Skip to content
Menu

Sağlık sigortası fikrini Obama’ya kim verdi?

AMERİKA BÜLTENİ (26 Kasım 2012)

ABD Başkanı Barack Obama’nın 2009 yılında liderlik ettiği sağlık sigortası reformu kendi yönetiminin şu ana kadarki en büyük siyasi başarısı olduğu gibi ABD iç politikasında uzun süredir gerçekleşen en önemli reformlardan biri. Türkiye’de bazı haber kaynaklarının, ”Obama’nın zaferinde en büyük etken sağlık reformu oldu. Sağlık reformunu Obama’ya öneren ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’dı” yönündeki haberleri, konuyu bir kez daha Türkiye’nin gündemine taşıdı. Peki gerçekte Obama’ya sağlık sigortası reform fikrini kim verdi?

İşte Sağlık sigortası reformunun kısa tarihi macerası:

ABD’de sağlık sigortası reformu son 60 yılın en öneml iç politika gündemlerinden biri olageldi. Ancak konunun ilk gündeme gelişi çok daha geriye 1854 yılına kadar gidiyor. ABD Kongresi’ne ilk defa sağlık sigortası tasarısı geldiği yıldır bu. 20’nci yüzyılın ilk 10-15 yolu Avrupa’da olduğu gibi ABD’de de ‘değişim ve ilericilik’ akımının güçlü olduğu yıllar. Birçok Avrupa ülkesi, ilk sosyal refah yasalarını bu yıllarda geçirmeye başladılar. İngiltere sağlık sigorta yasasını 1911’de kabul etti. 1912 seçiminde sağlık sigortası reformunu savunan Theodore Roosevelt seçimi kaybetti. ABD siyasi tarihindeki ‘anti-merkezileşme kültürü’, küçük devlet anlayışı ve serbest piyasa mantığı, devletin büyük bir sağlık sigortası sistemini yönetmesi tekliflerine karşı büyük direnç oluşturageldi.

Ancak 1929 Büyük Buhranı ile beraber, sağlık giderlerini karşılayamayan insanların sayısında büyük tırmanış oldu. Bu kez Franklin D. Roosevelt, genel sağlık sigortası tasarısını gündeme getirdi. Ancak American Medical Association büyük bir karşı mücadele verince geri adım attı. AMA’nın yarattığı korku onlarca yıl sürdü. Sivil Özgürlükler fırtınasının estiği Lyndon Johnson döneminde 1965 yılında Medicare programı yasalaştı. 1974 yılındaki Birliğin Durumu konuşmasında Richard Nixon, kapsamlı bir genel sağlık sigortası reformu çağrısı yaptı. Ancak o da başarılı olamadı. Ancak konunun tartışması Clinton’lı yıllara kadar sürdü.

Bill Clinton başkanlığa büyük bir ‘genel sağlık sigortası reformu’ çabasıyla başladı. Dönemin First Lady’si Hillary Clinton’un liderlik ettiği büyük toplumsal kampanyaya rağmen Kongre reforma geçit vermedi. 2004 seçim kampanyasında hem Bush hem de rakibi John Kerry, sağlık sigortası reformunu nihayet gerçekleştirme vaadinde bulundu.

2008 yılında Barack Obama ile Hillary Clinton arasında Demokrat Partinin başkan adayı seçilme yolunda verilen tarihi mücadelenin ana tartışma konusu da ‘genel sağlık sigortası reformu’ oldu. Obama ve Clinton, küçük detaylar dışında temel esasları ile benzer reformları savundular. Herkese genel sağlık sgiortası sağlanmasını devletin temin etmesini savundular.

Hatta, aynı dönemde Cumhuriyetçi Parti içindeki adaylık mücadelesinin de en önemli tartışma konusu da sağlık sigortası reformuydu. John McCain’in reform planı devletin sağlık sigortası sağlaması yerine özel sektörün rekabete dayalı bir sistem içinde herkese sağlık sigortası sağlaması yönündeydi.

Obama, Başkan seçildikten sonra, 2008’deki büün seçim kampanyası boyunca vaadettiği üzere 2009 yılı içinde Kongre’yi harekete geçirdi. Ve Sağlık Sigortası Reformu, yaklaşık 100 yılı aşkın teorik ve 60 yılı aşkın politik tartışmadan sonra 2010 yılı Mart ayında ilk defa yasalaştı.

ABD Başkanı Barack Obama ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ilk kez, Obama başkanlığa başladıktan sonra 2009 yılında Türkiye’ye geldiğinde tanıştılar.

***

İLGİLİ HABERLER:

Obamacare nedir? Tartışılan sağlık sigortası reformu Amerikalılara ne getiriyor?

Yüksek Mahkeme’deki ‘sağlık sigortası savaşı’ nedir? Tartışma nasıl başladı?