New York halkı yeni belediye başkanı için sandık başına gidiyor
AMERİKA BÜLTENİ (4 Kasım 2013)
New York şehri sakinleri, şehrin yeni belediye başkanını belirlemek için sandık başına gidiyor. 2002 Ocak ayından beri şehri yöneten dünyaca ünlü milyarder Michael Bloomberg, dönem limiti nedeniyle yeniden aday değil. Kamuoyu yoklamaları, Demokrat Partinin adayı Bill de Blasio’nun seçimi farklı şekilde kazanacağı yönünde. Ancak Cumhuriyetçi Partinin adayı Joe Lhota, anketlere rağmen iddialı kampanyasını sürdürüyor. Demokrat Partinin kalesi olan New York şehrinde belediye başkanlığını art arda 5 seçimdir ya Cumhuriyetçi Partinin adayı ya da Cumhuriyetçi Partinin desteğine sahip adaylar kazanıyordu. 1993 yılında belediye başkanı seçilen Rudy Giuliani 1997 yılında ikinci kez seçilmeyi başardı. 2001 yılında Cumhuriyetçi Partinin adayı olarak seçimi kazanan Michael Bloomberg ise 2005 yılında yeniden seçildi. İkinci döneminin başında Cumhuriyetçi Partiden ayrılarak bağımsız olan Bloomberg, üçüncü dönem için aday olmaya izin veren şehir anayasası değişikliğini New York Belediye Meclisi’nden geçirmeyi başararak 2009’da üçüncü kez aday olup Cumhuriyetçi Partinin desteğiyle kazandı. Üçüncü dönemi kazandıktan sonra ise üç dönem sınırını yeniden iki döneme indiren düzenlemeyi referanduma sundu ve geçirdi.
New York şehir sakinleri sandıkta belediye başkanlığının yanı sıra, halk ile yerel makamlar arasında ombudsmanlık yapan halk sözcülüğü (public advocate), “borough” başkanlıkları, şehir saymanlığı (city comptroller), belediye meclisi üyelikleri için de oy kullanacak.
Belediye Başkanlığı:
New York belediye başkanı, şehrin en üst yerel makamı. Şehirde, okullardan hastanelere, polis gücünden, itfaiyeye kadar bütün hizmetlerden sorumlu. Şehrin 50 milyar doları aşan bütçesini belediye başkanı belirliyor. New York şehir bütçesi birçok ülkenin bütçesinden fazla. Belediyeye bağlı 250 bin çalışan var. 15 milyar dolarlık bütçe ayrılan kamu okullarındaki 1,1 milyon öğrencinin eğitiminden de yine belediye başkanı sorumlu. Belediye başkanının yıllık maaşı 195 bin dolar. Ama dünyanın en zengin kişileri arasında yer alan Başkan Bloomberg 12 yıldır yılda sembolik olarak sadece 1 dolar maaş alıyordu. New York belediye başkanları 4 yıllığına en fazla iki dönem için seçiliyor. Adaylar:
Bill de Blasio
Halen şehir ombudsmanı olan Bill de Blasio, Demokrat Parti önseçiminde büyük sürprizle ilk turda yüzde 50’yi geçerek kazandı. Demokrat Partinin sol kanadının adayı olan Blasio, Alman kökenli bir baba ile İtalyan kökenli bir annenin çocuğu olarak 1961 yılında New York Manhattan’da dünyaya geldi. Blasio, Bloomberg yönetimini, şehrin yoksullarına duyarsızlıkla eleştiriyordu. Chirlane McCray ile evli olan Blasio, eşi ve iki çocuğuyla Brooklyn Park Slope’taki evinde yaşıyor. Resmi sitesine git
Joseph Lhota
New York toplu taşım sistemini işleten MTA’in eski CEO’su olan Lhota, Wall Street ve iş dünyasının yanı sıra şehrin eski belediye başkanı Rudolph Giulliani’ye yakınlığıyla da biliniyor. 1954 yılında Yahudi kökenli bir anne ve İtalyan kökenli bir babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Giuliani yönetiminde de üst düzey görevler üstlenen Lhota, belediye başkanlığı adaylığı için 2012 sonunda MTA patronluğundan istifa etti. Tamra Roberts Lhota ile evli Lhota’nın bir kızı var. Resmi sitesine git
New York şehir saymanlığı (city comptroller)
New York şehrinin en üst düzey mali yetkilisi olan şehir saymanlığı, şehirde belediye başkanından sonraki en güçlü koltuk olarak görülüyor. Belediye başkanlığı da dahil şehirdeki tüm yerel makamların ekonomik ve finansal performaslarını takip eden şehir saymanları, aynı zamanda bu makamların tüm gelir ve giderlerini denetleyerek onaylama yetkisine de sahip. Belediye adına tahvil ve bono çıkararak satma yetkisi de şehir saymanına ait. Sayman aynı zamanda, şehirdeki tüm kamusal ihalelerin açılması ve denetlenmesi süreçlerini de yönetmekle de görevi. Belediye ait tüm emeklilik fonlarının yönetimi de saymanın uhdesinde. Saymanlık politik olarak genelde belediye başkanlığına giden yolun son durağı olarak görülüyor. 4 yıllığına halk oyu ile seçilen saymanlar en fazla iki dönem görev yapabiliyor. Şehir saymanının yıllık maaşı 160 bin dolar. İşte sayman adayları:
Adaylar: Demokrat Parti’deki önseçimde eski New York eyalet valisi Eliot Spitzer’ı yenmeyi başaran Manhattan bölge başkanı Scott Stringer, saymanlık seçiminin de favorisi. Cumhuriyetçi Parti ise Wall Street’te finans işi yapan John Burnett ile seçime katılıyor.
