CEMAL TUNÇDEMİR
Follow @CemalTdemir
4 Aralık 2013
İnsanın yapabileceklerine, hayallerine sınır koymaması gerektiğini hatırlattıkları için ilham vericiler. Bazen önyargı, sabit fikirlilik veya konformizmin kör edici etkisini göz açıcı şekilde sergiliyorlar. Bazen ise sosyal hayatın ne öngörülemez ne büyük değişimler geçirebileceğini hatırlatıyorlar. Büyük, iddialı ama öngörüsüz laflardan söz ediyorum.
Nietzsche’nin, ‘’bütün peşin hükümler bağırsaklardan gelir” tespiti ile ‘’büyük lokma ye büyük laf etme’’ tavsiyesi arasında bir ilişki var mı bilemiyorum. Ama, insanın ‘büyük laf’ etmeye bir ‘tweet’ uzaklıkta olduğu bu günlerde bazı ‘büyük laf fiyaskolarını’ yeniden hatırlamanın çok yararlı olacağı aşikar. Buyrun:
‘’Bugün kayda değer hiçbir şey olmadı.’’
— İngiltere Kralı 3. George, 4 Temmuz 1776 günü günlüğüne düştüğü not. (Okyanusun ötesinde Amerikalıların İngiliz Krallığı’ndan bağımsızlığını ilan ettiği gündü)
***
‘’Basılı kitaplar, özellikle de sıklıkla baskı hatasına sahip olmalarından dolayı hiçbir zaman el yazması kitapların yerini alamaz.’’
— Alman Keşiş ve Yazar Johannes Trithemius’un matbaanın icat edildiği 1492 yılında kaleme aldığı ‘Yazıya Övgü’ kitabından-
***
Lokomotifin atlı arabadan en az iki kat daha hızlı olacağı ısrarından daha absürd bir düşünce olamaz’’
— The Quarterly Review, 1825 –
***
‘’Her kadın fareden korkar’’
— Metro-Goldwyn-Mayer film şirketinin patronu Louis B. Mayer 1926 yılında önerilen fareli çizgi film projesini reddederken-
***
‘’Yakıt için kazmak mı? Yerde kuyu kazıp yakıt bulmaya mı çalışmak? Kafayı mı yedin?’’
— Petrol için yeryüzünde kuyu kazan ilk Amerikalı Edwin L. Drake’in ortağı, 1859
***
‘’Bu son derece önemsiz bir virüs’’
—ABD Bilimler Akademisi’nin AIDS’i inkar etmesiyle ünlenen üyesi Dr. Peter Duesberg, HIV virüsünü tartışırken, 1988
***
‘’İnsan oğlu Ay’a ayak basmadan önce, mektuplarınızın New York’tan Avustralya’ya güdümlü füzelerle 1 saatte ulaştırılabildiği günler yaşayacağız. Roket-postanın eşiğine gelmiş bulunuyoruz.’’
— Arthur Summerfield, ABD Posta Müdürü, 1959
***
‘’Cinayet haberleri olmayacak. Sadece edebiyat olacak’’
— Brooklyn Daily Eagle editörü C. M. Skinner, geleceğin gazetesiyle ilgili tasavvuru, 1900.
***
‘’Sadece ağız ve mide için olan çok az ilaç ağızdan alınacak. Örneğin akciğer ilacı deriden doğrudan akciğere verilecek’’
— Ladies’ Home Journal, “Gelecek 100 Yılda Olacaklar” 1900
***
‘’Bu yüzyıl sona erdiğinde tamamen kağıtsız bir topluma dönüşmüş olacağız’’
—Roger Smith, General Motors CEO’su, 1986
***
“Uçaktan bomba atmak, bir torba un atılması kadar zarar verir. Uçakların saldırısına uğramış bir geminin güvertesinde keyifle dururum’’
—Newton Baker, ABD Savunma Bakanı, 1921
***
“Aşırı sigara içmenin akciğer kanseri oluşmasında rolü varsa bile çok çok küçüktür.’’
—W.C. Heuper, ABD Ulusal Kanser Enstitüsü, 1954
***
“İlginç ve iyi kurgulanmış bir konsept. Ancak ‘C’den daha iyi bir not alabilmesi için fikrin hayata geçirilmesi mümkün bir fikir olması gerekir…’’
— Yale Üniversitesi işletme profesörünün, 1960’lı yıllarda Fred Smith adlı öğrencinin, bir günde kargo teslimi hizmeti projesi ile ilgili değerlendirmesi. Smith, 1971 yılında kargo firması FedEx’i kurarak projesini hayata geçirdi.
