AMERİKA BÜLTENİ (28 Kasım 2012)
Follow @amerikabulteni
Türkiye’de ‘Muhteşem Yüzyıl’ adlı televizyon dizisinin tarihsel gerçeklere uygunluğu etrafında başlayan tartışmanın bir benzeri de ABD’de yaşanıyor. Ünlü yönetmen Steven Spielberg’in yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendiği ve ABD’nin efsane başkanı Abraham Lincoln’u konu alan ‘Lincoln’ filmi gösterime girdikten sonra tartışma başladı. Bazı tarihçiler filmin, tarihi gerçeklerle örtüşmeyen ya da tarihte anlatılmamış uydurma detayları olduğu eleştirisinde bulunuyor. Ancak ABD’deki tartışmanın farkı, ne Başkan Barack Obama ne de her hangi bir başka devlet yetkilisininin tartışmaya hiçbir şekilde karışmamış olması. Yargıyı göreve çağıran biri de olmadı.
The Daily Beast’ten, Harold Holzer’ın aktardığına göre Steve Spielberg ise kendisini eleştiren tarihçilere son olarak şu yanıtı verdi:
‘’Tarihin bilinmeyen yerleri hakkında konuşmak tarihçiler açısıdan işlerine ihanettir. Ancak, filmci, kendi yaratıcı hayalgücü ile tarihin karanlık yerlerine kendince ışık tutar. Hiç şüphesiz bu en iyi şekilde yapıldığında bile sadece bir fantezi ve hayaldir. Sanatın işlerinden biri de tarih biliminin girmekten kaçınması gereken yerlere girmesidir’’
Lincoln dönemi Amerikasının en uzman tarihçilerinden biri olan Kevin Levin de, Atlantic’te yazdığı makalede, Spielberg’e hak verdi ve ona keskin eleştiriler yönelten meslektaşlarına seslendi:
‘’Filmcilerin sanatsal amaçları ve sınırları konusunda daha duyarlı olmalıyız. Olmadıkları bir meslek grubundanmışlar gibi eleştirmeyi keselim. Onlar tarihçi değil, sanatçı.’’
Levin, tarihi olayların birçok açıdan yoğunlaşılarak farklı yönleriye anlatılabileceğine dikkat çekerek, ‘’Lincoln’ filminde de Spielberg’in ‘Abraham Lincoln’un ABD’deki kuzey güney ayrılığını bitirip birliği sağlayan’ başkan olmasında çok, ‘siyahlara yönelik özgürleştirme mücadelesini’ öne çıkardığına işaret etti. Levin, Speilberg’in, seyirciye Lincoln’un hikayesinin tamamını vermek zorunda olmadığını ve Lincol’Un hayatından tercih ettiği kısımları öne çıkarmakta özgür olduğunu kaydetti.
Levin şöyle yazdı:
Spielberg, tarihi detayları doğru vermemiş olabilir. Ancak bir filmcinin yapacağı şeyi yapıyor: Bir çağın ruhunu yeniden oluşturuyor ve hepimize çok önemli bir zaman diliminin mitleri ve gerçekleri hakkında yeniden düşünmek için ilham veriyor.