New York Şehir ombudsmanlığı (Public Advocate)
Şehrin ombudsmanı, şehrin tüm yerel kurum ve kuruluşlarıyla ilgili her türlü şikayeti takip etmekle sorumlu. Her hangi bir hizmetle ilgili halkın şikayetlerini takip ve sonuçlandırma görevi yapıyor. Bu makamının en özel görevi ise belediye başkanına vekalet. Belediye başkanı şehir dışına gittiğinde ya da her hangi bir sebeple belediye başkanlığı boş kaldığında ilk seçime kadar vekil belediye başkanı olarak görev yapma yetkisi ombudsmana ait. Public Advocate makamının yılllık maaşı 150 bin dolar. .
Adaylar: Seçimde Demokrat Partinin adayı Letitia James. Cumhuriyetçi Partinin adayı göstermedi bile. Çünkü son kez bir Cumhuriyetçinin bu koltuğu kazanması 1941 yılında olmuştu. James’in seçimdeki en önemli rakibi Green Party adayı James Lane olacak.
New York Bölge Başkanlıkları (Borough President)
New York şehrinde Manhattan, Queens, Brooklyn, Bronx ve Staten Island olmak üzere 5 bölge başkanlığı var. Geçmişte, ilçe belediye başkanı konumunda olan bölge başkanlıkları, son 50 yılda tüm icrai yetkilerinin New York belediye başkanlığına devredilmesi sebebiyle günümüzde sembolik birer makama dönüştüler. Bununla beraber, bölge başkanlarının, New York belediye başkanına danışmanlık, bölgelerindeki belediye hizmetleri ile ilgili rapor hazırlamak gibi görevleri var. Belediye meclisine yasa teklifinde bulunabiliyorlar. Yıllık 135 bin dolar maaş alıyorlar.
ADAYLAR:
Bronx: Halen başkanlığı yürüten Demokrat Partili Ruben Diaz seçimin favorisi. Cumhuriyetçi Partinin adayı ise Elizabeth Perri.
Brooklyn: New York Türk toplumuna yakınlığıyla bilinen ve 12 yıldır bu görevi sürdüren Brooklyn bölge başkanı Marty Markowitz, dönem limiti sebebiyle yeniden aday olamıyor. Cumhuriyetçi Parti 1913 yılından beri Brooklyn’de kazanamadığı için aday göstermiyor bile. Demokrat Parti adayı Eric Adams için seçim sadece formalite.
Manhattan: Mevcut başkan Stringer, şehir saymanlığına aday olduğu için yeniden aday olmuyor. Demokrat Parti adaylığını önseçimde Gale Brewer kazandı. Cumhuriyetçi Parti David Casavis ile seçime giriyor.
Queens: 12 yıldır bu görevi yürüten Helen Marshall, dönem limiti nedeniyle yeniden aday olamıyor. Demokrat aday Melinda Katz. Cumhuriyetçi aday Tony Arcabascio
Staten Island: 12 yıldır bu görevi yürüten James Molinaro dönem limiti nedeniyle yeniden aday olamıyor. Bölgeyi genelde kazanan Cumhuriyetçi Partinin adayı James Oddo ve Demokrat aday Louis Liedy.
New York Belediye Meclisi Üyeliği (City Council)
New York Belediye Meclisi, şehir yönetiminin yasama organı. Meclis yerel kanunların yapılması, imar kararlarının ve belediye bütçesinin onaylanması, belediye birimlerinin denetim ve soruşturmalarını yapma yetkisine sahip. Şehirdeki her seçim bölgesini temsilen toplam 51 üyesi var. Her üyenin yıllık maaşı 112 bin 500 dolar. Cumhuriyetçi Parti sadece 29 seçim bölgesi için aday gösterdiğinden Belediye Meclisi koltuklarının nerdeyse yarısı çekişmesiz olarak Demokrat adaya gidecek. New York’ta yaşadığınız sokağın hangi seçim bölgesinde yer aldığını ve orada hangi adayların belediye meclisi üyeliği adaylığı için yarıştığını öğrenmek için tıklayın.