***
“İnsanlar, göklerin değil dünyanın döndüğünü iddia eden bu nevzuhur astrologa kulak veriyor. Bu ahmak, bütün astronomi ilmini tersyüz etmek istiyor’’
—Martin Luther, Kopernik hakkında, 1543
***
‘’Bu kitaptaki düşüncelerin herhangi bir kişinin dini hassasiyetlerine dokunabileceğini düşünmek için ciddi bir sebep görmüyorum.’’
—Charles Darwin, Türlerin Kökeni kitabı hakkında, 1869
***
“Hitler’in sonu, ihtiyar bir adam olarak ıssız bir Bavyera köyünde, takıldığı bira bahçesinde, bir zamanlar Alman devletini (Reich) yıkmayı başarmaya çok yaklaştığı hikayeleri anlatarak geçirmek olacak. ‘İhtiyar adam yine çok içti’ diye düşünecek köylüler.’’
—Harold Laski, London Daily Herald gazetesi köşe yazısı, 1932
***
“Bu ‘telefon’ denen cihazın, bir iletişim aracı olarak ciddiye alınmasına engel olacak çok fazla eksik yönleri var. Cihazın doğal olarak bizim için hiçbir değeri yok’’
—Western Union şirket içi raporu, 1876
***
“Yapraklar dökülmeden eve döneceksiniz’’
—Alman İmparatoru II. Wilhelm’in askerlerine hitabı, 1914
***
‘’ENIAC’taki bilgisayar 18 bin vakumlu tüpe sahip ve 30 ton ağırlığında. Gelecekte bir gün bilgisayarlar 1000 vakumlu tüpe sahip ve sadece 1,5 ton ağırlığında olabilir’’
—Popular Mechanics dergisi, 1949
***
‘’Dünyada sadece 5 bilgisayar olacak’’
IBM başkanı Thomas Watson, 1943
***
“Üniversite eğitimi bütün kız ve erkek öğrencilere bedava olacak’’
—Ladies’ Home Journal dergisi, “Gelecek 100 Yılda Olacaklar” 1900
***
“Evde kaset çoğaltma, müziği öldürecek’’
— İngiliz Kasetçiler Birliği’nin (BPI), evlerinde radyodan kasetçalara müzik kaydı yapanlara karşı kampanyasındaki iddiası , 1980
***
“Reagan’da başkan rolü oynayacak tip yok’’
— United Artists film şirketi yönetiminin, başkanlık seçim kampanyalarının perde arkasını anlatan 1964 yapımı ‘The Best Man’ adlı filmde ABD başkanı rolü oynayacak oyuncuyu seçerken dönemin ünlü aktörü Ronald Reagan’ı eleme gerekçeleri.
***
“20 yıl içinde savaşlar ve bağnazlıklar son bulacak. İnsanlar, açgözlü olma yerine düzgün insan olurlarsa daha çok kazanacaklarını öğrenecekler’’
—Folk müzik sanatçısı Arlo Guthrie, Newsweek dergisi röportajı, 1969
***
“Çalışma hayatına girip beyinlerini yoğun kullanmaya başlamaları sonucunda yeni çağın kadını da kel olacak’’
— Berlin Üniversitesi profesörü Hans Friedenthal’ın kadınların çalışmaya başlamasıyla yaşanacak değişimlerle ilgili tahminleri, 1914
***
“Yüksek hızda tren seferi imkansız. Çünkü, bu yolculukta yolcular nefes alamaz ve nefessizlikten ölür’’
— Dionysius Lardner, Londra Üniversitesi doğal felsefe ve astronomi profesörü, 19’ncu yüzyılın ilk yılları
***
“Irak halkı bizi özgürleştiricileri olarak selamlayacak’’
—ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, ABD’nin Irak’ı işgalini savurken, 2003
***
‘’Bizim yaşam süremizde Japonya ile en ufak bir savaş ihtimali bile görmüyorum. Japonya ile savaş mantıklı hiçbir devletin düşüneceği bir ihtimal değil’’
—Winston Churchill, 1924
***
“Telefon, dünyaya barış getirecek. Güneyli aksanını tamamen ortadan kaldıracak. Ameliyat konusunda devrime yol açacak. Ve çiftçilerin yalnızlığını ortadan kaldırarak tarımı yok olmaktan koruyacak’’
— Anonim bir deklarasyon, 1895
***
“2000 yılında evler de uçabilecek. Öyle olacak ki herkes topluca kışın güneye taşınabilecek. Ya da ne zaman manzarasını değiştirmek istese yeni topraklara evini uçurabilecek
—Futurist Arthur C. Clarke, Vogue dergisi, 1966
***
“Ay’a ulaşalıbileceği tuhaf fikrinin hiçbir umudu yok. Çünkü yer çekiminden kurtulmayı engelleyen aşılmaz bariyerler var’’
— Chicago Üniversitesi asntronomu Dr. F. R. Moulton, 1932
***
“Hapishanede daha sessiz, daha düşünceli, daha olgun bir insana dönüştü. Ve artık otoriteye karşı çıkmıyor. İtaatkar bir insan oldu.’’
