CEMAL TUNÇDEMİR
AMERİKA BÜLTENİ (28 Eylül 2015)
Amerika Birleşik Devletleri tarihin en büyük göçmen ülkesi olmaya devam ediyor ve önümüzdeki yarım yüzyılda bu kimliği daha da pekişecek. Pew Araştırma Merkezinin ABD Nüfus Dairesi rakamlarını analiz ederek hazırladığı son rapora göre, ABD, en fazla 30 yıl içinde hiçbir ırk ve etnik topluluğun çoğunluğu oluşturmadığı bir ülkeye dönüşecek.
Pew raporuna göre 1965 yılından itibaren ABD’ye 59 milyon göçmen geldi. Bunların 43.4 milyonu hala ABD’de yaşarken 10.8 milyonu ABD’den ayrıldı. 4.3 milyonu ise ABD’de yaşamını yitirdi. Ancak bu muazzam göç dalgasını, 19’ncu yüzyıl ve 20’nci yüzyılın ilk çeyreğindeki iki büyük göç dalgasından tamamen ayıran çok önemli bir yönü var. İlk iki kitlesel göç dalgasınını neredeyse tamamen Avrupalılardan oluşurken, 1965’ten sonra başlayan göç dalgasına Asya ve Güney yarımküre damga vurdu. Ve bu yarım yüzyıllık göç dalgası ABD’nin sosyal dokusunu, Avrupa kültürünün ötesine taşıyarak hızla dünyalılaştırıyor.
Pew Araştırma Merkezinin analizine göre günümüzde, ABD’de doğmamış Amerikalıların oranı nüfusun yüzde 14’üne ulaşmış durumda. 1965 yılında ABD’de doğmamış Amerikalı sayısı 9.6 milyondu. Yani o günlerdeki ABD nüfusunun yüzde 5’i… 2015 yılında ise ülkede 45 milyonu aşkın ABD’de doğmamış Amerikalı yaşıyor. Yani bugünkü ABD nüfusunun yüzde 14’ü. Pew tahminine göre 2065 yılında bu sayı 78 milyon olacak.
Son yarım yüzyıldaki modern göç dalgasının üyeleri ve ABD’de doğan çocukları, sadece ülkenin bu süredeki nüfus artışının yüzde 55’inin sebebi konumunda. ABD nüfusu 1965 yılındaki 193 milyondan 2015’te 324 milyona yükseldi. Ve bu artışın 72 milyonu, bu yıllar arasında ABD’ye göç edenlere ve onların ABD’de doğan çocuklarına ait. Yani, son 50 yıldaki 131 milyonluk nüfus artışının yüzde 55’i bu süre içinde ülkeye gelen göçmenler, çocukları veya torunlarına ait.
Pew Araştırma Merkezi hala devam eden trendin, yakın gelecekte göçmenlerin, nüfus artışındaki payını çok daha da yukarıya çekeceğini gösteriyor. Pew uzmanları, 2015 yılından ABD’nin nüfusunun 441 milyona çıkması beklenen 2065 yılına kadar geçecek 50 yıllık sürede, nüfus artış hızının yüzde 88’ini göçmenlerin oluşturacağını öngörüyor.
Bugün, son 50 yılda gelen göçmenlerin ve onların bu ülkede doğan çocuklarının toplam nüfusu, ABD’nin toplam nüfusunun yüzde 26’sını oluşturuyor. Pew tahminine göre 2065 yılında bu oran yüzde 36’ya ulaşacak.
ABD, dünyanın en büyük göçmen nüfusuna ev sahipliği yapıyor. Dünyadaki her 5 göçmenden 1’i ABD’de yaşıyor.
