AMERİKA BÜLTENİ (5 Kasım 2015)
Follow @amerikabulteni
ABD Kongre ve eyalet valiliği seçimleri beklendiği gibi Cumhuriyetçi Partinin büyük zaferi, Demokratların hezimetiyle sonuçlandı. Temsilciler Meclisi’nde zaten çoğunluğu oluşturan Cumhuriyetçiler koltuk sayısını artırarak çoğunluklarını devam ettirdi. Ama daha önemlisi Demokratların çoğunlukta olduğu 100 koltuklu Amerikan Senatosu’nda da şu ana kadar 52 koltuğu garantileyerek çoğunluğu ele geçirdiler. Böylece ABD Kongresi tamamen Cumhuriyetçilerin kontrolüne geçti.
Demokratlar, ellerinde olan Arkansas, South Dakota, West Virginia, Montana, Colorado, North Carolina ve Iowa senatörlüklerini kaybettiler. Garanti gördükleri Virginia senatörlüğü koltuğunu ise çok az farkla ellerinde tutabildiler. En zayıf hedefleri olan Kansas senatörü Pat Roberts ile Kentucky Senatörü Mitch McConnell’ı bile koltuklarından etmeyi başaramadılar. Yine eyalet valilikleri seçiminde devireceklerini ön gördükleri Florida valisi Rick Scott ile Wisconsin valisi Scott Walker’ı da deviremediler.
Cumhuriyetçiler Temsilciler Meclisi’nde 90 yılın çoğunluğuna ulaştı
435 sandalyeli ABD Temsilciler Meclisi’nde halen 234 sandalye ile çoğunluğa sahip olan Cumhuriyetçiler, 3 Ocak 2015’te başlayacak ve 2 yıl sürecek 114’ncü Kongre’nin 242 sandalyesini kazanarak çoğunluklarını pekiştirerek ellerinde tuttular. Demokratlar ise mevcut 113’ncü Kongre’deki 201 sandalye sayısını bile koruyamayarak 193 sandalyeye geriledi. 242 koltuklu çoğunluk Cumhuriyetçi Parti’nin 1920’li yıllardan beri ulaştığı en farklı çoğunluk olarak tarihe geçti. NBC’nin politika muhabiri Chuck Todd’a göre ise, mevcut tabloyla Temsilciler Meclisi’de Cumhuriyetçilerin çoğunluklarını kaybetmesi 2022 yılına kadar çok zor.
Demokratların kalelerinde Cumhuriyetçi valiler
Başta Boston olmak üzere Amerikan liberal kültürünün önemli merkezlerinden biri olan Massachusetts eyaletinde valiliğe Cumhuriyetçi Charlie Baker seçildi. ABD’nin en ‘mavi’ eyaletlerinden biri olan Massachusetts’te Cumhuriyetçi vali çok sürpriz değil. Cumhuriyetçilerin 2012 başkan adayı Mitt Romney başta olmak üzere dönem dönem Cumhuriyetçi vali seçmekten çekinmediler.
Ancak Massachusettes’ten daha şaşırtıcı olan sonuç Maryland eyaletinden geldi. Larry Hogan, 1960’tan beri bu eyalette valilik kazanabilen sadece ikinci Cumhuriyetçi oldu.
Demokratları en fazla şok eden valilik seçimi
Kaleleri olan eyaletlerde valiliği kaybeden Demokratları en çok şok eden valilik seçim sonucu ise Cumhuriyetçi bir eyaletten geldi. Kansas’ın Cumhuriyetçi valisi Sam Brownback, bütün siyasi gözlemcileri şaşkına çeviren bir sonuçla yeniden kazanmayı başardı. Brownback, eyaletinde popülerliğini oldukça yitirmişti. Bütün anketler, yüzde 80 ihtimalle seçimi Demokrat aday Paul Davis’in kazanacağı yönündeydi.
Maine eyaletinin aşırı sağcı demeçleriyle ülke çapında ünlenen Cumhuriyetçi valisi Paul LePage’ın yeniden kazanması da, Demokratlar için bir başka hezimet oldu.
ABD tarihinin en genç kadın milletvekili
New York 21’nci bölgeden Cumhuriyetçi Parti adayı Elise Stefanik, seçimi kazanarak, ABD tarihinde Kongre’ye seçilen en genç kadın milletvekili oldu. Stefanik ayrıca, 21’nci bölgede milletvekilliği kazanmayı başaran ilk Cumhuriyetçi de oldu.
Cumhuriyetçi Partili ilk siyahi kadın milletvekili
Utah 4’ncü bölgeden milletvekili seçilen Mia Love, ABD Kongresine bugüne kadar seçilen ilk Cumhuriyetçi Partili siyahi kadın oldu.
İlk Müslüman milletvekili 5’nci kez kazandı
ABD Kongresine tarihte seçilmeyi başaran ilk Müslüman olan Minnesota milletvekili Keith Ellison, eyaletin beşinci seçim bölgesi olan Minneapolis şehrinden beşinci kez milletvekili seçilmeyi başardı. Öte yandan ABD Kongre tarihinin ikinci Müslüman milletvekili olan Indiana milletvekili Andre Carson da, Indiana 7’nci bölgedeki seçimde yeniden kazanarak üçüncü dönem milletvekili oldu.