— Adolph Hitler’in hapsedildiği hapishanenin gardiyanının Bavyera Adalet Bakanı’na açıklaması, 1924
***
‘’At kalıcıdır. Otomobil ise gelip geçici bir heves.’’
— Michigan Savings Bank, bir otomobil fabrikası kurmak isteyen Henry Ford’un avukatına, Ford’un parasını bu işe yatırmamasını tavsiye ederken, 1902
***
‘’Bu inşa edilebilecek en büyük uçak. Daha büyüğü yapılamaz.’’
— Boing firması başmühendisinin, 10 yolcu kapasiteli 247 tipi iki motorlu uçağının ilk seferindeki açıklaması
***
“Otomobilin hayatımıza girmesinin en önemli sonuçlarından biri şehirlerde sinek kalmaması olacak. Şehirlerde ahır ve sokaklarda at kalmayınca sinek de olmayacak.’’
—Ralph W. Pope, Amerika Elektrik Mühendisleri Enstitüsü Sektreteri, 1900
***
“İnanıyorum ki sinema-film eğitim sistemimizde kökten değişime yol açacak ve birkaç yıl içinde tamamen olmasa da büyük ölçüde ders kitaplarının yerini alacak’’
—Thomas Edison, 1922
***
“Dişlerin ayrık, gırtlak çıkıntın çok dışarıda ve aşırı ağır konuşuyorsun’’
—Universal Pictures film şirketi yöneticisinin aktör olmak için başvuran Clint Eastwood’u reddetme gerekçesi, 1959
***
“Afganistan’da birkaç terörist olmasını kim umursar ki?’’
— Paul Wolfowitz, ABD Savunma Bakan Yardımcısı, El Kaide hakkındaki soruya cevap verirken, 11 Eylül’den sadece 5 ay önce, Nisan 2001
***
‘’Kadınların başbakan olması daha uzun yıllar alır. En azından bizim hayatımızda göremeyeceğimiz birşey”
— Margaret Thatcher, 26 Ekim 1969.
***
‘’Müzik tınılarını beğenmedik. Hem gitar müziğinin modası geçiyor.’’
— Decca Recording plak şirketi, Beatles grubunu reddetme gerekçeleri, 1962
***
‘’Bu sadece bu yıl popüler olacak bir kitap.’’
—New York Herald Tribune gazetesinin F. Scott Fitzgerald’ın “The Great Gatsby,” romanı hakkındaki eleştiri yazısı, 1925
***
“İtiraf edeyim, bir denizaltının, mürettebatını bunaltıp boğup denizde bocalamaktan başka birşey yapabileceğini hayal edemiyorum.’’
— H.G. Wells, The War of the Worlds ve diğer birçok ünlü bilim-kurgu klasiğinin yazarı, 1901
***
”ABD’yi çoluk çocuğa bırakırlar mı sanıyorsunuz?”
— 2007 yılında ABD’yi ziyaret eden bir Türk lider, Barack Obama adlı bir siyahi senatörün de başkan adayı olduğu kendisine söylendiğinde…
***
“Rock ‘n’ Roll müziği Haziran ayına kadar gündemimizden çıkmış olur’’
—Variety dergisi, 1955
***
“Bütün ülkeler içinde Almanya, başka ülkeleri işgal arzusuna en az kendini kaptırmış ülke’’
—Boston Daily Globe gazetesi, 1901
***
“Amerikalıların telefona ihtiyacı var ama bizim yok. Bizim yeterince mesaj ulağımız var.’’
—Sir William Preece, Britanya Posta Ofisi başmühendisi, 1876
***
“Macintosh ‘fare’ denilen harici bir işaretleme cihazı kullanıyor. İnsanların bunu kullanmak isteyeceğini sanmıyorum’’
— Teknoloji yazarı John C. Dvorak, San Francisco Examiner gazetesi, 1984
***
‘’640K herkese fazlasıyla yeter”
— Bill Gates, 1981
***
‘’Hangi enayi yanında radyo gezdirmek ister ki?’’
