada bitireceği bekleniyordu ve Haziran ayında FED Başkanı Ben Bernanke, ekonomik toparlanma sürerse bu yıl içinde tahvil alımlarında azaltmaya gideceklerini açıklamıştı. İşte bu nedenle birçok ekonomist ve piyasalar Bernanke’nin 18 Eylül’deki FED politikalarını belirleyen Federal Açık Piyasalar Komitesi sonrası azaltmanın ilk adımını açıklayacağına kesin gözüyle bakıyordu.

Peki FED neden beklenileni yapmadı? Bunun aslında tek yanıtı: ABD Kongresi.

ABD Merkez Bankası ekonominin gelişme yolunda olduğuna inanıyor. Ancak, Kongre’nin gündemindeki büyük bütçe kesintilerine atıf yapan ‘federal mali kesinti’yi gerekçe göstererek mevcut politikasını sürdürme kararı aldı. ABD Kongresinde Cumhuriyetçiler ve Demokratların bütçede kesinti programında anlaşamaması ve devam eden otomatik kesinti programı nedeniyle önümüzdeki haftalarda ve aylarda büyük bir kilitlenme ihtimali var.

En iyi durum senaryosuna göre Kongre kesintileri bir yıl daha devam ettirecek. En kötü durum senaryosuna göre ise Kongre federal hükümete para akışına izin vermeyerek federal hükümetin kepenklerini kapatmasına neden olacak. Bu durum ABD ulusal borçlarını ödeyemeyeceği için küresel ekonomiyi de alt üst edecek. İşte şu anda ABD’deki politik kamplaşmanın neden olduğu bu restleşmede, düzenin tek olgun müessesesi haline gelen FED mevcut politikasını bir süre daha sürdürerek ekonomiyi yaklaşan muhtemel fırtına havasında sakin tutmanın daha doğru olacağına karar verdi.

FED’in kararına bir başka gerekçe olarak da son aylarda, ekonomik büyümeyi ve istihdamı olumsuz etkileyebilecek derecede ‘finansal koşullarda bir daralma’ olduğunu not etmesi ise tartışma yarattı. Çünkü, zaten bu daralma birkaç ay önce FED’in, tahvil alımlarını azaltma niyetini açıklamasıyla başlamıştı.

Matt Yglesias, Slate sitesindeki yazısında, FED’in bu açmazına şöyle dikkat çekiyor:

Can alıcı nokta şu ki, son aylardaki finansal daralmanın sebebi, FED’in tahvil alımlarında azaltmaya gideceği söylentisi. Burada Möbius Şeridi problemini hatırlatan bir durum var; Eğer piyasalar tahvil alımlarında azalmanın eli kulağında olduğunu düşünse, finans piyasalarındaki bu daralma şartları oluşuyor. Ve ardından bu daralma azalma yapmamanın gerekçesi oluyor.

Bu geri adım, Bernanke’nin, görev süresinin mümeyyiz vasfı olarak şeffaflık ve finansal piyasalara istikrar kazandırma prensibine bağlı kalarak FED’in atmayı düşündüğü adımı açıkça göstermekle hata mı yaptığı sorusunu gündeme getirdi.  Ancak bazıları ise Bernanke’nin sözünde durduğunu savunuyor. The Money Illusion’dan Scott Sumner, ‘’FED mevcut göstergelere göre karar alacağını söylemişti, dediği şeyi yaptı. FED için de para politikasının itibarı için de iyi birşey bu’’.

Piyasalara kolay para akışının devamı, doğal olarak piyasalarda olumlu yankılandı. Bu kararın ekonominin hala kendi başına bırakılamayacak kadar zayıf olduğuna dayanılarak alınmış olması bile olumlu havayı bozmadı.