ABD’nin ilk gay eyalet adalet bakanı
Massachusetts eyalet adalet bakanlığı seçimini kazanan Maura Healey, ABD’nin ilk gay eyalet adalet bakanı oldu.
Marijuana’nın dumanı ‘yükselmeye’ devam ediyor
ABD’de marijuana’ya yasallık verilmesi eğilimi güçlenmeye devam ediyor. Oregon ve Alaska eyaletleri, Washington ve Colorado eyaletlerinden sonra marihuanayı yasallaştıran eyaletler oldu. Florida’da ise ‘marihuana yasallaşsın’ referandumunda, destek oyu yüzde 50’yı geçmesine rağmen gerekli yüzde 60 oya ulaşamayınca başarısız oldu. Hiçbir eyalete bağlı olmayan ABD Başkenti Washington DC de, marihuanayı yasallaştırmayı kabul etti. ABD başkentinde marijuana içmek artık serbest.
Yolsuzluğu ayyuka çıkmasına rağmen yeniden seçildi
New York’un Cumhuriyetçi milletvekili Michael Grimm, hakkında yolsuzluk ve usulsüzlük dahil 20 ayrı suçtan devam eden federal yargısal soruşturmalara rağmen yeniden seçildi. New York’un tek sağcı bölgesi olan Staten Island, yolsuzluk ve usulsüzlüklerine rağmen yeniden yüzde 55 oyla Grimm’e oy verdi. Ancak Grimm’in yargı süreci sonunda görev süresi bitmeden mahkum olup milletvekilliğinin düşmesi bekleniyor.
San Francisco ve Berkeley’in arası artık şeker renk!
Birbirinden bir kaç mil uzaklıktaki iki şehir San Francisco ve Berkeley, ‘şekerli içeceklerle’ ilgili savaşta ayrı saflara düştü. San Francisco’da, şekerli kola ve sodaların vergisini artıran tasarı, yüzde 50’yi geçmesine rağmen gerekli üçte iki çoğunluk oyunu bulamadığı için reddedildi. Yüzde 50 oyun yeterli olduğu Berkeley’de ise aynı tasarı yüzde 73 oyla kabul edildi.
ABD’nin üçüncü George Bush’u politika sahnesine çıktı
George H. Bush’un torunu, George W. Bush’un yeğeni george P. Bush, Texas’ta seçimi kazandı.
Seçim gecesinin en büyük kazananları
Mitch McConnell: Halk desteği azalmasına rağmen Kentcuky’de altıncı dönemi için yeniden senatör seçilmeyi başaran Cumhuriyetçi McConnell, önümüzdeki iki yıl Senato’nun yeni çoğunluk lideri olarak Amerikan iç politikasının en kilit isimlerinden biri olacak.
Chris Christie: Cumhuriyetçi Valiler Birliğinin başkanı olan New Jersey valisiChristie, yönettiği ekiple kritik Florida ve Wisconsin eyaletlerinin valiliğini partisinin elinde kalması ve Maryland ile Illinois gibi Demokratların güçlü olduğu eyaletlerin valiliğinin kazanılmasıyla, 2016 başkan adaylığı yolunda çok önemli bir kazanım elde etti.
Çay partisinin yıldızı Rand Paul ve 2012 başkan adayı Mitt Romney de, Cumhuriyetçilerin değişik eyaletlerde kazandığı başrılarda pay sahibi olarak konumlarını güçlendirdi.
Seçim gecesinin en büyük kaybedenleri
Obama: Demokratların büyük hezimetinin faturası, Kongre Demokratlarından önce ona kesildi bile. Demokratlar, bir çok çekişmeli eyalette, Obama’nın popüler olmaması nedeniyle kaybettiklerini düşünüyor. Obama’nın cezası ise, kalan iki yılında Cumhuriyetçilerin kontrolündeki bir Kongre ile çalışmak olacak.
Harry Reid: 8 yıldır Senato çoğunluk lideri olan Demokrat Partili Nevada Senatörü Harry Reid’in liderliği sona erdi. Reid’in senatörlük koltuğunu 2016’da kaybetmesi bile artık daha büyük bir ihtimal.
Şu ana kadar seçim kazanan senatörler:
Demokratlar: Delaware (Chris Coons), Hawaii (Brian Schatz), Illinois (Dick Durbin), Massachusetts (Ed Markey), Michigan (Gary Peters), Minnesota (Al Franken), New Hampshire (Jeanne Shaheen), New Jersey (Cory Booker), New Mexico (Tom Udall), Oregon (Jeff Merkley), Rhode Island (Jack Reed).
Cumhuriyetçiler: Alabama (Jeff Sessions), Arkansas (Tom Cotton), Colorado (Cory Gardner), Georgia (David Perdue), Idaho (Jim Risch), Iowa (Joni Ernst), Kansas (Pat Roberts), Kentucky (Mitch McConnell), Maine (Susan Collins), Mississippi (Thad Cochran), Montana (Steve Daines), Nebraska (Ben Sasse), North Carolina (Thom Tillis), Oklahoma (Jim Inhofe, James Lankford), South Carolina (Lindsey Graham, Tim Scott), South Dakota (Mike Rounds), Tennessee (Lamar Alexander), Texas (John Cornyn), West Virginia (Shelley Moore Capito), Wyoming (Mike Enzi).