Skip to content
Menu

Nola öldü, dünyada sadece 3 adet beyaz kuzey gergedanı kaldı

Nola, San Diego Safari Park'ta 31 Aralık 2014 günü bu fotoğrafı çekildiğinde 40 yaşındaydı.
Nola, San Diego Safari Park’ta 31 Aralık 2014 günü bu fotoğrafı çekildiğinde 40 yaşındaydı.

AMERİKA BÜLTENİ (24 Kasım 2015)

İleri yaşında kendiliğinden ölen hayvanlar pek haber olmaz ama San Deigo hayvanat bahçesindeki Nola adlı gergedanın ölümü büyük yankı yaptı. Çünkü Nola, dünyada sadece 4 adet kalmış kuzey beyaz gergadanından biriydi. Ve Nola’nın ölmesiyle beyaz renkli kuzey gergedanların nüfusu 3’e düştü. Aslında insanlık gözleriyle bir hayvan neslinin tükenmesini seyrediyor. Çünkü geri kalan son 3 beyaz gergedan da (üçü de Kenya’da) ya çok hasta veya yeniden doğum yapamayacak yaşta.

Beyaz  kuzey gergedanların soylarının tükenmekte olduğu uzun zamandır geliyorum diyen bir felaketti. 20’nci yüzyılın başından beri dişleri için öldürülen beyaz kuzey gergedanların nüfusu binlerden, yüzlere ve 2000’lerin başından beri de 10’lara düşmüştü. Yabani hayatta son kez bir beyaz kuzey gergedanına Afrika’da 2006 yılında rastlandı.

Hayvanlarının neslinin tükenmesi, sanıldığı gibi meteor çarpması sonucu aniden gerçekleşen bir olay değil. Uzun yıllar içinde ağır ağır gerçekleşen bir felaket. San Diego Hayvanat Bahçesi yetkililerinden Andy Blue, ‘Bir hayvan türünün neslin tükenmesine gözlerimize tanık olmamız çok acıdiye konuşuyor. Hayvanat bahçesi, California akbabası gibi bazı hayvan türlerinin nesillerinin tükenmesini son anda önlemesiyle ünlü. Nola’yı edindikleri 1989 yılından beri de doğum yapabilmesi için büyük gayret sarfedildi. Ancak Nola, diğer iki erkek beyaz gergedan Angalifu ve Dinka ile yeniden çoğalmayı başaramadan yaşlandılar. Uzmanlar son umut olarak bu hayvanların hücrelerini, yumurta ve spermlerini dondurucuda muhafaza altına aldı. Yani eğer beyaz gergedan türünün bir geleceği olacaksa bu laboratuvardan başlayabilir ancak.

Nola’nın yaşamı Sudan’ın savanlarında başladı. 1975 yılında yakalandıktan sonra yaklaşık 20 yıl Çek Cumhuriyetindeki bir hayvanat bahçesinde geçti yaşamı (Uzmanlar yakalanmasına kızmıyor zira yakalanması avcılardan kurtardı aslında onu). 1989 yılında da yeniden döllenip doğum yapabilmesi umuduyla San Diego’ya gönderildi. 1990 yılında 20 yaşındaki erkek beyaz gergedan Angalifu, çiftleşmesi umuduyla Nola’nın yanına getirildi. İkili çiftleşti ancak yavruları olmadı. Angalifu, geçen yıl ölmüştü. San Diego hayvanat bahçesi ölmeden önce Angalifu ve Dinka’nın sperm örneklerini almayı ve dondurucuda muhafaza etmeyi başardı. Biyologlar bunları, dişi beyaz güney gergedanları ile tüp bebek yöntemiyle çoğaltmaya çalışacak.

Kuzey ve Güney beyaz gergedanları dışarıdan bakanlar görünüşlerinden ayırt edemese de biyolojik olarak iki ayrı tür. Doğada hiç çiftleşmemesi bu iki türün DNA’larını milyonlarca yıl içinde farklılaştırmış. Beyaz güney gergedanlarının nesli ise henüz tehlikede değil. Aslında umudun kaynaklarından biri de beyaz güney gergedanları günümüzdeki nüfusu. Çünkü bir ara dünyadaki sayıları 20’ye kadar düşmüştü. Ancak San Diego Hayvanat Bahçesinin koruma programının yoğun çiftleştirme çalışmaları sonucunda nüfusları yeniden hızla artmış ve çoğu yeniden Afrika’da yaban hayatına bırakılmıştı. Andy Blue, kuzey beyaz gergedanları için de ‘vazgeçmiş değiliz’ diyor ve Kuzey beyaz gergedanların yeniden Afrika’nın savanlarına döneceklerinin umudunu taşıdıklarını söylüyor.