Skip to content
Menu

Amerika, Kolomb Günü’nü kutluyor, Kızılderililer tepkili

AMERİKA BÜLTENİ (10 Ekim 2011)

Bugün ABD’de yıl içindeki 10 federal bayram gününden biri. ABD’de 1971 yılından beri her Ekim ayının ikinci Pazartesi günü, “Columbus Day (Kolomb Günü)” adıyla federal bayram olarak kutlanıyor. Her yıl olduğu gibi bu yıl da Kolomb Günü ile ilgili farklı sosyal algılamaların yanı sıra ve tam bir tatil karmaşası var ABD’de.

Bugün ABD’deki İtalyanların milli gurur günü. Dolayısıyla onlar coşkuyla kutlamaya çalışıyor. Kolomb’un kıtayı keşfetmesine neden olan günün kutlanmasına tepki gösteren Kızılderililer ve dernekler için ise bir protesto günü. Üçüncü olarak her yıl Ekim ayının ikinci pazartesinde kutlandığı için 3 günlük tatil imkanına sevinen tatilciler. Ancak, birçok eyaletin ve okul çevresinin bugünü tatil kabul etmemesi nedeniyle de Columbus Day’de neresi açık, bankalar çalışıyor mu, okullar tatil yapıyor mu karmaşası yaşanan bir gün.

Kristof Kolomb (Christopher Columbus), 12 Ekim 1492 günü, Karayiplerdeki adalardan birinde karaya ayak basmıştı. Hindistan’a ulaştığını sanan Kolomb, adada karşılaştığı yerlileri ‘Hintli’ sanarak onlara “Indian” dedi. Bu yüzden Amerikan İngilizcesinde yerli(Kızılderili) kelimesinin yerine “indian” kullanılıyor. İlk “Kolomb Günü(Columbus Day)” kutlaması, Kolomb’un Amerika’yı keşfinin 300’ncü yılı olan 1792’de New York’ta yapıldı. 400’ncü yıl olan 1892’de ise, dönemin ABD Başkanı Benjamin Harrison, bütün Amerikalıları, Columbus Day kutlamaları yapmaya davet etti.

Columbus Day kutlamaları başlangıçta özellikle İtalyan Amerikalılar tarafından kültürel bir gün olarak kutlanmaya başlandı. Colorado’daki madenlerde çalışmaya gelen İtalyan göçmenlerin de gayretiyle, Colorado, 1905 yılında Kolomb Gününü (Columbus Day) eyalet çapında bayram ilan eden ilk eyalet oldu. 1937 yılında ise Başkan Franklin Delano Roosevelt, bugünü federal bayram ilan ederek, ülke çapında kutlanmasını istedi. 1971 yılında beri, her Ekim ayının ikinci Pazartesi günü, Columbus Day (Kolomb Günü) olarak kutlanıyor.

Kızılderili eyaletleri kutlamıyor

Columbus Day, Minnesota eyaletinde kutlanmıyor. Önemli oranda Kızılderili barındıran eyaletlerde ise, Columbus Day tatili genelde sembolik törenlerle geçiştiriliyor. Nevada eyaletinde de yasal bayram olarak değil, sivil grupların geleneksel kutlamalarına sahne oluyor. South Dakota eyaletinde ise, “Columbus Day” olarak değil, “Native American Day (Kızılderili Günü)” olarak adlandırılıyor. 1992 yılında Güney Amerika ülkesi Ekvador’un başkenti Quito’da uluslarası bir konferans yapan Güney ve Kuzey Amerika Kızılderili kabileleri ise, 12 Ekim gününü, “Yerli Halklarla Uluslararası Dayanışma Günü” ilan etmişlerdi.

Öte yandan Kızılderililer yaptıkları kampanyalarla bu yıl da Kolomb Günü kutlamalarına tepkilerini dile getiriyor. ‘’Reconsider Columbus Day’’ adında bir web sitesi kuran Kızılderili aktivistler ABD Hükümetinden Kızılderilileri onurlandıracak bir federal bayram günü ilan etmesini istiyor. İşte o video:

Kolomb gününün ilk kutlandığı  yer olan New York ise, her zaman olduğu gibi en büyük katılımlı Kolomb Günü Yürüyüşüne ev sahipliği yapacak. Bugün 5’nci Cadde’de yapılacak yürüyüşe, binlerce İtalyan Amerikalı’nın katılması bekleniyor. New York’ta bütün resmi kurumlar kapalı durumdayken, nerdeyse bütün özel sektör bugün de çalışmaya devam edecek. Yürüyüşü düzenleyen Columbus Yurttaşları Vakfı, işyerlerinin açık olmasının, katılımı ya da bayramı gölgelemeyeceğini savundu.

Kimine bayram, kimine işe devam!

Columbus Day, federal bir bayram. Ancak bu bayram gününde milyonlarca Amerikalının tatil yapması, tatil yapamayan milyonlarca Amerikalı için büyük zorluğa dönüşüyor. Federal bayram sebebiyle kamu okulları, federal devlet kurumları, bazı eyaletlerde resmi kurumlar ve birçok banka, Ekim ayının ikinci Pazartesi günü kapalı kalıyor.

Ancak, alışveriş merkeleri, özel işyerleri ve ticaret müesselerin büyük bölümü, Kolomb Gününde de açık olmaya ve iş yapmaya devam ediyor. Bu da, çocukları okulların kapanması nedeniyle evde kaldığı halde işe gitmek zorunda kalan ailelerde ve bankalarla çalışan şirketlerin işlerinde düzensizliğe sebep oluyor. Anne babalarının çalışmak zorunda olması, Columbus gününü çocuklar için tatil olmaktan çıkarıp, birçok çocuk için bakıcılarıyla geçirmek zorunda oldukları sıkıcı bir Pazartesine dönüştürüyor. Son yapılan bir araştırma, ülkedeki ticari müesselerin sadece yüzde 10’unun Columbus Day bayramında kepenk kapattığını gösteriyor. Bu oran, bütün federal bayramlar içindeki en düşük oran.

New York Borsası da 1950’li yıllardan beri olduğu gibi Columbus Day tatilini görmezden gelerek açık kalmaya devam ediyor. Ancak tahvil piyasaları, Columbus Day tatiline riayet ediyor. Bankalar da ise durum daha karışık. Bazı bankalar açık kalmaya devam ederken, bazı bankalar tatil yapıyor. Bazı eyaletlerde de bu tatil karmaşası ilginç sonuçalara yol açıyor. Örneğin Calirfornia, Kolomb Gününü resmi tatil kabul etmediği için, okullar eğitime devam edecek. Ancak okulların bağlı olduğu California Eyalet Departmanı çalışanları, tatil yapıyor olacaklar.