1965 göçmenlik reformu ABD’yi dünya ülkesi yaptı
1965 tarihli Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası (Immigration and Nationality Act), ABD’nin o güne kadar uyguladığı göçmenlik politikasında radikal bir değişim yaptı. 1965 yılına kadar uzun yıllardır uygulanan ulusal kota sistemi, daha çok Avrupa kıtası kökenli göçmenliği teşvik ediyordu. Ancak 1965’te uygulamaya konan, aile üyelerini birleştirme ve yetenekli işgücünü çekme amaçlı yeni sistem, o yıllarda beklenmeyen bir sonuca yol açtı ve ABD nüfusunu hızla dünyalılaştırdı. Son 50 yıldaki modern göç dalgasında gelen 59 milyon göçmenin çok büyük bölümü Avrupalı olmayanlardan oluşuyor. Diğer iki büyük göç dalgasında gelenlerin neredeyse tamamına yakını AVrupalıydı. 1840 – 1889 arasındaki göç dalgasında ABD’ye gelen 14.3 milyon göçmenin çok büyük bölümü İrlandalı ve Almandı. 1882’deki bir yasa o yıllarda ABD’nin Pasifik yakasına başlayan Çinli göçmen akınını daha başında durdurdu. 1890-1919 arasında gelen 18.2 milyon göçmenin de neredeyse tamamı Avrupalıydı. Bu dalganın çok önemli bir kısmını İtalyanlar oluşturdu.
Kota sisteminin kaldırıldığı 1965 yılından sonra gelenlerin yarısından fazlası (yüzde 51) Güney Amerika kökenli. Yüzde 25’i ise Asya kökenli. Meksikalılar, 1980’li yıllardan itibaren ülkedeki en kalabalık göçmen grubu haline dönüştü. Bugün de 33 eyalette en kalabalık göçmen grubunu oluşturuyorlar.
ABD toplumunun etnik ve ırk haritası değişti
1965 yılında Amerikan toplumu çok büyük oranda Avrupa kökenliydi. Nüfusun yüzde 84’ünü Hispaniklerin dahil olmadığı beyazlar oluşturuyordu. Bu oran 2015 yılında yüzde 62’ye gerilemiş durumda. Hispaniklerin Amerikan nüfusundaki oranı ise 1965’teki yüzde 4’ten 2015 yılındaki yüzde 18’e yükselmiş durumda. Bir başka çarpıcı yükseliş ise Asya kökenli Amerikalı nüfusunda. 1965 yılında Asya kökenliler Amerikan nüfusunun yüzde 1’ini oluşturuyordu. Bugün ise yüzde 6’sını oluşturuyor. Eğer son 50 yıldaki göçmen dalgası olmasaydı bugünkü nüfusun etnik ve ırk dağılımı şöyle olacaktı: Yüzde 75 beyaz, yüzde 14 siyah, yüzde 8 Hispanik ve yüzde 1’den düşük Asyalı.
Göçmen nüfusunun ABD’ye bir katkısı ise nüfusun yaş ortalamasını oldukça düşürmeleri oldu. 1965’te ABD nüfusunun yaş ortalaması 28’di. 2015’te ise 38’e yükseldi. Eğer bu süredeki göçmen akını olmasaydı ABD’nin bugünkü yaş ortalaması 41 olacaktı.
Asya’dan Amerika’ya dev göç dalgası
ABD’deki bugün göçmen nüfusun yüzde 47’sini Hispanikler oluşturuyor. Ancak başta Meksika olmak üzere Latin ülkelerinden göçteki düşüş eğilimi nedeniyle 2065’te bu oranın yüzde 31’e düşeceği öngörülüyor. Önümüzdeki 50 yıla ise Asyalı göçmenler damga vuracak. Aslında bu trend başladı da. 2011 yılından beri ABD’ye gelen göçmenler arasında Asya’lılar, Hispanikleri geçerek ilk sıraya yerleşmiş durumda. 2065 yılında yurt dışında doğmuş nüfusun yüzde 38’ini oluşturacak Asyalı göçmenler, ülkedeki en kalabalık göçmen grubu olacak.
30 yıl içinde beyazlar azınlık olacak
Bütün bu göçmen dalgası ABD’nin nüfus yapısını önümüzdeki 50 yılda tamamen değiştirecek. Ülkede hala yüzde 62 ile çoğunluğu oluşturan Hispanik harici beyazlar, 2055 yılı civarında yüzde 50’nin altına düşerek azınlık olacak. 2065 yılı için öngörülen beyaz nüfus oranı ise yüzde 46. Hispanik nüfus ise bugünkü yüzde 18’lik orandan yüzde 24’e yükselecek. Asya kökenlilerin Amerikanın toplam nüfustaki payı ise bugünkü yüzde 6’dan 2065’de yüzde 14’e yükselecek. Yani en fazla 30 yıl içinde ABD, hiçbir ırk veya etnik grubun çoğunluk olmadığı bir ülkeye dönüşecek.
Follow @CemalTdemir
Follow @amerikabulteni