— 1947 senesinde transistörün icadından sonra bazı Amerikan elektronik şirketlerinin, ‘taşınabilir radyo’ üretme projelerini reddetme gerekçesi
***
“Borsa hisseleri kalıcı olarak en yüksek noktasına ulaşmış durumda.’’
— Irving Fisher, Ekonomi Profesörü, Yale Üniversitesi, 1929
***
‘’Kim, kendisine özel olarak gönderilmemiş uluorta bir mesajı dinlemek ister ki?’’
—Telekomünikasyon girişimcisi David Sarnoff, radyo alanında yatırım yapmayı istediğinde ortağının verdiği cevap, 1920’ler
***
“Bir aktörün öncelikli görevi mesleğidir. Dolayısıyla aile reisliği dışında belediye başkanlığı ya da bir başka makama aday olmayacağıma emin olabilirsiniz’’
—Ronald Reagan, The Hollywood Reporter gazetesi, 1955
***
“Bu hiçbir getirisi olmayan yere ilk seferi biz gerçekleştirdik. Hiç şüphesiz bu aynı zamanda buraya gerçekleştirilmiş son sefer de olacak.’’
—Joseph Ives, botanist ve kaşif, Büyük Kanyon’a (Grand Canyon) keşif gezisinden sonra, 1861
***
“Beethoven senfonilerinin güfteye ne kadar ihtiyacı varsa, filmlerin de sese o kadar ihtiyacı var’’
—Sessiz sinemanın yıldızı Charlie Chaplin, 1928
***
“Uçaklar oyuncak olarak ilgi çekici ama askeri bir değerleri yok’’
—Mareşal Ferdinand Foch, strateji profesörü, École Supérieure de Guerre, 1911
***
‘’Daha baştan itibaren kendimizi gerçeğe adayacağız. Gerçeği bulmaya, gerçeği konuşmaya, gerçeği yaşamaya… İktidarımızda yapacağımız bu olacak’’
—Richard Nixon, başkan adaylığı kabul konuşması, 1968
***
“Motorlu arabanın kitlesel bir pazarı asla olmayacak. Bugün Avrupa’da 1000 kadar motorlu araba var ve bu limiti aşmayacak. Çünkü kıtada sadece bu kadar şoför var’’
—Daimler Benz firması sözcüsü, tarih kesin değil
***
“Bu Google’cılar, milyarder olmak, rock yıldızı gibi olmak, konferanslara gitmek peşinde. Ama 2-3 yıl içinde göreceğiz bakalım hala şirketleri devam ediyor mu etmiyor mu…’’
—Bill Gates, Google’ın kurucuları Sergey Brin ve Larry Page hakkında, 2003
***
‘’Eğer Avrupa milletleri savaş uçaklarının oynadığı rolü (Birinci Dünya Savaşında) önceden tahmin edebilseydiler asla savaşa girmezlerdi’’
—Orville Wright, uçakların dünya barışını Lahey Konferansları’ndan daha etkin şekilde sağlayabileceğini savunurken, 1917
***
‘’Sorun şu ki izlemek istediğim kadar video yok’’
—Steve Chen, 2005 yılında YouTube’u kurdukları günlerde
***
‘’İki yıl içinde ‘spam’ sorunu tamamen çözülmüş olacak.’’
—Bill Gates, World Economic Forum konuşması, 2004
***
“iPhone’un ciddi bir pazar payı elde etme şansı hiç yok’’
—Steve Ballmer, Microsoft CEO’su, 2007
***
‘’Sadece 50 yabancı arabanın satıldığı ABD pazarında Japon otomotiv endüstrisinin bir pay kapma ihtimali yok’’
— BusinessWeek dergisi, 1968
***
“Hissiyatlı ve sorumlu kadınlar oy vermek istemez’’
—Grover Cleveland, ABD eski Başkanı, 1905
***
“Ne olursa olsun, ABD Donanması asla gafil avlanmayacak.”
— Frank Knox, ABD Donanma Bakanı, Pearl Harbor baskınından 3 gün önce, 1941
***
‘’Evet bayan, bu gemiyi tanrı bile batıramaz’’
— RMS Titanic gemisi görevlisinin geminin yolcusu Sylvia Caldwell’e cevabı
Follow @CemalTdemir